Vikan - 03.03.1960, Page 11

ungur og tók uf honum allar bús-
áhyggjur, og að heimilislíf hans
var óvenjugott og friðsælt.
Jón Espólín var á fjórðu alin á
hæð (73 þumlungar) og þrekinn
eftir því. Sjálfur hafði hann mæt-
nr á öllu atgervi og atgervismönn-
um og æfði sjálfur íþróttir fram-
an af ævi, einkum aflraunir, enda
var hann tröll að burðum. Sigfús
sagnaritari Sigfússon Iýsir liæfi-
leikum hans svo: „Hann var allt i
einu, andlegt og veraldlegt skáld,
sagnfræðingur mesti og ættfræð-
ingur, sivakandi mennta- og fram-
faramaður, góðviljaður og um-
hyggjusamur, sagður saklaus eins
og barn; og jafnhliða þessu gegndi
hann með samvizkusemi hinu erf-
iða sýslumannsembætti.“
Við skulum nú til gamans rifja
upp nokkrar sagnir af þessum
merkilega manni; heimildarmaður
minn er Sigfús Sigfússon.
Espólín þurfti mjög á hestum að
halda. Það er sagt, að liann gerði
það að vana, þegar hann ól upp
reiðhest, að hann tók hann sem
oftast upp á hverjum degi og jafn-
vel bar hann til; hélt hann þvi
áfram, unz hesturinn var fullorð-
inn; vandist hvor öðrum svo, að
sagt var, að hesturinn yrði hinn
auðveldasti i meðförum og að
Espólin Jéki sér að þvi að bera
hestinn langa leið. Þar frá er
sprottin sú sögn, að eitt sinn, er
bleytur voru og forir i lægðum,
kom hann ríðandi framan úr Eyja-
firði á Akureyri. Þá undruðust
menn mjög, hve hann var sjálfur
þrekaður, en hesturinn hreinn, og
spurðu, hvað þvi ylli. — Hann
kvað það koma af þvi, að hann
hefði haldið á hestinum yfir mestu
foræðin; bann hefði lika marg-
launað sér það á milli.
Það hefur verið sagt um afl Espó-
Iins og æfingu, að hann hefði lyft
sér upp á mittisháan vegg með
vættarþunga í fanginu. Hvar sem
Espólín frétti um afarmenni, varð
hann að kynnast þeim sem bezt og
helzt að reyna við þá, gerði marga
voskróka til og þótti því betra, þvi
fleiri sem fundust.
Eitt sinn var honum sagt frá
tveimur bræðrum, sem frægir voru
i sögnum, en létu litið yfir sér. Hét
annar Eyjólfur, lágur og þrekinn,
en hinn Gunnar, hár og þrekinn.
Hann gerði sér ferð til þeirra og
hitti Eyjólf úti við, en Gunnar var
að heiman. Espólin heilsar honuin
þægilega; hinn tekur því dræmt.
Espólín kann eigi við það, en fer
þegar að tala um aflraunir og leið-
ir tal að þeim bræðrum. Eyjólfur
þegir. Þá mælist Espólin til þess,
að hann sýni sér, hve mikið hann
megi. Eyjólfur segir: „Við bræður
þykjumst livorki sterkir né erum
það.“ Og um leið og hann sagði
þetta, bregður liann við, gripur
hestastein af hlaðinu, vel mikinn,
og lætur upp á axlarháan vegg og
segir: „Ef þú þykist sterkur, þá
berðu stein þennan, og láttu ekki
niður fyrr en i sama farið." Það
fór heldur hrollur um Espólín, en
ekkcrt sagði liann, trcysti sér eigi,
en neyddist þó til, þrifur til steins-
ins og fær sett liann i sama farið,
en á að liafa sagt á eftir, að þetta
væri eitthvert sitt mesta átak, en
mjög hefði sig undrað, hvilikt
heljarafl leyndist i Eyjólfi, eigi
stærri manni. Leizt honum eigi að
biða Gunnars. Skildu þeir Eyjólf-
tir þó vingjarníega og vnru gnð-
kunningjnr upp frá þvi.
.Sírn Snnrri nrustuskáld á Húsa-
KramhalU A bls 31
2)r. Ylflaltkíai
onaiíon
SPILLUM VIÐ
BÖRNllIVM
MEÐ
DEKRI?
DEKRIÐ ELUR A EIGINGIRNI.
Það er tizka að býsnast yfir gjálifi og
alvöruleysi æskunnar. Hún kvað vilja
njóta alls án þess að leggja nokkuð í söl-
urnar. Sérréttindi eldri kynslóðarinnar
til ákveðinna nautna eru ýmist dregin I
efa og upphafin eða þau eru beinlinis orð-
in sérréttindi æskunnar. Hver leiðir barn-
ið inn á þessa braut?
Eigingirnin nærist af sterkum rótum 1
eðli manna. Hún heimtar dekur og dekr-
ar sjálf við allt, sem henni er kært. Dekur
foreldra við börn sprettur oftast af
skammsýnni eigingirni þeirra sjálfra.
Þeim er það nautn að láta sem mest eftir
hinu ástfólgna afkvæmi, veita þvl allt,
sem það girnist, en hlifa því við öllu, sem
því þykir óþægilegt.
I fyrstu virðist foreldrum þetta lciða
beint af verndarhlutverki sínu gagnvart
barninu. Þeim þykir það ástleysisvottur
að neita barninu um það, sem þau geta
veitt því. í slikum jarðvegi þróast eigin-
girni barnsins vel, og fyrr en varir, tekur
það að heimta þann munað, sem foreldr-
ar veittu þvi áður af frjálsum vilja.
Kannski hnykkir sumum foreldrum þá
við. En oftast eru þau þá búin að mynda
venjur með barninu, sem þau ráða ekki
við að breyta. Móðir nokkur lýsti þessu
nýlega fyrir mér með ljósu dæmi um 10
ára gamlan son sinn.
Hann fékk að fara í bló á miðviku-
degi, gegn því að hin venjulega blóferð
sunnudagsins félli þá niður. bln þegar
sunnudagurinn kom, heimtaði drengurinn
sína venjulegu bíóferð, og eftir nokkur
átök neyddust foreldrarnir til að láta
undan. Áður en langt um leið, liafði dreng
urinn fengið rétt sinn viðurkenndan til
að fara tvisvar i bió vikulega.
Dekurbarnið verður snemma heimtu-
frekt. eins og sjálfselska þess væri óseðj-
andi. Það virðir ekkert nema eigin lang-
anir, getur orðið skarpskyggnt á leiðir til
að koma vilja sínum fram, en er óraun-
sætt að öðru leyti. Það forðast áreynslu
og er á allan hátt óhneigt til að láta á
móti sér. Áhugamál þess markast af sér-
hlifð og sjálfselsku. Fyrr en varir, seil-
ast slik börn eftir munaði liinna full-
orðnu: telpan á barnsuldri eftir kvenlegri
tízku, skemmtunum og aðdáendum, dreng-
urinn byrjar með vindlingum, áður en
| hann lýkur harnaskóla, en hikar ofurlítið
lengur við flöskustúlinn.
DEKURBARNIÐ í SKÓLANUM.
Flest dekurbörn eiga erfitt i skólanum.
Þeim er ekki tamt að leggja sig fram við
að fullnægja kröfum annarra, eins og
námið heimtar. Hinar óliollu dckurvenj-
ur draga hugann frá náminu og lama
viljaþróttinn. Dekurbarnið skipar sér þvi
frá byrjun i getuminni helming nemenda-
hópsins og stendur oftast tæpt á prófum.
Hér rekast á metnaður foreldranna, að
koma barni sínu til mennta, og sú linja
og sjálfsvorkunn, sem þau hafa vanið það
á með dekri sinu. Til þess nú að létta
íreynslu námsins af barninu er ráðinn
handa þvi einkakennari, sem ú að hamra
sem sársaukaminnst inn í barnið þá lág-
marksþekkingu, sem skólinn heimtar. Það
er opinbert leyndarmál, að fjölmargir
nemendur, &em sitja hér í virðulegum
skólum. stæðust ekki prófin nema fyrir
| stöðuga aðstoð auknkcnmira. scm hein
HAð •nis txtt.gja i það lu’crt n.riði.
Fyrir' þetta áfnli í n uninu h»rfr»a-«t
FrtímnSfíVj 'i »J.v t.i