Vikan - 13.07.1972, Síða 42

HVERJ
ODRU
BETRA
engin takmörk sett, hvorki i tima
né rUmi! - 0, herra, almáttugi
skapari himins og jaröar!
Þetta skiptir ekki svo miklu
máli, meöan þaö er aöeins
hugarraun, fræöisetning. En ég
er farinn aö verða var við þessa
endurnýjun og þennan samjöfnuö
I fari sjálfs min. Ég skynja
tvifara mina og fyrirrennara, og
mig órar fyrir þeim, sem koma.
Hér sit ég og ákveö örlög
þeirra. -Orö þau, sem ég segi nú,
skulu þeir einnig mæla á
krossinum, og eins og ég drekk
þetta, skulu þeir einnig drekka
þaö einhverju sinni i fyllingu
timans, til endurgjalds syndunum
i þúsund ættliðu!
Hann tæmdi kaffibollann og
kastaöi honum á malbikiö, svo aö
hann fór I mola. Ég skenkti
honum koniaksstaup. Þaö virtist
hafa góö áhrif á hann.
Enn eru tengslin ekki þaö sterk,
aö ég sé úr sögunni sem ein-
staklingur. Ég get kannski dáiö
og gleymt öllu. En ég vildi ekki
vera sá næsti!
. Þetta byrjaöi svo sem ekki á
neinu merkilegu. Ég var ein-
hverjujsinni i samkvæmi þar sem
einn gestanna sagbi eitthvaö
móðgandi viö konu. Þetta kom
okkur öllum I hálfgerð vandræöi.
En allt i einu tóku áhrif þessa á
skynjun mina snöggri breytingu.
Ég haföi ekki drukkið neitt - eitt,
tvö glös af rauðvlni, þaö var allt
og sumt. Þessu syipaöi heldur
ekkert til hins marglita draum-
hjúps ölvunarinnar. En ég
skynjaði óvænt og óljóst
samrunann við fortiðina. Þarna
sat ég og fannst þetta hafa gerzt
fyrir óralöngu. Hlutirnir misstu
hið tlmabundna og óvéfengjan-
lega auðsæi sitt, hin efniskenndu
einkenni sin. Það færðust
nokkurs konar leiðsluáhrif yfir
salakynnin og fólkiö, og ég sá svo
sem gegnum það og burt frá þvi,
þaö varö aö eins konar ævarandi
neind. Já, ég fæ ekki lýst þvi með
oröum. Það var hræöilegt. Ég
veiktist og varð ab fara heim. En
þegar ég tók hatt minn og staf og
kvaddi, var þetta fyrirbrigöi mér
ekki nálægara en gömul endur-
minning.
Þegar ég var aö raka mig einn
morguninn, kvaö allt I einu svo
rammt aö þessu, að mér fannst
sem þaö myndi aldrei liða frá
aftur. Og aö það myndi aldrei
bera neitt nýtt fyrir mig framar.
Allt, sem ég geröi, hafði ég áöur
gert, ég vissi hvað það var, sem
fyrir mér lá: gamlar hvimleiðar
„dægrasty ttingar”, unaðs-
semdir, sem ég var innilega
þreyttur á, aldrei áhrif af nýju
vlni, aðeins timburmenn. Og
gamlar vitleysur, skyssur, óhöpp.
Ég gekk að starfi minu eins og
dæmdur maður, þar var engin
miskunn.
Auövitað gat ég skákað við-
buröunum, ef ég var sá fyrsti,
sem vissi hvað i vændum var. En
þaö var engan veginn neinn leikur
aö fara viturlega að ráði sinu. Og
sé eitthvað, sem maður verður
ekki vitur af, þá er það skaðinn. -
Annars litur út fyrir, að fyrir-
rennari minn hafi heldur ekki
verið svo blár. Mér dylst sem sé
ekki, aö ég endurtek mistök hans
viö að reyna að komast undan
þessu. Nú hef ég til dæmis tekizt
ferö á hendur til Parisar. Það
hefur hann lika gert, - að sjálf-
sögðu. Og það var það óskyn-
samlegasta, sem hann gat gert.
Þvi að nú koma þau á eftir, bæði
tvö, og ég mun hitta hana eftir
fjóra daga!
Gæti ég nú sagt henni allt af
létta, þá væri okkur kannski
borgið, en hún myndi ekki skilja
eitt einasta orð af þvi.
Þegar Varholm og heitmey
hans birtust mér foröum á Karls
Jóhanns götu, sá ég ekki alll i
einni svipan. En ég fann, að ég
haföi haft eitthvað meira saman
viö þau að sælda en ég gerði mér
grein fyrir. Og ég varð gripinn
kveljandi ótta við tilfinninguna
þaö, að i vændum væri eitthvað,
sem ekki yrði hjá komizt. Mér
fannst ég vera skuggi, vofa, er
aðeins endurtæki það, sem aðrir
höfðu áður gert. Ég gerði upp-
reisn gegn þessu, ég leitaði
undankomu til þess að leika á
örlög min og sjálfan mig - það
yrðu átakanleg, óþolandi og
hláleg látalæti.
Dag nokkurn hitti ég hana. Ég
get ekki sagt „af hendingu”,
örlög min eru þvi miður engri
tilviljun háð framar. En mér var
um megn að gera minnstu tilraun
til að forðast hana. Það þarf ekki
að fjölyrða um það, að við fórum
inn I vinstofuna i TIvoli, og þar
sagði hún mér svolitið, sem ég
raunar vissi, en sem ég vildi þó
helzt leiða hjá mér. Það leyndi
sér ekki, að hún vildi mér eitt-
hvað. Þá strax hefði ég átt að
segja henni allt af létta, en ég
gerði það ekki. Eg kenndi mig I
sannleika sagt ekki mann til þess.
Og nú er það um seinan.
Þegar ég kom heim um mið-
aftansleytið, sá ég þetta allt eins
og I draumi - ekki skýrt og
greinilega, en með sömu hverfulu
og óskipulegu myndbrigðunum og
I draumnum. Ég sá, að ég
ferðaöist burtu og að ég var
erlendis um missirisskeið, og ég
sá, að hún elti mig. Hún brá mér
um það, að ég hefði hans vegna
stokkið úr landi. Hún kærði sig
alls ekkert um hann framar, og
vildi ekki hafa neitt meira saman
við hann að sælda, hún væri fr-
jáls, og hún vildi yfirleitt ekki
leggja fjötur á neinn.
Ég sá herbergið, þar sem við
vorum, það var stórt gisti-
hússherbergi með gljáfægðu
gólfi, gulu veggfóðri og svörtum
arni. Hún gisti hjá mér i þrjár
nætur. Svo kom hann. Og hann
fór aftur burtu, og úr sögunni var
hann.
Allt þetta sá ég.
Jæja. Ég gat auðvitað ekki
verið um kyrrt I Kristjaniu. Ég
varð að fara burtu, og mér finnst
ég hafa gert allt til að komast hjá
þessu.
Og nú hef ég verið hér um
missirisskeið. Fyrst var ég i
Paris, og svo fluttist ég út til
Charenton. En fyrir viku siðan
kom ég aftur til Parisar. Og hér
hef ég fengið herbergið, - með
gula veggfóörinu og svarta arn-
inum, herbergið, þar sem viö
hittumst!
Hann sat kyrr um stund, og
barbi I sifellu fingrunum i borðið.
Svo tæmdi hann staup sitt I skyndi
og reis á fætur.
- Já, sagöi hann, - ég verð að
fara, ég fer héðan i kvöld. Hún er
á leiðinni hingað.
Þegar ég kom heim til Krist-
janiu, frétti ég, að blöðin hefðu
skýrt frá þvi, að ungi tauga-
iæknirinn, dr. med. Hreiðar
Oxaas, hefði með skyndiiegum
hætti látizt I Paris, þar sem hann
dvaldist við framhaldsnám.
42 VIKAN 28.TBL.