Vikan - 28.03.1974, Page 11

Eg rnytti
fiknUxfja
ad staöaldri
Fiknilyf —þetta orð vekur ótta margra
og flestir reyna að forðast fiknilyf, en þvi
miður bregðast ekki allir við á þann hátt.
Sjálf hef ég verið háð fiknilyfjum. Það er
auðvelt að venja sig á þau, en erfiðara að
venja sig af þeim. Mig langar til að segja
sögu mina — ekki bara til að vekja at-
hygli á vandamáli — heldur lika til að
vekja vonir þeirra, sem langt eru leiddir
og finnst lifið einskis virði.
Ég er frá góðu heimili, svo að
ég get hvorki kennt foreldrum
mirum né ömurlegri bernsku um,
að fór sem fór. Pabbi hafði gott
starf, þannig að við, foreldrar
minir og við systkinin höfðum
alltaf allt til alls. Sverrir bróðir
minn er þremur árum eldri en ég
og við vorum beztu félagar með-
an við vorum að alást upp. Við
létum bæði innrita okkur i ungl-
ingaklúbb i hverfinu, sem við
bjuggum i. Sverrir lét að sjálf-
sögðu innrita sig nokkrum árum á
undan mér. En smám saman fór-
um við að eiga minna og minna
sameiginlegt., hann eignaðist fé-
laga, sem voru nokkrum árum
eldri en ég, en ég saknaði vináttu
okkar ekki svo mjög, þvf að ég
hafði meira en nóg að sýsla viö.
Ég var smáskotin nokkrum
sinnum, en ég hélt ég hefði fundið
stóru ástina, þegar ég var sextán
ára og var i öðrum bekk i gagn-
fræðaskólanum. Ég hitti Finn á
balli og sameiginlegur áhugi okk-
ar fyrir jassi varö til þess, að við
vorum saman þetta kvöld. Viö
ákváðum að hittast aftur eftir fá-
eina daga og áður en ég vissi af,
var ég orðin yfir mig ástfangin og
hann vist lika. Viö vorum að
minnsta kosti saman öllum
stundum og smám saman fækk-
aði ferðunum i klúbbinn og við
hættum lika að hafa afskipti af
gömlu vinunum. betta var upp-
hafiö á eymdinni, þvi að við fór-
um aö sækja staði, sem við höfð-
um ekki komið á áður, og vera
með krökkum, sem við þekktum
ekki.
Þegar okkur var svo boðið að
reykja (hass) i þessum nýja fé
iagsskap, langaði okkur bæði til
að prófa. Það var svo spennandi.
„Hasshópurinn” varð smám
saman okkar eini félagsskapur og
við fórum að reykja oftar og oft-
ar. 1 fyrstu veitti fjölskylda min
þessu enga athygli. Þau vissu, að
ég var farin að vera öllum stund-
um með Finni, og hafa sjálfsagt
haldið, að við vildum vera sem
mest út af fyrir okkur.
En svo fór mamina að tala um,
að ég væri svo oft að heiman og
hún vildi gjarnan hitta þessa nýju
vini mina. Pabbi tók i sama
streng. Mér fór éinnig að ganga
verr i skólanum. Ég var áhuga-
laus i timunum og alltaf illa und-
irbúin, en ég lét mér standa á
sama. Mér fannst bekkjarsyst-
kini min vera barnaleg og heimsk
og ég hafði ekkert til að tala um
við þau.
Ég hélt áfram að hitta nýju fé-
lagana. Það var ég, sem vildi
halda áfram að hitta þá, þvi að
Finni stóð stuggur af úrhrökun-
um, sem við hittum alltaf við og
við. Ég reifst einu sinni við Finn
út af þessu. Meðal þess, sem ég
saffði þá, var að þetta veslings
fólk kæmi okkur ekkert við. Mér
datt ekki einu sinni i hug, að eig-
inlega var eins á komið með okk-
ur öll, þar var bara stigsmunur
á
Ég fór að fá mér sprautu við og
viö og stundum gisti ég i
kommúnunni. Krakkarnir bjuggu
nefnilega i gömlu húsi, þar sem
þau lágu á dýnum á gólfunum.
Nú fór foreldrum minum að
skiljast, hvað um var að vera, þvi
að tilkynnt var frá skólanum að
ég kæmi þar tæpast. Upp úr þvi
lenti ég hvað eftir annað i illdeil-
um við foreldra mina. Skömmu
seinna hættum við Finnur lika að
vera saman. Hann sagðist ekki
kæra sig um að vera i þessu skita-
umhverfi lengur og mér fannst
bara gott að losna við hann, af þvi
að ég var orðin leið á þvi að hann
var alltaf að telja úr mér og vildi
ekki fylgjast með hringiðunni i
kommúnunni.
Þar kom að ég hætti i skólanum
og rétt á eftir flutti ég alveg að
heiman. Ég þoldi ekki að heyra
grátinn og kveinstafina i pabba
og mömmu. Vinir minir i
kommúnunni voru frjálsir. Eng-
inn skipti sér af þeiin. Nú vildi ég
vera frjáls lika.
Sverrir reyndi lika hvað eftir
annað að tala við mig. Hann
sagði, að ég yrði að taka tillit til
foreldra okkar. Þau ættu sizt af
öllum skilið, að ég hegðaði mér
eins og ég gerði. Ég lét ráðlegg-
ingar hans sem vind um eyrun
þjóta og sagði honum,að hann
gæti setið heima eins lengi og
honum sýndist og gætt þeirra.
Aður en ég fór að heiman, sögðu
pabbi og mamma mér að koma
heim aftur, ef mér snerist hugur.
Þegar ég hugsa um þetta timabii,
geri ég mér ljóst, að þá vissi ég
ekki, hvað ég var orðin háð fikni-
P!'
■■■ ''
lyfjunum. Ég imyndaði mér, að
mér geðjaðist bezt að þeim lifs- •
máta, sem vinir minir höfðu válið
sér. Nú er ég orðin nógu þroskuð
til að sjá, að sá lifsmáti sneriSt
ekki um annaö en fá reyk og
spraútu.
Eftir að ég var flutt að heiman,
hafði ég fengið það sem ég vildi.
Égvarorðin ein af þeim.Égneytti
fiknilyfja i stöðugt rikara mæli.
Ég neytti LSD, morfins og ópiums
og að sjálfsögðu marihuana, sem
á að vera minnst hættulegt. Við
neyttum allra lyfja, sem við kom-
umst yfir. Ég leitaði sjálf lækna
og bæði baö og laug til þess aö fá
þaö, sem ég vildi, þvi að nú var ég
farin að finna virkilega til þess,
hvernig þaö er að vera án lyfja.
Ég fann lika fljótt, að vináttan
innan hópsins var bara á yfir-
boröinu. Hjá hverjum fyrir sig
snerist allt um að svala sinum
eigin „þorsta” og ekkert okkar lét
neitt af hendi án þess að vera
visst um að fá það endurgoldið.
Mestallur timi okkar fór I að út-
vega lyf meðan viö vorum enn
undir áhrifum af siðasta
skammti. En stundum höfðum
við nóg og margir dagar liðu i
fullkomlega oraunverulegum
heimi. Ég var farin að skilja
kringunistæður minar og þegar
kom fyrir, að ég var með réttu
ráði, ákvað ég oft að reyna að
komast yfir þetta og burtu frá öllu
saman. En ég var fljót að gleyma
öllum góðum áformum og lifið
hélt áfram með sama hætti og
fyrr. >1
Éftir heil tvö ár lagöist ég inn á
sjúkráhús i afvötnun. Það atvik-
aðist þannig, að ég var búin að
fgra til nokkurra lækna til þess aö
reyna að fá þá til að viðurkenna,
að ég yrði að fá ákveðinn viku-
skammt af morfini. Mér var sagt,
að þá gæti ég ekki fengið, nema
að undangenginni rannsókn á
sjúkrahúsi. Þess vegna lagðist ég
inn af fúsum og frjálsum vilja.
A Sjúkrahúsinu mætti ég mikilli
góövild og vináttu. Mér var sagt,
að ég yrði að skipta algerlega um
umhverfi, ef ég ætti að eiga -
nokkra von. En eftir mánaöar-
legu stalst ég af sjúkrahúsinu og
fór beint i kommúnuna. Einhver
frá sjúkrahúsinu fann mig þar, en
ég lét ekki telja mér hughvarf. Ég
hélt áfram að neyta fiknilyfjanna
og nú varð allt miklu verra en það
haföi verið áður.
Ég var miöur min vegna þess,
að sjúkrahúsvistin hafði mistek-
izt og til þess að hughreysta sjálfa
mig neytti ég meira magns lyfja,
en ég haföi nokkurn tima gert áð-
ur. Ég var lika hræðilega ein-
mana, þvi að ég gerði mér ljóst,
að ég var sjálf orðin eitt úrhrak-
anna, sem ég hafði i byrjun hald-
ið, að mér kæmu ekkert við. Ég sá
lika fáa af félögum minum úr
kommúnunni, þvi að nokkrir
þeirra höfðu farið annað, sumir
voru i afvötnun á sjúkrahúsi og
fáeinir voru I varðhaldi.
Þegar ég var ekki á ferðinni i
bænum, hélt ég mig að mestu
leyti á eyöibýli rétt utan við bæ-
inn. Oft og mörgum sinnum sat ég
dögum saman i óhreinu herberg-
inu án þess að veita þvi athygli að
timinn leið, þvi aö sprautur og
töflur fluttu mig yfir i annan
Heim. Einu sinni datt ég á götunni
og var flutt á slysavaröstofuna.
Seinna var mér sagt, að ég hefði
ekki mátt koma seinna, þvi að
það var meö naumindum, að
tókst að bjarga lifi minu.
Það er hræðilegt að hugsa til
þess, að ég skuli hafa farið svona
kæruleysislega með lif mitt. Allar
þessar vikur virðast vera óra-
fjarri núna og ég skil ekki enn,
hvernig mér tókst að tóra i heilt
ár, áður en ég lagðist aftur inn á
Ég imyndaði mér, að mér geðjað-
ist bezt að lifsmáta þessara nýju
vina minna, en ég komst brátt aö
þvi að hver fyrir sig hugsaði um
það eitt að svala sinum eigin
„þorsta” og lét félaga sina sig
litlu skipta!
sama sjúkrahús og ég hafði áður
legið á.
Nú var ég i miklu uppnámi og
hræðilega langt niðri og fyrstu
vikurnar á sjúkrahúsinu finnst
mér vera þær verstu, sem ég hef
lifað. Likami minn var orðinn svo
fullur fikniefna, að þegar ég fékk
engin, heltók sársaukinn mig, svo
að ég hélt ég myndi missa vitið.
Að visu fékk ég svolitla lyfjagjöf
en stöðugt minni og minni
skammta og að þremur vikum
liðnum fékk ég ekki neitt.
Ég man ég fékk krampa i hand-
leggi og fætur og ég fékk mar-
traðir, þegar ég lifði siðasta ár
lifs mins upp aftur og aftur.
Fyrstu þrjár vikurnar var ég i
gjörgæzlu, þar sem ég gat ekki
brotið neitt eða eyðilagt. Allan
sólarhringinn var vakað yfir mér
og mér var fylgt fram og aftur um
ganginn til þess að ég gæti hreyft
mig svolitið.
1 upphafi fjórðu vikunnar var
ég flutt á vepjulega tveggja
manna stofu og mér var veitt
heimild til þess að fara frjáís:'
ferða minna um alla deildina, en
ekki utan sjúkrahússins. Nú fékk
ég að vera með á fundum sjúkl-
inganna, þar sem við sögöum
hvert öðru frá vandamálum okk-
ar. A þessum fundum voru lækn-
ar eða.aðrir til að hlusta á okkur.
Við fengum lika aðgang aö fönd-
urstofu, þar sem við gátum unniö
svolitið, ef við vildum.
Mér fannst mér létta við að
segja öðrum frá vandamálum
minum og hvernig mér leið eftir
að hafa verið undir áhrifum
svona langan tima. Ég sagði lika
frá þvi, hve einmana ég var og
bæði læknar og sjúklingar hug-
hreystu mig og örvuðu til þess að
standa mig vel á þeim erfiða
tima, sem ég átti fyrir höndum.
Ég reyndi lika að búa til ýmislegt
á föndurstofunni, en mér gekk
það ekki sérlega vel, svo að ég fór
að prjóna og sauma, en það kunni
ég hvort tveggja áður. Ég held að
þesgi smáhandavinna hafi gert
mér gott, þvi að nú hafði ég eitt-
hvað til að hugsa um. Mér var
hjálpað til að sauma mér fatnað,
en hans þurfti ég tilfinnanlega
með.
En hvað eftir annað heltók
þunglyndið og uppgjöfin mig og
ég var að hugsa um, hvernig ég
ætti að komast burtu af sjúkra-
húsinu. Svo rann nýr dagur upp
eftir svefnlausa nótt og þá hafði
ég aftur nóg að gera. Einhvern
veginn liðu dagarnir, þó að ég
gréti mig i svefn næstum þvi á
hverju kvöldi.
Eftir töluverðan tima tóku tveir
þjálfarar mig með sér i bæinn að
kvöldlagi til þess að sjá kvik-
mynd. Þeir ætluðu aö reyna að
hjálpa mér til þess að finna eðli-
legt lif aftur, þvi að ég var næst-
um búin að gleyma hvernig það
var. Kannski bjargaðist ég eigin-
lega þetta kvöld, þvi að þá hitti ég
Roar. Roar var kunningi þjálf-
aranna og við hittum hann, þegar
við komum út úr kvikmyndahús-
inu. Við fórum öll saman á litið
veitingahús og hæstum um leiö
vorum við Roar djúpt sokkin J
samræður.
Nokkrum dögum seinna kom
hann að heimsækja mig. Hann
varð lifsankerfið mitt og i fyrsta
skipti fann ég raunverulega löng-
un til þess að halda þessa erfiðu
tima út og gefast ekki upp. Viö
Roar töluðum um allt, sem okkur
lá á hjarta, og það var hann, sem
fékk mig til þess að hafa samband
við foreldra mina. Mér fannst þau
vera svo gömul og þreytuleg, en
þau báðu mig innilega um að hafa
ekki áhyggjur eða samvizkubit af
þvi að hafa valdiö þeim slikum
vonbrigðum, þvi að þau væru svo
glöð yfir þvi að ég skyldi vera á
batavegi.
Nú kom mér næstum aldrei til
hugar að reyna að verða mér úti
um fiknilyf-, þvi að lifið veitti mér
svo margt án þeirra.' Roar vakti
lfka hjá mér tilfinningar, sem
veittu mér aukinn viljastyrk. Ég
á honum óumræðilega mikið að
þakka, þvi að hann kenndi mér að
Framhald á bls. 41
10 VIKAN 13. TBL.
13. TBL. VIKAN 11