Vikan - 23.08.1962, Blaðsíða 38

hafi verið margir síðastliSiö ár?
— Eftir ]) ví sem Skúli, fram-
kvæmdastjórinn okkar, tjáir mér,
munu l)cir liafa verið um 80. Þess
bcr ])ó að geta, .að menn voru mis-
jafniega lengi, t.d. var einn maður
hér í fulla 5 mánuði.
— Og þeim fer auðvitað fjölgandií
— Já, þeim fjölgar ört.
—- Og þið hyggist þá auðvitað
færa lit kvíarnar?
— Já, að sjálfsögðu höfum við það
í huga. En við höfum lítið fjármagn
til afnota og háir það starfseminni
mjög tilfinnanlega.
— Og þið eigið eflaust óskadraum
félaginu til handa?
— Já, það má segja, að óska-
draumur okkar sé að eignast vinnu-
heiinili I svcit, sem gcgni því lilut-
verki að taka á móti fyrrverandi
föngum. fíg er sannfærð um, að fá
eða engin störf eru fyrrverandi
föngum jafn lioll og góð og sveita-
störfin. Þau eru þroskandi og göfg-
andi og afar fjölbreytt. Einkum væri
slíkt sveitaheimili nauðsynlegt fyrir
þá, sem ekki geta fótað sig hér 1
borginni og lenda hér óðar í sukki
og svalli, en þeir eru fleirí en marga
grunar.
— Var það svo nokkuð sérstakt,
sem þú vildir segja að lokum?
— Ja, ekki annað en það, að hjá
okkur í Vernd ríkir mikill stórhug-
ur og bjartsýni. Við erum þess full-
viss, að við vinnum að góðu málefni,
en til þess að árangurinn verði enn
betri, vantar okkur fleiri stuðnings-
menn og velunnara. Vakni almennur
skilningur á starfi Verndar og bæt-
ist okkur fleiri liðsmenn, mun
skammt að bíða sigurs. Við vonum
því og væntum, að fólk veiti okkur
brautargengi og þurfi aldrei að sjá
eftir því.
FYRRVERANDI REFSIFANGI AÐ
LITLA-HRAUNI, NÚVERANDI
VISTMAÐUR f DVALARHEIMILI
VERNDAR, SEGIR VIKUNNI FRÁ
SAMSKIPTUM SÍNUM VJÐ VERND
„Það var þannig ástatt fyrir mér,
þegar ég komst fyrst í samband við
Vernd, að ég var nýsloppinn úr fang-
elsinu, stóð einn og vegalaus og vissi
ekki, hvað til bragðs skyldi taka.
Eklci hafði ég dvalizt lengi á heim-
ili Verndar, er mér varð það full-
Ijóst, að þeim samtökum er stjórnað
af fólki, sem virkiiega vill gera eitt-
hvað fyrir mann og lætur ekki sitja
við orðin tóm. Ég játa, að í fyrstu
var ég ekki meira en svo trúaður á
rnátt- félagsins, cn sú vantrú og sá
kali til alls og allra, er ég hafði
fundið innra með mér meðan á dvöl-
inni í fangelsinu stóð, hvarf fyrr en
varði. Ég tók að stunda heiðarlega
atvinnu fyrir tilstyrk Verndar, fékk
fæði og húsaskjól og lærði það, sem
er mest um vert, nefnilega það, að
líta raunsæjum augum á lífið og til-
veruna. Örlögin höfðu hrakið mig
nfvega um stundarsakir, en fyrir vel-
vild og hlýhug fólks, sem af einlægni
vildi leggja mér lið, tókst mér að
finna sjálfan mig aftur, ef svo má
segja.
Baráttan, sem afbrotamaðurinn á
í við sjálfan sig, er nógu örðug, þó
að inenn geri hana ekki enn erfið-
ari með skilningsleysi og tortryggni.
Við, sem ratað höfum á kaldan klaka,
erum ekki endilega fæddir þjófar og
glæpamenn, heldur hafa mótdræg
örlög oft valdið þar mestu um. Við
finnum sjálfir, að við höfum breytt
38 VIKAM
-----------------------------------------
Blóm á heimilinu:
UðsiiHEðniUám og Surtarlogí
eftir Paul V.
Malvastrum capense er af
stokkrósaætt, ættuð frá Suður-
Afríku, hefur verið kölluð Hús-
mæðrablóm, hefur mjög fjölgrein-
óttan aðalstofn.
Þörf er á að toppstýfa ungar
plöntur einu sinni til tvisvar,
bæði til að þær verði ekki of há-
vaxnar og til að fjölga greinunum.
Blöðin eru frekar smá, þríflipótt
og tennt, slakstæð. Blómin eru
rósrauð, opin og falleg, en ekki
nema ca. 3 sm i þvermál, koma
úr blaðöxlunum á stuttum stilk.
Húsmæðrablóm eru mjög viljug
að blómstra mestan hluta ársins,
en mega þá ekki þorna um of og
þörf er á að stækka pottinn eftir
því sem plantan vex, annars á
maður á hættu að hún gulni á
blöðum. Það getur og verið þörf
á toppstýfingu á miðju sumri, því
að hún hækkar mjög ört. Moldar-
blandan þarf að vera mjög frjó.
Birtan þarf að vera góð, en ekki
sterk sól. Fjölgun er auðveld bæði
Kfmeð fræi og græðlingum.
Michelsen.
Streptocarpus hybridus, Surtar-
logi, á heimkynni sín einnig i
Suður-Afríku. Mjög ríkt blómstr-
andi stofuplanta í mörgum lit-
um. Með réttri hirðingu er hægt
að láta hana blómstra mjög lengi,
oft jafnvel árið um kring. Að
sumri til þarf hún töluvert mik-
ið vatn og ríkulegan blómaáburð
yfir vaxtartimann, góðan hita og
birtu, en ckki of stcrka sól. Þó
má vatn ekki koma á blöð né
blóm. Að vctrinum þarf mjög
litla vökvun, og aðeins þegar
moldin er orðin mjög þurr. Mold-
in þarf að vera súr og létt. Nota
má venjulega gróðurmold, bland-
aða til helminga með mómold.
Mjög gott er að nota viðarkol í
pottbotninn. Surtarloga er fjölg-
að með skiptingu og fræi er
plantan sjálf þroskar. Lika má
fjölga honum með græðlingum og
blöðum, sem þá eru skorin með
beittum hnif og látin róta sig í
rökum sandi.
rangt, játum flestir breyzkleika okk-
ar en væntum jafnframt nokkurs
skilnings góðviljaðra manna. Og þeg-
ar við verðum varir við hann, eins
og hér í Vernd, þá getur það orðið 1
okkur dýrmætara en flest annað i
viðleitninni til að verða aftur nýt-
ir menn.
Ég er ekki eini maðurinn, sem á
Vernd þökk að gjalda. Þeir eru fleiri
en fólk grunar, sem Vernd hefur
bjargað frá bráðum voða. Það er
nefnilega afar örðugt fyrir mann,
sem kemur af Litla-Hrauni, og á ef
til vill ekki i neitt hús að venda,
eins og oft vill verða, að rata rétta
braut. Hætt er við, að hann leiti
fornra félaga og síðan skjótasta úr-
ræðis til að afla peninga. Og þá er
þess venjulega skammt að bíða, að
hann vakni enn einu sinni af vær-
um blundi bak við lás og slá.
Vernd hefur mikilvægu hlutverki
að gegna að minni hyggju, og árang-
urinn er þegar orðinn ótrúlega mik-
ill, en það sannar ótvírætt tilveru-
rétt félagsins. Ég trúi því, að starf-
semi sem þessi eigi eftir að gera
stórkostlegt gagn, bæði fyrir ein-
staklingana, sem hlut eiga að máli,
og eins fyrir þjóðfélagið i heild“.
í fróðlegum viðræðum um starf-
semi Verndar, sagði framkvæmda-
stjóri samtakanna blaðamanni Vik-
unnar eftirminnilega sögu af ung-
um manni, sem er einn af mörgum
fljótlega lítið eitt við sögu lögrcgl-
unnar. í dryklcjuskaparköstum sín-
um fór hann að finna til óæskilegr-
ar hnuplhneigðar, sem hann varð
aldrei var við ódrukkinn. Honum
var ekki Ijóst, hvað olli þessu, en
svo sterk var þessi kynlega hvöt, að
hún bar hann að lokum algjörlega
ofurliði og árið 1961 gerðist hann
sekur um innbrot framið í ölæði.
í fangelsinu ræddi starfsmaður
Verndar við fangann og eins starfs-
maður AA, en þau samtök höfðu áð-
ur haft afskipti af honum vegna
dyrkkjuskapar hans. Ungi maðurinn
sagði sögu sína án þess að draga
nokkuð undan og skýrði hreinskiln-
islega frá þeirri óviðráðanlegu
þjófnaðarhneigð, sem hann kvað ná
tökum á sér, þegar hann væri undir
áhrifum áfengis. Iívaðst hann harma
mjög, hvernig komið væri, og virt-
ist fullur þunglyndis og sjálfsásak-
ana.
Vernd og AA-samtökin höfðu á-
framhaldandi samvinnu sín á milli
um aðstoð við fangann og sendu
fulltrúa sina á víxl á fund hans til
að tala um fyrir honum og hug-
hreysta hann. Og smám saman tók
ungi maðurinn að átta sig, og lífs-
viðhorf hans breyttust mjög til batn-
aðar. Hann fór í fullri alvöru að búa
sig undir nýtt lif og var staðróðinn
í að forðast allar fyrri freistingar.
Þegar þessi ungi maður hafði lok-
ið refsivist sinni á Litla-Hrauni, fékk
skjólstæðingum Verndar. Þessi ungi*1^111^ atvinnu hjá stóru fyrir-
maður var kominn af góðu fólki, ' ! ..............“
hafði hlotið gott uppeldi og ólst upp
á fyrirmyndarheimili. Faðir hans
lézt, þegar drengurinn var enn barn
að aldri, en móðir hans, dugleg og
reglusöm kona, ól önn fyrir honum
og fleiri systkinum.
Á ungum aldri lenti pilturinn i
slæmum félagsskap, tók að neyta á-
fengis og fór vinneyzla hans skjótt
vaxandi. Ekki olli hann stórkostleg-
um vandræðum við vin, en kom þó
tæki í Reykjavík fyrir tilstilli Vernd-
ar. Vernd greiddi einnig úr fjár-
hagsvandræðum hans með hjálp
góðra manna, en af sérstökum á-
stæðum skorti hann nokkurt fé um
þessar mundir.
Maður þessi hefur síðan haft stöð-
ugt samband við skrifstofu Verndar,
og hafa samtökin greitt götu hans
eftir megni. Svo fþstum tökum tók
hann á vandamáli sinu, og svo harð-
ur og óvæginn var hann við sjálfan
sig, að allar likur eru til, að hann
hafi nú sigrazt á böli sinu til fulls.
Vernd veitti þessum manni aðstoð,
sem vafalaust hefur áorkað miklu,
en sigurinn er fyrst og fremst hon-
um sjálfum að þakka, því að Vernd
getur engum hjálpað, sem vill ekki
hjálpa sér sjálfur. G. A.
Fullorðna fólkið
Framhald af bls. 15.
— Misjafnlega. Sumir láta sér
þetta lynda, en hinir eru þó miklu
fleiri, sem fyllast réttlátri reiði.
Þetta stærilæti hinna eldri skapar
óþarfa bil. Unglingarnir fara að
i'orðast hina eldri, og hinir eldri
forðast unglingana eða vilja sem
minnst hafa saman við þá að sælda.
Þetta elur svo á tortryggni, stifni
og leiðindabrag i daglegri umgengni
hvors aðilans i garð hins.
— Svo er talað um, að æskan sé
á villigötum — sé að drekka frá sér
vitið og sé sér til skammar út um
viðan (Hvols)-völl. Hvað segir þú
um það, Jón?
— Æskan ber að sjálfsögðu svip-
mót þeirrar kynslóðar, sem elur
hana upp. Eldri kynslóðin getur
þess vegna ekki staðið utan við með
vanþóknunarsvip og gagnrýnt; hún
tekur sjálf þátt í leiknum og dæmir
þvi sjálfa sig, þegar hún fárast yfir
iliu uppeldi æskunnar. Það er nú
einu sinni svo, að eplið fellur sjald-
an langt frá eikinni.
— En erum við þá ekki komnir
i hring? Er það ekki bara svo, að
hinir eldri treysti unglingunum svo
fullkomlega, að þeir telji þá færa
um að stjórna sér upp á eigin spýt-
ur?
— Nei, ég tel það fráleitt, að upp-
alendurnir, hinir eldri, sýni traust
sitt i garð æskunnar með því að
láta hana afskiptalausa. Það væri
ábyrgðarlaus afstaða.
— E|iga hinir fullorðnu þá að
kenna unglingunum að drekka?
_ Nei, ekki kenna þeim að drekka,
heldur að umgangast vín eða áfengi.
Ég myndi telja það æskilegt, að sem
flestir foreldrar væru færir um að
kenna börnum sínum, sem komin
eru yfir fermingaraldur að umgang-
ast vín, að fara skynsamlega með
hluti, sem ella gætu verið þeim stór-
hættulegir. Allir skilja, þegar sagt
er: „Það er Ijótt að stela, það varðar
við lög að stela, þú mátt aldrei
stela“. En það er ekki nóg að segja:
„Það er Ijótt að drekka, það er ó-
hollt að drekka, þess vegna mátt þú
aldrei smakka áfengi, þótt við ger-
um það einstaka sinnum. Við gerum
það, af því að við vitum alveg upp
á hár hvað við erum að gera, svo
að það skaðar okkur ekki nokkurn
skapaðan hlut“. Þess konar rök eru
aldrei haldgóð, hvað þá bannregl-
urnar, sem þeim fylgja.
Það er of einfalt að snúa sig út
úr vandanum með eintómum bann-
reglum, enda sjáum við ótal dæmi
þess, að þær eru tilgangslausar. Það
er hörmuleg staðreynd, að æskufólk
skuli flykkjast hundruðum saman
út um landsbyggðina, til þess eins,
að því er virðist, að komast á ær-
lega drykkjuhátið i einhverju fé-
lagsheimilanna, og verða sér og sín-
um til háborinnar skammar. Þetta
er ekki einleikið. Getur ekki verið,
að orsökin sé i mörgum tlifellum
sú, að unglingarnir sæti of ströng-
um reglum beima fyrir, reglum, sem