Vikan - 16.04.1959, Blaðsíða 22

ER FÚLK SKYNSAMT
I PENINGAMALUM
OG FLEIRI HUGLEIÐINGAR
Peningar eru hlutur, sem enginn þykist hafa
nðg af, en öflun þeirra og meðferð er fyrir flest
fólk mjög mikið vandamál. Skýrslur sýna, að
rifrildl út af peningum eiga sinn þátt í nær öll-
um fjölskyldudeilum og skipta ákaflega miklu
máll í nær öllum hjónaskilnaðarmálum.
Hln tvö öfgatilfelli af sálsýki á peningasviðinu
eru í fyrsta lagi nirflarnir, sem heldur kjésa að
verða hungraðir og illa til fara en að snerta við
fjárfúlgum þeim, sem þeir hafa safnað saman; í
öðru lagi eru það svo eyðsluseggimir, sem til
dæmis erfa mikil auðæfi, en sóa þeim siðan
á skömmum tima með óhófslifnaði sínum. Á
milli þessara tveggja öfga eru milljónir venju-
legra einstaklinga úr öllum stéttum, ríkir og fá-
tækir, menntaðir og fáfróðir, sem hafa meiri
eða minni áhyggjur af því, hvernig þeir geti afl-
að péninga og hvernig þeim skuli eytt.
Það eru ýmsar manngerðir aðrar en nirflar
og hinir raunverulegu eyðsluseggir, sem fara
óskynsamlega með peninga. Ein tegund fólks
finnur vissa valdatilfinningu í því að eyða pen-
ingum og myndi borga hvaða verð, sem væri,
fyrir eitthvað, sem það langar til að eignast.
önnur tegund er prúttarinn, sem eyðir peningum
mjög hirðuleysislega í hluti, ef hann aðeins held-
ur, að hann sé að græða á seljandanum. Enn
önnur tégund er náunginn, sem eyðir fé sínu til
m'
að sýna það, og sóar því þá oft mjög freklega
og heimskulega í von um, að það veki eftirtekt
nágranna og samstarfsmanna.
Allir þekkja fátækar fjölskyldur, sem kom-
ast alveg hjá skuldum og ná þvi að lifa mjög
hamingjusömu lífi; flestir kannast einnig við
fjölskyldur með geysimiklar tekjur, sem samt eru
þjakaðar af skuldum og stöðugt að veita sér
einhvern munað, sem þær geta hæglega komizt af
án. Hinar fyrri fara viturlega með fé, hinar síð-
arnefndu heimskulega. Sá, sem fer vel með fé, er
í rauninni ekki svo ólíkur flestum okkar. Hann
hlakkar til útborgunardagsins, nöldrar út af því,
hve verðlagið er hátt, reynir að leggja svolitið
fyrir til framtíðarinnar, liður betur, þegar hann
hefur borgað reikningana sína, og notar peninga
sína á skynsamlegan hátt til að fullnægja þörfum
sínum og fjölskyldu sinnar.
Getur fullorðið fólk aukið greindarvísitölu sína?
Nei. Greind er hæfileikinn til að læra og hag-
nýta sér fengna reynslu, og þessi hæfileiki nær
hámarki á aldrinum 15—20 ára. Þetta hámark
greindarþroska markar endi greindaraukningar,
alveg eins og líkamlegur fullþroski, í kringum 18
ára aldur, markar endi líkamsvaxtarins.
Margt fólk á erfitt með að samræma lok
greindarþroskans vlð sína eigin reynslu. Venju-
lega stafar þetta af þvi, að það setur greind I
samband við lærdóm í stað hæfileikans til þess
að læra.
Greindai-próf veitir kennurum mjög mikilsverða
leiðsögn um, hvers konar menntun búast megi
við, að komið geti ungu fólki að gagni, og síðar
meir, í hvers konar störfum það megi búast við
sæmilegum árangri. Það eru til hæfileikapróf á
mörgum sviðum, sem eru búin til með það fyrir
augum að hjálpa einstaklingum til að velja sér
það starf, sem þeir eru líklegastir til að ná góð-
um árangri I. Þó að allt þetta skipti miklu máll
og sé mjög gagnlegt, þá er alltaf sú hættan á, að
áherzla á prófaðferðir yfirskyggi atriði, sem
jafnmiklu máli skipta í hamingjusömu starfi, svo
sem tilfinningar, framalöngun, dugnað o. fl.
Skilja flestir foreldrar þroslta barna sinna?
Flestir foreldrar þekkja einkenni líkamlegs og
andlegs þroska, en það er vafasamt, hvort meiri
hluti fólks þekki fullkomlega þau breytingar-
einkenni, sem stafa af auknum tilfinninga- og
félagsþroska frá ári til árs. Breytingar sprottn-
ar af auknum andlegum og líkamlegum þroska
eru skoðaðar sem eðlilegar, en breytingar, sem
orsakast af auknum tilfinninga- og félagsþroska
og sem eru jafn eðlilegar, eru oft misskildar og
VIKAN