Vikan - 20.11.1952, Blaðsíða 11
VIKAN, nr. 45, 1952
11
MON
Eftir JAY DRATLER.
AÐ er ekki hægt að bregða á grín við slíkan
mann. Maður varð að vera hreinskilinn og
ganga beint að honum. Það var mín eina von. Ég
lagði það vandlega niður fyrir mér. Jafnvel lög-
reglumaður hlýtur að hafa eitthvað hjarta. Og
þangað varð ég að beina orðum mínum.
Við ákváðum að hittast í bar hjá La Breu,
nálægt Melrósu, á miðvikudagskvöld. Klukkan
níu.
Vera má, að þér finnist heimskulegt af mér að
hafa óttast Makk. Kannski fannst mér það líka
sjálfum, þegar hér var komið. En þú hlýtur samt
að skilja, við hvað ég á. Ég hafði ástæðu til að
óttast hann. Makk var lögreglumaður, góður lög-
reglumaður; en ófyrirleitinn var hann samt.
Enginn getur trúað því, hve ófyrirleitinn hann
var. En ég get engu ,að síður sannað Þa,p.
Jæja, þegar ég gekk inn í barinn stuttu eftir
níu þetta kvöld, sat hann við borð skammt frá
dyrunum. Það var tómt glas á borðinu fyrir fram-
an hann. Ég settist hinsvegar við borðið.
Þjónninn kom til okkar.
„Hvað ertu búinn að drekka marga sjússa?"
spurði ég.
, „Sex,“ sagði hann. „Því spyrðu?“
Ég hristi höfuð í aðdáun. Kvöldið, sem ég
hitti hann hjá Fred, fyrir langa löngu, þambaði
hann úr fuilri flösku, að fráslepptum tveim smá-
sjússurri handa okkur Fred.
„Viskí fyrir manninn þarna,“ sagði ég. „Búr-
bónavin og sóta fyrir mig.“
„Þegar vínið kom, virtum við hvorn annan
fyrir okkur. Hann var borgaraklæddur, og virtist
jafnvel ennþá kraftalegri. Og myndarlegur var
hann þrátt fyrir allt. Sterklegur. Þrunginn lífi.
Augu hans voru brún og skörp og virtust sjá allt,
enda þótt þau hvildu á mér. Fötin hans voru dökk-
grá, hann var með snoturt bómullarbindi og í
grárri oxfordskyrtu. Hann horfði á mig án af-
láts, meðan ég gaumgæfði þetta.
Við drukkum þögulir nokkra stund. Það virtist
hlakka i honum. Nú beið hann eftir að ég hæfi
máls. Ég lét hann njóta biðarinnar.
Barinn var snotur, og fólkið virtist geðþekkt,
reyndar sá ég ekki nema fáa, því að við sátum
i afmörkuðum bás. En mér féll vel við það, sem
ég sá. Þetta var fjölskyldufólk. Þetta var eins-
konar fjölskyldubar. Þarna sat faðir og móðir og
tveir uppkomnir synir ásamt vinstúlkum þeirra.
Fólkið virtist þekkja hvert annað og þjónninn
lika. Mér skildist það af því, hvemig það hló.
Það var leikið lagið „Á auga kom mér ekki
einn dúr i nótt" — Frank Sinatra söng það oft.
Snoturt lag, skemmtilegt; en nú blandaðist inn
í það dauf högg frá skutluhlemmnum, sem var
rétt hjá barborðinu.
Ef til vill skildi hann, að kunningsskapur
okkar hafði breytzt. Andúð mín hlaut að vera
bersýnileg. Áður hafði verið ákveðinn trúnaður
á millum okkar, af þvi að ég kunni vel við hann;
nú var það allt búið að vera.
„Þú tekur lífið með ró,“ sagði hann. Og hann
átti ekki við vínið.
„Ég gat ekki annað, Makk. Enda
þótt ég brygðist þér.“ Þetta var bezta
vörnin.
„Hversvegna ?“
Það var hreinasta kvöl að segja
honum frá því, að híða sjálfan sig
frammi fyrir þessum köldu augum.
Eitt og annað gæti ég aldréi sagt honum; éitt
og annað, sem ég gat ekki sagt neinum, jafnvel
ekki Mónu. Á hinn bóginn sagði ég honum, hvern-
ig það hafði byrjað.
„Ég var beinlínis heillaður, Makk.“
Ég er lipur að tala, þegar ég þarf þess með;
hugur minn kann að velja þau einu réttu orð
fyrir tunguna; það var eins og skrifað væri á rit-
vél uppi i kollinum, og orðin streymdu án afláts.
Þau voru blönduð viðkvæmni. Engu að síður var
hugsunin skir. Og ákafi minn og innileiki hefði
hrært hjarta hvers einasta manns, nema þessa,
hans hjarta var hart eins og grjót.
Og ég sá enga breytingu á andliti hans. Augu
hans þrástörðu á mig, jafnvel þegar hann saup á
glasinu. En ég blíðkaði hann ekki hið minnsta.
„Ég er í klípu, Makk. Þetta hefur kippt mér
úr jafnvægi," sagði ég af einlægni. „Ég er í
miklum vanda? Skilurðu það ekki? Ef það væri
bara hún ein, þá væri allt í lagi. Ég er alveg
ráðviltur."
„Láttu hana sigla," sagði hann hljóðlega.
„Ég get það ekki.“
„Þú vilt halda þeim báðum, konunni þinni
og henni líka.“
„Hættu nú, Makk. Gerðu það.“
„Ég átti hugmyndina, drengur. Ætlarðu að
kokkála mig í trekk, ha ?“
„Makk, ég bið þig sem vin — reyndu að skilja
mig.“
„Nei,“ sagði hann. „Þú getur sjálfum þér um
kennt. Þú lézt mig undirbúa allt. Þú lézt mig
hugsa heldur lengi um það.“
„Svo? Varstu búinn að hugsa mikið um það,
áður en þú sagðir mér frá því?“
„Ef þú hefðir sagt mér þetta strax . . .“ sagði
hann. Hristi síðan höfuðið. „Nei. Það hefði kom-
ið í sama stað. Ég hugsaði án afláts um ykkur,
þig og hana, það gerði mig æran . . .“
Hann hafði ekkert hreyft sig allan þennan
tíma. Eins og gerður úr grjóti. Engin tónbreyt-
ing. Engin gremja. Einungis orðin tóm.
„Makk,“ sagði ég vesaldarlega. „Ég get ekki
vikið fyrir þér. Reyndu að skilja mig.“
„Ég skil.“
Þetta kom mér mjög á óvart.
„Gerirðu það?“
„Já.“
„Ætlarðu að láta okkur í friði?“ sagði ég von-
góður.
„Nei . . .“
Ég laut Ifram. Ég held, að rödd mín hafi verið
ógnandi. Þó veit ég það ekki núna. „Það er viss-
ara fyrir þig að láta okkur í friði, Makk.“
Og svona fór það: ég sá hann ekki reiða
hnefann, svo að ég gat ekki smeygt mér undan.
Höfuðið skall í vegginn, og ég leið í ómegin.
Ég heyrði óljósar raddir. Makk talaði.
„Kunningi minn er lasinn. Hann hressist við
að fara út. Ég tek hann með mér.“
Svo kom ég fótunum fyrir mig, og hann hjálp-
aði mér niður tröppurnar. Barinn var í gömlu
húsi, sem eitt sinn hafði eflaust verið notað til
íbúðar. Það var grasblettur fram undan og upp
með hliðinni öðrumegin.
„Hafðu þig hægan, kunningi,“ sagði hann.
Ég hélt fyrst, að hann iðraðist. Hann greip i
mig, þegar ég ætlaði að detta. Því næst fór ég
að halda, að hann hefði slegið mig miklu fast-
ar, en eðlilegt væri, þvi ég hélt áfram að hrökkl-
ast til og frá. Stutta stund sá ég götuljósin, en
óðar dofnaði allt fyrir augum mér aftur.
Þannig upp aftur og aftur. Ég sá ljósin, síðan
hurfu þau. Ég reis upp, datt óðar aftur.
„Hjálpaðu mér á lappir, Makk,“ sagði ég.
„Sjálfsagt." Rödd hans var róleg, en hljómlaus.
Þá skildi ég, hvað var að gerast. Hann var
ennþá að berja mig. 1 bakið og í magann. Aft-
an á hálsinn, á herðarnar. Fór sér að engu óðs-
lega.
Um stund varð ég hreykinn af sjálfum mér.
Hann var áreiðanlega fimmtíu pundum þyngri
en ég. En samt gat ég haldið mér uppi. Hann
vildi ekki slá' mig niður. Þess i stað sló hann
mig sundur og saman, meðan ég gat á löppunum
staðið.
Ég reyndi að berja hann á móti. Það var
heimskulegt. Ég held ég hafi ekki einu sinni
getað kreppt hnefana. En ég sætti lagi. Ég kenndi
ekki mikið til, ekki ennþá, þó fór það sífellt
versnandi.
Þá byrjaði hann aftur. Hann sló mig allsstaðar
í senn, það skall eins og hryðja á báðar síður
mínar, bak jafnt og brjóst. Nema í andlitið.
Hann sló mig aldréi í andlitið. Hann sló mig ein-
ungis þar, sem ekkert mundi sjást. Lögreglu-
maður var hann út í æsar.
Sársaukinn kom í hviðumfÉg stundi. Stunurn-
ar hrukku upp úr mér, þó að ég reyndi að halda
þeim í skefjum.
„Þú nærð henni aldrei, Makk . . .“
„Ég skál . . .“
Hann sló mig aftur. Sex högg dundu á mér.
Átta högg. Hann böðlaðist eins og óður væri. .
„Ég drep þig áður. Ég skal sýna þér .. .“ Þetta
hlýtur að hafa hrokkið upp úr mér inn á milli
stuna. Hann heyrði það.
„Ekki að drepa lögreglumann, drengur. Við
tökum hart á slíku."
Þá sló hann mig i kviðinn.
Hann vissi, hvað hann gerði. Nú rann af mér
óvitið, þó að líkaminn væri allur helaumur. Ég
dró mig í kuðung.
Makk var þarna ennþá. „Teygðu heldur úr þér,"
sagði hann. „Þú verður stálsleginn eftir litla
stund."
Þegar hann kom nær, vatt ég mér undan hon-
um. Hann sló mig bara í bakið. Hann var með
blautan vasaklút í hendinni. Hann strauk framan
úr mér. Síðan nuddaði hann á mér kviðinn og
fór höndum um aumustu blettina. Mér skánaði
mikið við það.
Það má kannski segja, að skurðlœknir sé
maður, sem tekur afleiðingunum af mistök-
um heimilislceknisins.
Eftir litla stund seldi ég upp. Ég lá á mag-
anum. Döggvað grasið var við kinn mína. Það
var svalandi. Ég reyndi að grafa andlitið ofan í
það, lengra og lengra.
Þá dró hann mig upp að húsveggnum, og ég
settist upp við hann, flötum beinum.
„Það sést ekkert á þér,“ sagði hann.
Ég strauk um kjálkann. En hvað ég hataði
þennan mann! Og dirfsku hans!
„Það sést ekki neitt,“ sagði hann með keim
af sjálfshrifningu í röddinni.
„Ég réði ekki við mig, laxi,“ sagði hann alvar-
legur. „Ég réði ekkert við mig. Þú hefur líka
snúið djöfullega á mig.“
Ég svaraði ekki.
„Við skulum ekki ala á neinni beiskju,“ sagði
hann. Og síðan ósköp blátt áfram: „Ég veit þú
verður hissa, hvað þetta jafnar sig fljótt.“ Bind-
ið hans hafði ekki einu sinni krumpast.
Ég staulaðist á lappir. Hann stóð yfir mér,
eins og digur járnhólkur grúfði hann yfir mér.
„Þú nærð henni samt ekki, Makk . . .“
„Þá það, þá það — gleymdu þessu bara.“
„Ætlar þú að gleyma því?“