Vikan - 04.06.1987, Blaðsíða 18

Lesendur skrifa
Stjana ganda
í útjaðri. lítils þorps stóð
lítið, steinsteypt hús með
hvítmáluðum veggjum og
rauðu þaki. Inni í húsinu
voru þrjú lítil herbergi
ásamt stofu og baðherbergi.
í einu herbergjanna sváfu
hjónin Bjarni og Hanna
Margrét ásamt yngsta
drengnum, Ijóshærðum, litl-
um snáða. Hann var oftast
kallaður Gúsíi og aðeins
tveggja ára.
í næsta herbergi við sváfu
eldri drengirnir þrír, Hannes
Már, þriggja ára, dökkur á
brún og brá eins og mamma
hans, Haraldur, fimm ára,
sem líktist Hannesi mjög
mikið, og Evert, sex ára, sem
líktist föður sínum, rólegur
yfirlitum. í þriðja herberg-
inu var gömul kona. Hún
var með grátt hár, oftast í
fléttum, vöfðum um höfuð-
ið, ætíð eitthvað tautandi
og mjög létt í spori þó hún
væri nú komin á áttræðis-
aldur, enda ekki alveg laust
við að hún væri töluvert
rugluð. Þessi gamla kona
var kölluð Stjana en hét í
rauninni Karolína Viktoría
Kristjana. Hún var amma
Bjarna og hafði verið hjá
þeim síðan þau byrjuðu að
búa. Ekki var hún sérlega
vel þegin á heimilinu og upp
á síðkastið hafði verið reynt
að fá pláss á elliheimili
handa henni en ekki tekist,
Stjönu til mikillar gleði því
henni fannst að verið væri
18 VIKAN 23. TBL
að reka sig burt af heimil-
inu.
Þessa stundina hvíldi
óvenju mikill friður yfir litla
húsinu, sem annars hljóm-
aði oft mikill hávaði frá.
Klukkan var ekki nema rétt
átta og því enginn kominn
á fætur að undanskilinni
Stjönu gömlu og hún hélt
sig í eldhúsinu. Það hnussar
í henni við og við. Skelfileg-
ur vesaldómur, ekki enn
komin á fætur. Ja, svei og
svei, ekki hefðu allir leyft sér
að liggja svona í rúminu
langt fram á dag. Ja, fuss,
hún ætlar líklega ekkert að
gefa manni að borða, rýjan,
ja, svei og svei, tautar hún
við sjálfa sig. Ætli maður
verði ekki að reyna að
bjarga sér sjálfur.
Hún þrífur pott út úr skáp
og setur hann hálffullan af
hafragrjónum, lætur síðan
vatn svo að potturinn er
fleytifullur og setur hann á
eldavélina. Hana, Hanna
ætti þá að sjá að ég er ekki
bara til ama hér á heimilinu.
Ja, fuss, hún sem reynir fyr-
ir alla muni að koma mér í
burt. O svei og svei, tautar
sú gamla í barm sér meðan
hún leggur á borðið. Því
næst opnar hún einn skáp-
inn og grípur bauk sem í er
pipar og hellir ríflega í pott-
inn, svo lítiðer eftirí
bauknum. Mér finnst hann
alltaf svo bragðlaus, þetta
ætti að bæta hann, tautar
hún og hrærir svo rösklega
í pottinum að grauturinn
slettist út um alla eldavél.
Hún tekur nú að raula fyrir
munni sér gamalt ættjarðar-
lag en ekki er alveg laust við
að það sé hálfskrykkjóttur
söngur.
Hanna birtist í dyrunum
og lítur ýmist á matborðið
eða Stjönu. Dökkt hárið lið-
ast niður á herðarnar en
svipurinn er hörkulegur.
Hún stendur um stund í
dyrunum. Hvað ert þú að
gera hér? spyr hún þurrt án
þess að bjóða góðan dag.
Maturinn er til, segir sú
gamla kotroskin og án þess
að svara. Hanna snýr sér við
í dyrunum og andvarpar
þungt. Hún kernur að
vörmu spori með drengina.
Þeir eru háværir að venju
er þeir setjast við borðið.
Hanna skammtar þeim án
þess að segja eitt einasta
orð. Haraldur, sem alltaf er
gráðugastur, stingur upp í
sig fullri skeið af graut, en
ekki líður eitt augnablik þar
til hann rekur upp skaðræð-
isöskur og spýtir grautnum
út úr sér á gólfið. Það eru
pöddur í grautnum, þær bíta
mig í tunguna, segir hann
háorgandi.
Hanna gengur þögul að
borðinu, það er eins og hún
hafi búist við þessu. Hún
smakkar á grautnum en
ekki verður svipurinn sem
fallegastur. Hún hleypur að
vaskinum og fær sér vatn.
Stjana gamla situr á stól úti
í horni og skilur hvorki upp
né niður í neinu. Hanna litur
á hana og opnar munninn
til að segja eitthvað, en ein-
mitt þá er hurðinni hrundið
upp og Bjarni stendur í dyr-
unum.
Pabbi, pabbi, hrópa
drengirnir og hlaupa í fang-
ið á Bjarna. Sælir, litlu
óþekktarormarnir, segir
Bjarni glaðlega, því næst
gengur hann til Hönnu og
heilsar henni með kossi.
Komdu sæl, segir hann
þurrt við Stjönu. Ertu kom-
in á fætur? Komin á fætur
um miðjan dag, ja, fuss og
svei. Bjarni sest að borðinu
en Hanna flýtir sér burt með
grautinn. Ja, fuss og svei,
henda grautnum þó krakka-
ormurinn sé að bulla um
pöddur, tautar Stjana gamla
um leið og hún gengur inn.
Ekki var margt sagt á
heimilinu það sem eftir var
dagsins. Börnin voru úti að
leika sér, Hanna eitthvað að
bauka í eldhúsinu og Bjarni
sat og las í blaði sér til
dægrastyttingar. Um þrjú-
leytið keyrði græn kortína í
hlaðið. Tveir ungir menn
gengu heim að húsinu.
Bjarni fór til dyra. Hann
heilsaði þeim og bauð þeim
til stofu. Stuttu seinna kom
Bjarni út úr stofunni, hann
var áhyggjufullur á svip er
hann gekk inn til Stjönu
gömlu sem hafði lagt sig og