Vikan - 22.02.1990, Qupperneq 22

UMSJÓN: RAFN RAFNSSON / SIGURBJÖRN AÐALSTEINSSON
KVIKMVMDIR
Uppskrifl
aðmynd
Svart regn (Black Rain)
Paramount Pictures, 1989,
USA, litur
Leikstjóri: Ridley Scott
Handrit: Craig Bolotin og Jul-
ie Kirtkham
Kvikmyndataka: Jan De Bont
Tónlist: Hans Zimmer
Aðalhlutverk: Michael Doug-
las, Andy Garcia, Ken Takura
Sýnd í Háskólabíói
Segja má að flestar fyrri
myndir Ridely Scott
leikstjóra fjalla um
ffamandi heima. Þann-
ig gerðist Alien úti í geimn-
um, Blade Runner í framtíð-
inni og Legend er ævintýri.
Svart regn er að vissu leyti
ffamhald á könnun leikstjór-
ans á ffamandi heimum því
hún gerist í Japan og fjallar um
hugsunarhátt og lífespeki sem
er ffamandi vestrænu fólki.
Ridley Scott byrjaði leik-
stjórnarferil sinn með látum.
Fyrsta mynd hans, The Duell-
ists, fékk verðlaun á kvik-
myndahátíðinni í Cannes árið
Bekkjarfélagið.
(Dead Poets Society)
Touchstone Pictures,
USA 1989, litur.
Leikstjóri: Peter Weir
Handrit: Tom Schulman
Kvikmyndataka: John Seale
Tónlist: Maurice Jarre
Aðalhlutverk: Robin Wil-
liams, Robert Sean Leonard,
Kurtwood Smith, Ethan
Hawke, Josh Charles, Gale
Sanderson.
Sýnd í Bíóborginni
Myndir í sama
gæðaflokki og
Bekkjarfélagið
eru sjaldséðar nú
til dags. Þær hafa kannski alltaf
verið jafhsjaldséðar. Með árun-
um, þegar fólk fer að sjá hlut-
ina úr fjarlægð og kannski í
réttara samhengi, skilst hismið
nánast átakalaust frá kjarnan-
1977. Á eftir fylgdu myndirnar
Alien (1979) og Blade
Runner (1981). Báðar þessar
myndir hlutu náð fyrir augum
bíógesta sem flykktust á þær.
Svart regn er sjötta myndin
sem Scott leikstýrir. Á milli
mynda hefur hann fengist við
auglýsingagerð og bera mynd-
ir hans þess merki. Allar eru
þær afbragðsgóð handverk
enda velur Scott sér alltaf úr-
valslið tæknimanna og svo er
einnig hér.
Myndin fjallar um Nick
Conklin (Michael Douglas),
fráskilinn lögreglumann með
allar hugsanlegar skuldir á bak-
inu. Þar að auki er rannsóknar-
nefnd að kanna hvort Conklin
hafl þegið mútur. En hann er
fyrst og ffemst lögga. Hann
hefur unnið í morðdeilinni í
mörg ár og er farinn að venjast
hættulegu líferninu. Á sama
tíma og Nick er úti að borða
með starfefélaga sínum, Charl-
ie Vincent (Andy Garcia), á
ítölskum veitingastað er ffam-
ið morð. Þeir félagar hand-
um og gleymist. Eftir 30 ár
verðu Bekkjarfélagið „sígild"
mynd, svona eins og Casa-
blanca og The Big Sleep eru
núna. Hún er kjarni.
Bekkjarfélagið er mennta-
skólamynd sem gerist í lok sjö-
unda áratugarins. Það er ekk-
ert nýtt við það söguefni,
reyndar þvert á móti. Allt er
gamalt og útjaskað við það.
Myndir um menntaskóla-
krakka eru jafnalgengar og
rauði kallinn í götuvitanum.
Rétt eins og rauði kallinn er
alltaf sá sami (hefúr einhver
heyrt talað um rauðu kallana?)
virðist manni eins og það sé
alltaf sama myndin um
menntaskólakrakka sem mað-
ur er að sjá. Ef hún er ekki um
menntaskólakrakka í skóla, er
hún um menntaskólakrakka í
skólaleyfi. Þetta helgast auðvit-
að af því að menntaskólakrakk-
ar sækja bíó betur en skólana
sama morðingjann sem reynist
vera eftirlýstur japanskur
glæpamaður. Japanska stjórnin
fer fram á að hann verði ffam-
seldur og Conklin og Vincent
eru fengnir til að flytja hann.
Fyrir mistök missa þeir glæpa-
manninn í hendur félaga hans
við komuna til Japans.
og eru langstærsti hópur bíó-
gesta.
Mynd Peters Weir er gerð
fyrir þennan hóp fólks en hún
er líka gerð fyrir alla þá sem
fóru í gegnum menntakerfið
aðeins til að spyrja sjálfa sig að
lokum: Af hverju? Welton-
menntaskólinn byggir á 100
ára hefð og er aðeins fyrir
stráka. Skólinn er eins konar
ræktunarstöð fyrir æðri há-
skóla í Bandaríkjunum. Þangað
fara synir tannlækna áður en
þeir fara í Yale og verða tann-
læknar. Þeir læra aldrei að
staldra við og spyrja af hverju;
í augum kennaranna eru þeir
ekki nógu þroskaðir til að geta
velt slíkum spurningum fyrir
sér. Inn í þennan formfasta
heim kemur enskukennarinn
John Keating (Robin Willi-
ams). Fyrsta kennslustund
hans fer fram á ganginum og
þær sem fylgja eru ýmist uppi
á borðum í stofunni, í skóla-
portinu eða á fótboltavellin-
um.
Conklin og Vincent vilja
ráða bót á mistökum sínum en
Keating hristir upp í nem-
endunum og gerir þeim grein
fyrir að hérvistin varir ekki að
eilífú. „Við erum matur fyrir
orma,“ segir hann eitt sinn.
Hann hvetur drengina til að
„njóta dagsins" og reyndar
meira en að njóta hans, þeir
eiga að eignast daginn. Þetta
verður til þess að einn nem-
endanna (Ethan Hawks) fer
að yrkja, annar (Robert Sean
Leonard) ákveður að gerast
leikari og sá þriðji (Gale
Sanderson) verður að upp-
reisnarsegg sem syndir á móti
straumnum til að ögra öðrum.
Allt blundaði þetta í drengjun-.
um en Keating vekur þessar
þrár af þyrnirósarsvefhi og
segir drengjunum að „yrkja
sjálflr vers í ljóð lífeins".
Keating kemst auðvitað ekki
upp með þessar kennsluað-
ferðir þarna í musteri hinnar
sígildu menntunnar. Hann
mætir andspyrnu yfirboðara
sinna og þeir nota tækiferið til
að kenna honum um þegar
Að eignast daginn
japanska lögreglan bannar
þeim að hafa afskipti af málinu.
Mashaira Matsumoto (Ken
Takakura), japanskur starfs-
bróðir þeirra, er látinn passa
upp á að Bandaríkjamennirnir
fari ekki út fyrir verksvið sitt —
22 VIKAN 4. TBL. 1990