Vikan - 28.03.1974, Qupperneq 38

Martröð________________________
Framhald af bls. 14
Thomas, ég er alveg viss um, aö
ef þér eruð I raun og veru sak-
laus, mun þaö verða sannað”.
Mér fannst ég geta heyrt hana
hugsa: ,,Ég hef svo sem heyrt
þessa sögu áður”.
Stundum var spenna i loftinu og
mér fannst að ekki þyrfti mikið út
afaðberaiil að allt kæmist i upp-
"nám. Þá reyndi ég að halda mig
út af fyrir mig. En oftast var létt
yfir höpnum og mikið grinast.
Einn daginn, þegar við vorum
úti við, spurði ein stúlknanna mig
hvort ég héldi að það væri raf-
straumur i gaddavirnum ofan á
veggnum. Ég sagöist ekki hafa
hugmynd um þaö; ,,Þá skulum
við reyna að komast að þvi”,
sagði hún. „Við erum að hugsa
um að klifra yfir v^gginn. Getum
við treyst á þig?” — Mér fannst
óliklegt að ég, jafn þybbin og ég
var, hefði mikiö að gera upp
þennan vegg.
Þar sem ég var aöeins i gæzlu-
varöhaldi naut ég nokkurra for-
réttinda. Ég fékk sigarettur og
sykur. Stúlkurnar urðu að kaupa
sínar sigarettur fyrir þær 50 eða
lOOkrónur sem þær unnu sér fyrir
yfir vikuna og þær entust
skammt. Ég gaf þeim stundum af
minum, þótt þaö væri stranglega
bannað. Einnig gaf ég þeim allan
sykurinn, þvf ég nota ekki sykur.
Eitt af þvi fyrsta, sem ég lærði,
var aö skilja aldrei neitt eftir.
Annan daginn i fangelsinu var
mér sagt að ég heföi fengið gest. 1
litla viðtalsherberginu sat Gomer
viö borð, ósköp taugaóstyrkur.
Ég heföi getað hrópað upp yfir
mig af gleöi, þvi ég hafði ekki
þorað aö láta mig dreyma um að
hann kæmi. Fangelsið var fjarri
heimili okkar og ferðin dýr og erf-
ið.
Gomer gat aðeins staöiö við i 20
minútur, þvi hann þurfti að ná i
áætlunarbllinn tii baka. Ég settist
á móti honum við borðið og viö
héldumst i hendur. Við byrjuðum
aö tala saman á welsku, móður-
máli okkar. „Taliö ensku”, fyrir-
skipaði gæzlukonan, sem sat viö
borðið hjá okkur. Ég var nærri
farin að gráta, þvi þótt enskan
okkar sé ágæt þá tölum við hana
aldrei saman.
Gomer sagði mér, aö erfiðlega
gengi að sanna sakleysi mitt, en
enginn hefði þó gefið upp vonina
um að það myndi takast. Ég
spurði hann þá þeirrar spurning-
ar, sem brann á vörum mér: „En
þú trúir mér þó vonandi?”
Hann horfði þögull á mig, en
sagði svo: „Já, ég trúi þér. En ég
verö að viðurkenna að stundum,
þegar ekkert hefur miðað, hefur
læöst að mér efi. Þú veizt þaö Val,
að ef þú heföir skrifaö þessi
djöfullegu bréf, ættiröu skiliö
þessa ströngu refsingu. En þegar
ég hugsa um hve heitt þú annt
börnum, þá veit ég, aö þú gætir
aldrei gert barni mein. Þess
'vegna trúi ég þér”.
Tiu dögum slðar var mér sagt
að lögfræöingur minn og Gomer
heföu fengiö mig leysta úr gæzlu-
varöhaldinu með þvi skilyröi að
ég eyddi þeim tima, sem eftir var
af varðhaldsdómnum, á héraðs-
sjúkrahúsinu okkar. Ég var i
sæluvimu, þvi nú gátu Gomer og
fjölskylda min heimsótt mig á
hverjum degi. Ég kvaddi Bristol
og nú var léttara yfir mér.
Eftir viku dvöl á sjúkrahúsinu
gátu Gomer og systir min fært
mér þær gleðifréttir að ég væri
frjáls kona og nafn mitt heföi ver-
ið hreinsað af öllum grun!
Ég faðmaði þau og kyssti af
fögnuöi og þau gátu varla komizt
að til að segja mér, að nágranna-
kona min hefði viðurkennt að
hafa sjálf skrifaö bréfin. Þegar
lögreglunni hafði seint og um siö-
ir komið til hugar aö fá rithandar-
sýnishorn hjá henni hafði ekki
lengur leikiö neinn vafi á þvi,
hver skrifað hafði bréfin.
Daginn eftir skýrði héraössak-
sóknarinn frá þvi fyrir réttinum,
að fallið yröi frá ákærunni á
hendur mér. Siðan sneri dómar-
inn sér að mér og sagöist leiöur
yfir þvi að þeir skyldu hafa þurft
að ómaka mig fyrir réttinn.
Úti fyrir réttarsalnum brast ég
I grát, I fyrsta skipti frá þvi dag-
inn, sem ég var handtekin. Að
ráði lögfræöings mins fór ég aftur
á spftalann og dvaldist þar meöan,
réttarhöld fóru framyárákæranda
minum.
Viku slðar kom ég aftur fyrir
rétt og ég vona að það verði i sið-
asta skipti. En i þetta skipti hafði
ég ekkert að blygðast min fyrir.
Nágrannakona min var dæmd
til tveggja ára fangelsisvistar og
um leið og dómarinn kvað upp
dóminn sagði hann: „Þér hafið
framið grimmdarlegan glæp”.
Ég kveið fyrir að taka á ný upp
þráðinn, þar sem frá var horfiö.
Hve margir vina minna skyldu
hafa trúað þvi að ég gæti gerzt
sek um svona’ glæp? Mér varö
hugsaö til máltækisins, sem seg,-
ir, aö sjaldan sé reykur án elds.
Ég heföi ekki þurft aö hafa
áhyggjur af þessu, þvi mér var
tekið mjög innilega i þorpinu og
fólk sagði I samúðartón: „Ég
vissi alltaf aö þetta voru mistök
hjá lögreglunni”.
Smám saman færðist lifið i sitt
gamla horf. Ég fékk mér vinnu I
búð til aö dreifa huganum.
Nú eru liðin þrjú ár. Ég hef náð
mér alveg likamlega en taugarn-
ar, sem ekki voru sérléga sterkar
fyrir, þoldu ekki þetta álag.
Stundum spyr ég mig, hvort ég
sé bitur eftir þessa reynslu? Þvi
miöur verð ég að svara þvi ját-
andi, þvi ég er viss um, aö hefði
málið veriö rannsakað almenni-
lega strax I upphafi, hefði ég ekki
þurft að ganga i gegnum þetta
allt.
Lögreglan var leyst undan allri
ábyrgö i málinu og ég fékk engar
bætur. Dómsforsetinn I héraðs-
réttinum sagöi aðeins: ,;öllum
veröa á mistök. Emnig vöröum
laganna”.
Mömmudrengur
Framhald af bls. 7
SUMARIÐ leið. Dagarnir
styttust, og myrkrið herti tökin á
svölum haustnóttunum. Jörðin
beiö komu vetrarins með kviða.
Gömlu konunni hrörnaði. Hún
þoldi ekki framar aö vera ein,
þegar degi tók að halla, og fékk
þá einhvern nágranna sinn til að
styðja sig út i búðina. Þar sat hún
svo þegjandi úti i horni og horfði á
Simon við afgreiöslustörfin. Um
kvöldiö kom nágranninn svo aftur
og hjálpaði henni að stulast heim,
svo aðhún gæti verið búin að taka
til matinn handa Simoni, þegar
hann kæmi heim úr búðinni. Hún
horfði lika þegjandi á hann,
meðan hann var að borða.
Á eftir hjálpaði hann henni i
rúmið. Hún var sihrædd um, að
hún mundi verða bráðkvödd I
svefni, svo að hún vakti eins lengi
og hún gat haldið sér uppi, hélt i
hönd sonar sins og talaði um
forttöina, rausaöi alltaf sömu
þuluna kvöld eftir kvöld, viku
eftir viku, mánuð eftir mánuð.
Þá átti hún það til að lita
meöaumkvunaraugum á son sinn
og segja: Hérna megin grafar
fáum við aldrei nein svör við ráð-
gátum tilverunnar. Guð gefi, þin
vegna, að ég fái að fara heðan
sem fyrst”.
Þegar hún var sofnuð, gekk
Simon til hvilu I næsta herbergi,
og lá lengi andvaka á legu-
bekknum sinum. Aö lokum
sofnaöi hann þó, örmagna af
þreytu og hugarvili.
SKÖMMU eftir jólin þetta ár slitu
þau Simon og Anna trúlofun sinni.
Þau höföu sjaldan hitzt upp á
siðkastið, en þá sjaldan það bar
við, haföi verið dauft yfir sam-
fundum þeirra. Þá var svo komið,
að þau söknuðu hvors annars, ef
þau hittust ekki, en voru harm-
þrungin, þegar þau hittust. Það
var Simon, sem stakk upp á þvi,
að þau slitu trúlofun sinni, og
Anna samþykkti það meö Sarri
þögn.
Þetta kvöld fór Simon ekki
heim. Hann vissi, að móðir hans
mundi verða viti sinu fjær af
hræöslu, ef hún yrði ein heima, en
hann var alla nóttina i búðinni viö
vörutalningu og bókfærslu. Þar
vann hann eins og óður maöur og
unni sér ekki hvildar, fyrr en
komið var fram undir morgun.
Þá var hann orðinn svo örmagna,
af þreytu, aö hann lagðist fram á
boröiö. A þeirri nóttu öfundaði
hann föður sinn af, að hann skyldi
hafa orðið bráðkvaddur i búðinni.
Fimm ár liðu, án þess að Simon
sæi önnu, en hann haföi spurnir
af þvi, aö hún ynni alltaf i bóka-
búöinni. Oft langaöi hann til að
ganga þar framhjá til aö vita,
hvort hann sæi hana, en hann var
hálf smeykur viö, að hún mundi
veita honum athygli og hætti þvi
við það. Hann dreymdi hana
stöku sinnum. Þá var hún föl og
sorgmædd á svipinn eins og
siðast, þegar þau höfðu hitzt.
Simoni leið alltaf illa daginn eftir
aö hann hafði dreymt fyrrverandi
unnustu sina.
Móöir Simonar hresstist, eftir
að trúlofun þeirra önnu var slitiö.
Eftir að hún átti son sinn oröið
ein, reyndist hún ekki eins kröfu-
hörð við hann og áður og lét hann
meir i friði. Þau minntust aldrei
einu orði á önnu.
Slmon hafði alla tiö veriö mesti
hófsmaður I mat og drykk, en nú
tók hann að gæta siður hófs I þeim
efnum og fitnaöi þvi talsvert. Við
það varð hann ellilegri en áöur.
Hann var ekk'i orðinn fimmtugur,
en honum fannst hann vera
orðinn gamall.
Hann gerðist nú likur föðu.r
slnum bæði hvað útlit og lifnaðar-
hætti snerti. Hann reis snemma
úr rekkju dag hvern og hélt rak-
leitt' til búöarinnar. Þar vann
hann siðan óslitiö daglangt og fóir
ekki heim, fyrr en hann vissi, að
móðir hans mundi hafa tekið til
kvöldmatinn handa honum. Siðan
las hann dagblaðið, meðan gamla
konan ruggaði sér þegjandi I
stólnum sinum. Ef hún lá - i
rúminu, tottaði hann tóma pipu,
eins og faðir hans hafði verið
vanur að gera, þvi að móðir hans
þoldi ekki tóbaksreyk, Simon átti
orðiðörðugt með svefn og tók þvi
oft svefntöflur samkvæmt læknis-
ráði.
Á sjötta árinu eftir að Simon
sleit trúlofun sinni, dó móðir
hans. Hún hafði veriö kvefuð i
nokkra daga, en hafði skyndilega
fengið mikinn hita og verið flutt á
spitala. Þar kom I ljós, að hún var
með heiftuga lungnabólgu. Aköf
llfslöngun hennar entist henni
ekki i baráttunniviöveikina.Eftir
að háfa náð prestsfundi og
meötekiö heilagt sakramenti lézt
hún i svefni.
Eftir jaröarförina fór Simon
einsamall heim til sin. Búðin var
lokuö þennan dag. Hann reikaði
þegjandi um ibúðina, og þá
gerðist nokkuðundarlegt: Honum
fannst allt, sem móðir hans hafði
átt, koma sér eitthvað svo annar-
lega fyrir sjónir, rétt eins og
einhver ókunnur ætti allt þetta.
Nú fannst honum allt i einu, aö
hún heföi lengi verið dauð.
Simon fór út til að fá sér friskt
loft. Ósjálfrátt varð honum reikað
I áttina til bókabúðarinnar, þar
sem Anna vann. En af þvi aö
honum þótti óviðkunnanlegt að
láta hana sjá sig eftir öll þessi ár
*— á útfarardegi móöur sinnar —
sneri hann heimleiðis.
Næstu daga fór Anna tæplega
úr huga honum. Hann þráði aö
hitta hana, en kom sér ekki til
þess, Hann fór nú að gefa nánar
gætur aö útliti sinu, þegar hann
var að raka sig á morgnana og
harmaði, hve karlalegur hann
var orðinn. Hann ákvað þvi að
reyna að megra sig og greiddi
hárstrýið þannig, aö sem minnst
bæri á, hve þunnhæröur hann var
oröinn.
Eftir að Slmon haföi lokað
búðinni eitt kvöldið, lagði hann
krók á leiö sina og gekk framhjá
bókabúðinni. Þar staðnæmdist
hann bak við tré hinum megin við
götuna. Þegar Anna kom út úr
búðinni og hann sá hana, varð
honum fyllilega ljóst, að hann
haföi alltaf elskað hana og mundi
alltaf gera það.
Svo var það nokkrum dögum
seinna, að löngun hans til aö hitta
önnu varð' hlédrægninni yfir-
sterkari, og þegar hún kom út úr
búöinni það kvöld, var hann þar
nærstaddur, gekk i veg fyrir hana
og heilsaði henni.
38 VIKAN 13.TBL.