Vikan - 14.05.1987, Síða 58

París? „Alveg æðisleg,
töfrandi og spennandi.“
- „Ekkert sérstök, eins
og hver önnur stór-
borg.“ Á þennan veg
hljóða ummæli margra
sem gista París um
skemmri tíma - annað-
hvort eða. Ef fólk á
annað borð hrífst af
borginni eru lýsingar-
orðin gjarnan hástemmd
og undirstrikuð af mik-
illi tilfinningu. Ástæður
fyrir svo misjafnri upp-
lifun eru sjálfsagt fjöl-
margar en eitt atriði er
áreiðanlega nokkuð af-
gerandi og það er hvern-
ig borgin er skoðuð og
upplifuð. Þeim sem
koma í fyrsta sinn til
Parísar og hafa lítið kynnt sér hvað borgin hefur að bjóða eða hvaða séreinkennum hún býr yfir er
hætt við að fljóta með túristastraumnum um staði sem gætu verið í hvaða borg sem er. Hinir sem
hafa pata af hvar púls borgarinnar og andrúmsloft er að finna komast að raun um að París er engri
annarri lik. . .
Ef lesendur Vikunnar eru á leið til Parísar í fyrsta skipti gefa eftirfarandi brotabrot ef til vill ör-
litla innsýn í hvað þar er í boði, auk klassískra sögulegra staðreynda.
Eitt af frægari kaffihúsunum i Saint Germain, Café de Flore.
UPPHAFIÐ
Allt byrjaði þetta á lítilli eyju í ánni Signu
(nú Ile de la Cité). Þar munu hafa sest að, á
3. öld fyrir Krist, keltneskir fiski- og farmenn
er nefndust Parísar. Arið 52 fyrir Krist sigr-
uðu rómverskir hermenn Júlíusar Sesars
borgina sem þeir fyrst nefndu Lutetia en siðar
París. Nokkrum öldum síðar komu svo með-
al annarra Húnar og Frankar til sögunnar
og árið 508 gerði hinn kristni Klovis Franka-
konungur borgina að sinni.
Allt fram að byltingunni 1789 sáu hin ýmsu
ættarveldi um konungdæmið og ríkið átti sín
blómaskeið jafnt sem tíma eymdar og niður-
lægingar. Frægir og að sumu leyti farsælir
konungar síðari alda (1589-1715) voru Hinrik
IV. Lúðvík XIII og nafni hans XIV, öðru
nafni sólkonungurinn, en í hans tíð reis veldi
ríkisins hvað hæst. Eftir byltinguna tókst
Napóleon Bonaparte að reisa borgina við og
gera hana að þeirri mestu í Evrópu um skeið.
Eftir enn eitt konungatímabil komst keisarinn
Napóleon 111 til valda, en það var í hans tíð
sem barón Haussmann hannaði breiðstrætin
þvers og kruss um borgina er aðskilja hverfin
tuttugu. Árið 1870 varð Frakkland loks það
lýðveldi sem það er i dag.
LUTETIA - PARÍS
Byggðin á eyjunni stækkaði ört eftir að
Rómverjar komu og leið ekki á löngu áður
en hún hafði teygt sig yfir á vinstri bakkann
til suðurs. Síðar tók hægri bakkinn að byggj-
ast, en þar var votlendi og gott nytjaland.
Miðja Parísar telst enn í dag vera á Ile de la
Cité, framan við 12. aldardómkirkjuna frægu,
Notre-Dame, og þar er upphaf „spíralsins"
sem markar hverfaskiptingu borgarinnar frá
eitt til tuttugu.
Það er ekki með réttu hægt að tala um
neina eina miðborg í París, fremur nokkra
miðbæjarhluta sem umlykja Ile de la Cité í
1. hverfi. Hægri bakkinn (í norðri) telst vera
miðstöð verslunar og stjórnsýslu en sá vinstri
státar af fiestum menntasetrum og fjölbreyttu
58 VIKAN 20. TBL