Vikan - 30.10.1986, Side 7

Bláa moskan.
Bospórusbrúin.
as ráð fyrir að íbúar hans væru blindir þar sem
þeir höfðu ekki komið auga á hið ákjósanlega
borgarstæði Evrópumegin, hvar hann reisti síðan
sína eigin borg.
Eins og aðrar borgir í grenndinni hafði hún
skipt um valdhafa eftir því hvort Aþenubúar,
Spartverjar, Persar, Mesópótamíumenn eða
Rómverjar höfðu tögl og hagldir þar um slóðir.
A gnnarri og þriðju öld hnignaði veldi þeirra síð-
astnefndu mikið en árið 293 reyndi Díókletíanus
Rómakeisari að styrkja ríkið með því að skipta
því i tvennt, austur- og vesturhluta. Hann varð
sjálfur keisari yfir austurhlutanum með Býzantíon
sem höfuðborg en Maxímínus réð vesturhlutan-
um. Eftirmaður Díókletíanusar var Konstantín
og réð hann til móts við Liciníus Calvus. Fyrst
kom þeim keisurum ágætlega saman en seinna
kastaðist í kekki. Konstantín studdi kristindóm-
inn, sem þá hafði hlotið töluverða útbreiðslu, og
fóru leikar svo að hann lagði vesturhluta heims-
veldisins undir sig árið 324. Hann hóf þegar að
byggja nýja höfuðborg á borgarstæði Býzantíon
og kallaðist hún Secunda Roma, seinna Nova
Roma og loks Konstantínópel til heiðurs keisar-
anum.
Árið 476 náðu germanskir þjóðflokkar gömlu
Róm á sitt vald en næstu þúsund árin var aust-
rómverska keisaradæminu áfram stjórnað frá
Konstantínópel. Það átti sitt gullskeið á sjöttu
öld undir stjórn Jústiníanusar mikla. Hann kom
frægu lagakerfi á fót og í hans tíð bættust Ítalía,
Spánn og hluti af Afríku við keisaradæmið.
Eftir dauða Múhameðs spámanns, árið 632,
óx Aröbum fiskur um hrygg fyrir botni Miðjarð-
arhafsins og sameinuðu múhameðstrúarmenn
Sýrland, Jerúsalem og Egyptaland undir eina
stjórn. Smátt og smátt minnkaði austrómverska
keisaradæmið, það missti ítök sín í Norður-Afríku
og ítalíu. Árið 1042 missti það Litlu-Asíu í hend-
ur seldsjúkum, tyrkneskum þjóðflokki sem var
upprunninn í Mið-Asíu.
Þorsteinn drómundur
hefnir Grettis
Meðan þessu fór fram voru norskir víkingar
að bisa við að koma upp samfélagi hér norður á
íslandi. Það er kunnara en frá þurfi að segja en
rétt að minna á að þessir forfeður okkar voru
ekki meiri sveitamenn en svo að sumir þeirra
44. TBL VIKAN 7