Vikan - 17.03.1960, Page 9

Hundur
á heimilinu
Karl nokkur, sem var þekkt-
ur brennivínsberserkur og koges-
drykkjumaður hér fyrr á árum,
kom inn í lyfjabúð og bað um
brennsluspritt á þriggjapela-
flösku, því að sér hefði verið
ráðlagt að gefa tík, sem hann
átti, spritt við ormaveiki. Af-
greiðslumaðurinn kom með hálf-
flösku af spritti og sagði, að hann
fengi ekki stærri skammt, því
að ekki kæmi til mála, að tíkin
torgaði þessu, hvað þá meira.
Karl varð heldur gramur við af-
greiðslumanninn og sagði reiði-
lega:
— Skiljið þér ekki, maður
minn, að það gerir ekkert til, þó
að tíkin torgi því ekki. Það er
til hundur á heimilinu, sem hirð-
ir þá leifarnar. Ég held manni
verði ekki bumbult af því.
Þetta er þátturinn
Þú og
barnið þitt
sem allir foreldrar ættu
að lesa.
var hjá, sagði, a'ð hann væri af-
skaplega gáfaður, en liann nennti
bara aldrei að fylgjast með kennsl-
unni. Hugurinn var þá floginn
langt út i geim. Og svona liefur það
orðið í skólanum. Hann má bara
aldrei vera að því að læra. Ákaf-
inn er svo mikill að hamazt úti
ineð öðrum strákum. Aldrei hefði
inanni til hugar komið, að svona
gáfað barn gæti ekki fylgzt með i
skólanum. Þetta eru þó vist ekki
þau ósköp, sein þau eiga að læra.
Allt í lagi með Nonna. Án þess
að við tökum eftir, fetar hann sig
undir okkar handleiðslu lengra og
lengra út í ófæruna. Svo þegar
sannleikurinn steypist yfir okkur
eins og holskefla, skiljum við hann
ekki sjálfan, heldur aðeins von-
hrigðin, sem hann veldur okkur.
Þess vegna getum við, ótrufluð af
raunveruleikanum, sett fram him-
inkljúfandi kröfur um skjóta og
mikla framför hjá barni, sem búið
er að missa alla fótfestu í náminu
og skortir enn í lok námstímans
einföldustu undirstöðuatriði, en
hefur aftur á móti fest með sér
venjur, sem draga það frá náminu.
Það er mannlegt að vilja létta
sér vonbrigðin mcð yfirspenntum
vonum. Margir foreldrar gera sér
ekki grein fyrir, hve miklum erfið-
leikum það er bundið að gerbreyta
námsárangri ellefu ára barns, ef
Framhald á bls. 29,
HANN er eitt af ungu skárldunum, sem menn
hneykslast á nú á dögum, nefna auðnuleys-
ingja og ræfla. Atómskáld er skammaryrði,
næstum því blótsyrði, og ung skáld hljóta að vera
atómskáld. Það þarf varla að hafa fyrir því að
kaupa þessi bókarkver þeirra til þess að vera
viss um það.
Hann heitir Þorsteinn og er frá Hamri. — Við
tökum ekki undir það, að hann sé atómskáld, þótt
góðborgarar af aldamótakynslóðinni mundu segja,
að svo væri.
— Frá hvaða Hamri?
— Hamri í Þverárhlíð i Mýrasýslu.
— Er skáldið upp alið þar?
— Þar til ég hleypti heimdraganum og fór i
skóla.
— Þú hefur ekki haft áhuga á búskap?
— Ég hugsaði mér aldrei að vera við hann.
Hitt er annað mál, að mér er mjög hlýtt til
sveitarinnar.
—- Átt þú langar setur á skólabekkjum að baki?
— Sú von, sem ég gerði mér um skólagöngu,
brást mér algerlega.
— Vegna hvers?
— Ég taldi mig ekki fá það út úr skólagöng-
unni, sem ég hafði gert mér vonir um. Ég er
óánægður með kennsluhætti og hvernig farið er
með ungt fólk í skólunum. Tökum til dæmis sögu-
kennslu. Ég varð aldrei var við lif fólksins, held-
ur var kennslan í því fólgin að fræða um örfáa ein-
staklinga, sem höfðu troðizt til valda og komið
af stað stríði. Svo eru það frásagnirnar um öll
þessi stríð. Sjálf ógnin, sem snýr að hinum al-
menna borgara, sést þar hvergi rædd. Fólkið, sem
Ætli
þeir
eigi
betri
úlpur
heyr raunverulega stríðið, er ekki gert að um-
talsefni, heldur landvinningar kóngsins.
— Hvað varstu kominn langt í skólum, þegar
þú komst að þessum hryllilegu niðurstöðum?
— Ég komst lengst í Kennaraskólann, — klár-
aði hann ekki, þvi — já, það slitnaði upp úr
skiptum mínum við hann sökum skáldskapar,
og svo þurfti ég að kynnast lifinu. Maður kemst
ekki í snertingu við lífið í skólum.
— Hefðir þú annars orðið kennari?
— Nei, hæfileika mína og löngun til þess dró
ég alltaf í efa. Það var alltaf m]ög óljóst, vegna
hvers ég fór í þennan skóla.
— Varstu farinn að yrkja fyrir vestan?
— Ég kvað bæði rímur og níð.
— Með hefðbundnum hætti?
— Með þeim stíl, sem níðkveðskapur hefur ver-
ið kveðinn undir um aldir.
— Nú er það önnur tegund af lýrikk, sem held-
ur fyrir þér vöku. trúi ég. En er það nú „grand
bisnis, að vera skáld?
— Þetta er tvíræð spurning. Ef þú átt við
peninga, þá eru þeir ekki miklir i aðra hönd.
— Kaupir fólk ekki ljóðabækur ungra skálda?
— Margir halda því fram, að ljóðabækur séu
ekki keyptar og sizt hinna ungu. En reyndin er
sú, að þær eru horfnar af markaðnum eftir tvö
til þrjú ár.
— Þeir, sem eru að ergja sig yfir nútima-
ljóðagerð, segja, að enginn læri þessi ljóð, hvað
þá að nokkur maður kunni við þau lag eða syngi.
Finnst þér það verra, að nútímaljóð skuli ekki
vera lærð og jafnvel sungin?
— Ég tel, að það væri mjög gott, að fólkið
gæti sungið ljóðin. Það fer þó eftir lesandanum
og lika eftir höfundinum. Mér finnst til dæmis,
að Davíð sé tilvalinn til þess að syngja hann, en
aðrir, eins og til dæmis Þorsteinn Erlingsson, eru
jafngóðir og kannski betri með því einu, að hafa
ljóðin yfir.
— Þið gætuð komizt í samband við 12. septem-
ber eða aðra dægurlagahöfunda. Þeir mundu
áreiðanlega fást til þess að kompónera hugljúf
lög við kveðskapinn.
— Það eru lögin, sem ráða vinsældum þess,
sem sungið er þannig. Textarnir við megnið af
dægurlögum eru hreint bull og hafa stórskemmt
ljóðsmekk unga fólksins.
— Heldurðu, að það væri ekki gaman að fá
fjörugt rokklag við „Strandarkirkja í Skerjafirði
hrygnir veiðibjöllunni" eftir Jónas Svafár?
— Varla rokklag.
— Sálmalag þá?
— Ég vil enga tillögu gera um lag við það
Framhald á bls. 33.
VIKAN
9