Vikan - 18.10.1962, Qupperneq 14

Ég hef kosið' að’ birta þessi blöð Hallgxíms
Ólafssonar, eins og hann gekk frá þeim.
Vinum hans, sem oft áttu örðugt með
að skilja hann, gæti ef til vill orðið það
auðveldara hér eftir. — Ég veit, að það
hefði mátt segja þessa sögu fimlegar, en
svona gekk hann sjálfur frá henni síðustu
vikurnar, sem hann lifði.
S. Einarsson.
ETTA er ekki merkileg saga.
Það er auk heldur ekki merki-
leg atvik, sem sagan greinir
frá. En þau settu mig allan úr
skorðum. Ég var fimmtán ár
að jafna mig eftir þetta, sem
kom fyrir mig í Punkaharju. Ef ég er þá
fyllilega búinn að jafna mig ennþá. Mér
er alveg ljóst, að æska nútímans hlær
að þessu.'Henni hefði ekki orðið svo mik-
ið um þetta, sem betur fer.
Ég þarf ekki að taka það fram, að ég,
Hallgrímur Ólafsson, er ákaflega hvers-
dagslegur maður, gæddur venjulegum
hversdagshæfileikum. Með þrotlausri
vinnu á sjó og landi frá því um fermingu,
hafði mér tekizt að komast í gegn um
Menntaskólann og ljúka stúdentsprófi. Ég
hafði einnig, er hér var komið sögu, lok-
ið allglæsilegu embættisprófi í minni
grein við Háskóla íslands, og hlotið í við-
urkenningarskyni utanfararstyrk til frek-
ara náms. Ég hafði einnig reynt mig of-
urlítið sem opinber starf'smaður í minni
grein, áður en ég fór utan, og gerði mér,
ef satt skal segja, talsverðar hugmyndir
um getu mína og hæfileika. Jú, það er
bezt að játa það: Ég ætlaði mér í þá
daga talsverðan hlut á íslandi, sá mig
stundum í anda sem einn af forustumönn-
unum í stj órnmálalífi og menningarlífi
þjóðar minnar. Þetta voru eiginlega ekki
neinir stórmennskudraumar, ekki annað
en það, sem algengt er um stálhrausta
unga menn, sem hafa fengið nasasjón af
sæmilega traustri, heimafenginni þekk-
ingu, og sjá heiminn og framtíðina blasa
við sér i fyrsta sinn.
Og ég hafði kvænzt. Ég hafði kvænzt
góðri stúlku, sem nú sat heima á íslandi
með litla dóttur okkar, og beið mín á
meðan ég legði traustari grunn að glæsi-
legri framtíð okkar.
EG IJNNI henni hugástum. Já,
mér er óhætt að segja, að ég
elskaði hana. Um það vissi
enginn betur en ég. Nú hafði
ég verið átta mánuði að utan.
Og vissulega er það ekki neitt
til að státa sig af, en ég hafði verið henni
algerlega trúr. Ekki litið í þá átt, sem
annað kvenfólk var. Nú fer því svo fja-r:,
sem verða má, að ég sé, eða hafi verið
nokkur töfrari. Það er langt frá því. En
ég hafði þó ekki komizt hjá að verða
þess var, að fólki geðjaðist yfirleitt vel
að mér. Og langaði vitanlega ekkert til
að láta, sem ég vissi það ekki. Þvert á móti
hafði ég gert mér rækilega far um að
fága framkomu mína og vaxa upp úr
búralegasta heimaalningshættinum. Auk
þess hafði ég verið mjög heppinn í kynn-
14 VIKAN
um við fólk, komizt í félagsskap, sem að
menntun, efnum og lífsháttum stóð langt
utan þess, sem umkomulausir, erlendir
námsmenn eiga að jafnaði kost á. Og
það, sem mér fannst eiginlega kynleg-
ast: Verið tekinn þar gildur, eins og ég
var, og sýnd frábær alúð og fyrirgreiðslu-
semi. Þetta hafði aukið mjög sjálfstraust
mitt og öryggiskennd. Ég hafði fullorðn-
azt meira á þessum mánuðum erlendis
en mig sjálfan grunaði þá, eða gerði mér
grein fyrir.
Og nú hafði ég unnið eins og víkingur
í fræðigrein minni undanfarið missiri, lif-
að spart og lagt mikið að mér. Ég hafði
einnig ástæða til þess að ætla, að ég hefði
náð sæmilegum árangri. Mér hló hugur
í brjósti og ég hlakkaði til komandi daga.
Tilveran var yndisleg. Hver dagur mætti
manni bláklæddur og sólskinsskóaður og
lofaði einhverju nýju. Langoftast efndi
hann það.
Á kvöldin var ég oft dálitið þunglyndur
og einmana. Þá þráði ég konuna mína
og litlu gullinlokku, dóttur mína. Ég kæfði
þessa hungruðu óró hjartans, eða holdsins,
með hlífðarlausri vinnu, vakti fram á næt-
ur, las og ritaði. Reif mig snemma upp,
tók til óspilltra málanna.
UNDIR vorið barst mér óvæntur
féstyrkur. Ég ákvað að verja
honum til Finnlandsferðar og
skyggnast um, hvað þar væri
efst á baugi í fræðigrein minni.
Þetta var árið 1928, gengi pen-
inga lágt í Finnlandi, svo ég mátti kallast
mjög vel fjáður til þessarar ferðar. Eig-
inlega ríkari, en ég hafði nokkru sinni
áður verið á ævinni. Ég hugði því með
góðum vonum til Finnlandsferðarinnar,
þar sem ég sigldi frá Kaupmannahöfn á
Bore II í apríllok 1928. Það var glamp-
andi sólskin, beykið hágrænt og angandi.
Öjálandsvor! En einskis að sakna í Dan-
mörku og einskis að iðrast. Og gott var
það. Nú var ég búinn að dvelja í Finn-
landi í rúman mánuð. Ég hafði unnið
vel, var tiltölulega ánægður með sjálfan
mig og nú var ég kominn í sumarfrí til
Punkaharju, alráðinn í því að hvíla mig
og njóta þess.
Það gat ekki betra verið.
Nei, það gat ekki betra verið — enn
sem komið var.
II.
Punkaharju! í mínum eyrum hefur
nainið enn undarlegan hljóm og mynd
staðarins er greypt í huga minn. Annars
er slaðurinn reyndar frægasti þjóðgarð-
ur Finnlands, ávalur skógarás, sem teygist
eins og nes út í stöðuvatnið Puruvesi, með
ótal unaðslegum vogum og víkum. Við
eina fegurstu víkina stóð geysistórt gisti-
hús og þangað lá sumarlangt stöðugur
straumur ferðamanna af öllum löndum.
Eg sótti einmitt svo að, að þessi ferða-
mannastraumur var að byrja.
Ég kom með járnbrautarlest frá Savon-
linna rétt eftir hádegið. Stöðin liggur ut-
an þjóðgarðssvæðisins og það var komið
eftir mér á léttivagni frá hótelinu.