Vikan - 13.08.1981, Blaðsíða 41

Gluggagróður
Eilítið um
kaktusa
Kaktusar eru þykkblöðungar og
þrífast vel í sólbökuðum, sjóð-
heitum gluggakistum suðurglugg-
anna þar sem fáar plöntur vilja
vera. Þessar ófrýnilegu en samt
fallegu plöntur gleðja margan
manninn. Allir sem áhuga hafa
geta ræktað kaktusa. Þeir eru
mjög nægjusamir, yfirleitt fyrir-
ferðarlitlir og krefjast ekki
mikillar umhirðu.
Kaktusar og aðrir þykkblöðung-
ar eru upprunnir í heitum löndum
og vaxa yfirleitt í eyðimörkum
þar sem enginn annar gróður
þrífst. Plönturnar eru vel útbúnar
frá náttúrunnar hendi til þess að
standast þurrka og hita. Frumur
þykkblöðunga geta geymt meira
vatn en aðrar plöntur. Sérkenni-
leg lögun, broddar, hár eða lítil
þykk blöð þjóna þeim tilgangi að
plantan hafi sem minnst yfirborð
og draga með því úr vökvatapi.
Kaktusaræktendur geta brugðið
sér í sumarleyfi um fárra vikna
skeið án þess að þurfa að biðja
sérstaklega fyrir kaktusana.
En þó kaktusarnir
þoli vel þurrk er ekki
þar með sagt að þeir eigi alltaf
að vera þurrir. Vfir sumartímann
þarf að vökva þá tvisvar í viku
og oftar ef plantan stendur í
blóma. Næring er ekki nauðsyn-
leg nema fyrir blómstrandi
kaktusa. Athugið aðeins að
ofvökvun er algengari dauða-
orsök kaktusa en ofþornun.
Ofvökvun veldur því að rætur og
stöngull taka að rotna og plantan
leggur fljótlega upp laupana. Á
veturna þarf ekki að vökva
kaktusa nema á viku til hálfs-
mánaðar fresti eftir því hve heitt
er hjá þeim.
Sólskin er þykkblöðungum lífs-
nauðsyn og suður- og suð-austur-
gluggar eru því heppilegasti
staðurinn fyrir þá. Einnig er
hægt að rækta þá í öðrum
björtum gluggum. Vonlítið er að
kaktusar þrífist inni í stofu, úti í
horni eða undir Ijósi.
Rætur kaktusanna eru oftast
nær dreifðar og liggja grunnt til
þess að ná sem mestum raka.
Fremur grunnir víðir pottar eru
þar af leiðandi heppilegastir til
kaktusaræktunar. Moldin ætti að
vera sendin og fremur
efnasnauð.
I blómaverslunum fæst ágæt
moldarblanda fyrir kaktusa. Það
er ekki nauðsynlegt að skipta um
potta kaktusanna á hverju ári.
Þeir vaxa fremur hægt og líður
ekkert illa þó fremur þröngt sé
um þá. Ágætt er að setja dálítið
af möl ofan é moldina til þess að
koma í veg fyrir að neðsti hluti
plöntunnar standi í raka og rotni.
Tryggt afrennsli þarf að vera frá
pottinum. Notið potta með götum
í botninn. Ef plantað er í heilar
skélar þarf að setja gott lag af
smásteinum eða viðarkolum
neðst.
Vegna broddanna getur verið
erfitt að meðhöndla kaktusana,
til dæmis þegar skipta á um mold
eða þrífa. Reynandi er að útbúa
eins konar hlíf með þvi að vefja
pappír nokkrum sinnum um
plöntuna. Vefjið laust þannig að
mögulegt sé að taka um eins
konar handfang. Til þess að þrífa
kusk og ryk af kaktusum er hand-
hægt að setja mjúka burstann
framan á ryksuguna og ryksjúga
plöntuna varlega.
Tiltölulega auðvelt er að fjölga
flestum kaktusum. Það er ýmist
gert með skiptingu, afleggjurum,
afskorningum eða fræjum.
Afleggjarar og afskorningar eru
settir í vel sendna mold. Vökvið
ekki fyrr en að einum til tveimur
dögum liðnum. Kaktusafræ fást
annaðslagið í blómaverslunum
og hjá Sölufélagi garðyrkju-
manna í Reykjavík. Sáið
fræjunum á sendna mold að vori
eða snemma sumars. Sigtið
örþunnt lag af mold ofan á. Úðið
yfirborðið með vatni.Breiðið síðan
glært plast yfir pottinn, látið á
skuggsælan stað þar sem hita-
stigiðfer ekki undir 21 stig. Eftir
fáeina daga taka fræin að spíra.
Þegar mynd er komin á
plönturnar er óhætt að. færa þær
yfir í aðra potta. i y
Vökvið varlega. | "
33. tbl. Vikan 41