Vikan - 01.06.1939, Blaðsíða 15

Nr. 22, 1939
VIKAN
15
Það, sem komið er af sögunni:
Barabás loðskinnaskraddari flytur búferlum frá
Budapest til Parísar og hafnar með fjölskyldu
sína, konu og þrjú böm, í Veiðikattarstræti. —
Fyrsta fólkið, sem þessir nýju Parísarbúar kynn-
ast, eru tveir útlendir flóttamenn, þeir Liiv og
Bardichinov. Er annar Rússi, en hinn Júgoslavi.
Þeir eru barngóðir og rabbsamir karlar, er öllum
vilja vel. — Ett kvöldið bætist grískur flóttamað-
ur í hópinn, Papadakis að nafni. Síðar bætast
tveir menn enn í hópinn, Vassja, sem öllum hjálp-
ar, og Anna verður ástfangin af, og Fedor. —
Vassja smitar alla af starfsgleði. — Anna þrá-
biður pabba sinn og Bardichinov um að lofa sér
að læra eitthvað. En skyndilega syrtir að. Vassja
verður fyrir bílslysi og deyr. Þegar búið er að
jarða Vassja, flytjast allir úr veitingahúsinu.
Barabásfjölskyldan flytzt í aðra íbúð í Veiðikatt-
arstræti. — Anna fékk ósk sína uppfyllta um að
læra eitthvað. Hún er nú orðin útlærð sauma-
kona. — István er Ungverji. Hann hefir ráð undir
hverju rifi um að verða sér úti um atvinnuleysis-
styrki og stundar það. — Hann býr að heita
hjá Barabásfjölskyldunni og reynir að koma sér í
mjúkinn hjá Önnu. — Nú koma alltaf nýir og
nýir Ungverjar til Parísar. Þar á meðal er Peter
Hallay, sem ætlar að setja upp næturskemmti-
stað, og hefir István með sér í ráðum. — Jani
verður fyrstur manna til að segja Önnu, að ávís-
anafölsun hafi komizt upp í einhverjum banka.
Þeim líður illa. Þau vita, að þar hefir István ver-
ið að verki. Nöfn eru ekki nefnd i blöðunum, fyrr
en næsta dag. István hefir verið tekinn fastur.
Feðginin, Anna og Barabás, fara til Suður-Ame-
ríku í von um betri kjör, en í fyrstu höfn er
Barabás bitinn í fótinn af skaðlegri flugutegund.
Hann leggst veikur. — Jani er orðinn ástfang-
inn af stúlku, sem Albertine heitir og er fiðlu-
leikari. — Barabás og Anna fara heim til París-
ar. Anna fær vinnu aftur á saumastofunni. Nú
er Barabásfjölskyldan hamingjusöm, þó að ekki
sé nema svolitla stund. Anna hittir Pia Monica
stundum á saumastofunni, en þær eru alltaf jafn
vandræðalegar, þegar þær tala saman. — Nú
hefir Barabás líka fengið vinnu og er fyrst kom-
inn í essið sitt, þegar hann byrjar að kvarta. —
Loksins heimsækir Albertine Barabásfjölskyld-
una. —
Er það þeim að kenna, útlendingun-
um, af því að þeir berji ekki nógu hart
að dyrum, biðji ekki nógu hátt um að
fá að koma inn? Hún fer að hugsa um
stúlkurnar á saumastofunni---------nokkr-
um þeirra þykir vænt um hana, en samt
sem áður hefir engin þeirra boðið henni
heim, beðið hana að koma og heilsa upp
á fjölskyldu sína. Ekki einu sinni Rose,
þó að hún sé ekki frönsk, heldur pólsk
gyðingastúlka, en þá er það, að hún hefir
búið hér í rúmlega fjörutíu ár. Og hún,
Anna, hefir hún nokkurntíma boðið nokk-
urri þeirra að heimsækja sig? Nei, það
hefir hún ekki gert. Hún verður undrandi,
þðgar þetta rennur upp fyrir henni. Hún
hefir ekki gert það viljandi. Þannig hefir
það aðeins orðið.
Síðustu tíu ár hafa þau búið hér eins og
aðskotahlutir í líffæri. Bardichinov kemur
stundum og heimsækir þau, og Liiv og
Cathrina. Pia Monica hefir komið og Gretl.
En aldrei neinn Frakki. Anna lítur út um
gluggann. Hún sér báða snubbóttu turn-
ana á Notre Dame gnæfa yfir þökin og
bak við þá lítinn blett af bláum himnin-
um — —. Anna finnur, að henni þykir
vænt um bæinn. Hvers vegna hafa bær-
inn og hún ekki getað orðið eitt, svo að
hann yrði heimili hennar? Henni dettur
István í hug, sem stríddi henni oft með því,
að hún þekkti ekki bæinn, og hún minnist
hins íbyggnislega bros síns, sem átti að
þýða, að næturskemmtistaðir og hring-
leikahús væru ekki París. Jú, hún hélt, að
hún þekkti borgina, hina raunverulegu
borg, sem var iðin og borgarlega heiðar-
leg, torgið í St. Antoinehverfinu, fólkið,
sem var svo snemma á ferli í Métroen, hin-
ar iðnu, lítillátu stúlkur, sem hröðuðu sér
til vinnu sinnar. Hún hélt, að hún þekkti
borgina — en gerði hún það ? Það var fullt
af heimilum í kringum þau, lokuðum heim-
ilum, sem var ekki hægt að komast inn í,
duldu lífi stórborgarinnar, alls landsins.
Albertine er fyrsta franska stúlkan, sem
stígur fæti sínum inn á heimili þeirra. Já,
ástin gæti ef til vill rifið múrana niður,
ástin og ekkert annað.
Anna gerir sér líka allt far um að vera
vingjarnleg við Albertine.
Árangurinn er sá, að samtalið verður
tómt smjaður.
Albertine líður illa. Það er ekki hægt
að neita staðreyndum. Húsgögnin í íbúð-
inni eru frá Bon Marehé, þó er þeim komið
þannig fyrir, að þau hafa á einhvern hátt
breytt um einkenni. Súkkulaðið, sem stend-
ur fyrir framan hana, er frá Meunier, boll-
inn, sem frú Barabás hellir í, er frá Sama-
ritaine. Samt sem áður er öðruvísi bragð
af þessu, og andrúmsloftið er annarlegt.
Orsökin er ekki sú, að Albertine kemur
frá þokkalegu miðstéttarheimili á iðnaðar-
mannsheimili. Nei, Albertine er alin upp 1
andrúmslofti fransks lýðræðis, og lýð-
ræðissinnarnir geta ef til vill verið hégóm-
legir, en þeir eru veglyndir gagnvart þeim,
sem lægra eru settir í þjóðfélaginu. Þar
að auki er litla þriggja herbergja íbúðin
hrein og þokkaleg. Krakkarnir eru vel
klæddir. Albertine mjmdi ekki geta skýrt
það, hvers vegna hreyfingin, þegar stól er
ýtt til hennar, er svona undarleg. Frú
Barabás hefir ósjálfrátt þurrkað af hon-
um með svuntunni sinni, af því að þetta
er gestur drengsins hennar, eftirlætisins
hennar, sem á að sitja á honum. — Hún
veit ekki, hvers vegna henni finnst Bara-
bás slá svo klaufalega saman höndunum,
þegar hann hneigir sig fyrir henni. Hann
gerir það samt með hinni glæsilegu ná-
kvæmni, sem hann hefir lært í stríðinu.
Svo er það, að Barabás og kona hans tala
ekki enn góða frönsku. Albertine, kveink-
ar sér við málleysum þeirra, og það hefir
aftur áhrif á Jani. Hann leiðréttir foreldra
sína og aldrei þessu vant, verða þau vör
við, að hann er dálítið gramur.
Klárí er sú eina, sem Albertine fellur
við, því að hún talar hið kæruleysislega
og skemmtilega skólastelpnaslangur. Hún
veit miklu meira en Albertine, sem hefir
fyrir utan sönglistaskólamenntun sína ný-
lokið barnaskólanámi — og nú er hún
ákveðin í að gera samtalið fjörugra og
skemmta gestinum. Um leið vottar fyrir
meðaumkunarsvip í gráum augum hennar
— aumingja Jani!
Jani er óttasleginn og langar mikið til,
að Albertine kunni vel við sig hjá þeim.
Ástfanginn maður líður hryllilegar kvahr,
ef hann og fjölskylda hans standa ekki í
einhverjum dýrðarljóma fyrir þeirri konu,
sem honum þykir vænt um.
— Þér komið aftur? spyr Anna þegar
Albertine kveður.
— Já takk, það geri ég, svarar Alber-
tine án þess, að nokkur sannfæring sé í
röddinni.
— Þér megið til með að koma! segir
Klárí og tekur undir handlegginn á Alber-
tine. — Við erum ekki eins afleit og við
lítum út fyrir að vera. Þegar fólk kynnist
okkur betur, verður það allt hrifið af okk-
ur. Minnist þess, að við höfum líka orðið
að venja okkur við Frakkana — við höf-
um vanizt ykkur, og okkur er farið að
þykja vænt um ykkur. Jani, bróðir minn,
skiptir sér nú ekki af neinu nema einni,
franskri konu — — en strákar eru nú
einu sinni þannig.
Jani og Albertine horfa bæði þakklát á
hana. Klárí hefir alveg sérstaka hæfileika
til að tala um viðkvæm efni. Hún getur
talað þannig um þau, að manni finnist þau
ekki lengur vera viðkvæm. Anna hlustar
undrandi á hana, og þegar Jani og Alber-
tine eru farin, segir hún:
— Klárí, ég ráðlegg þér að leggja fyrir
þig stjórnkænsku.
Klárí yppir þreytulega öxlum.
— Þvaður!--------Heldur þú, að það sé
þess virði? Annað hvort hanga þau sam-
an, eða — —
— Heldurðu, að það slitni upp úr því?
— Hvernig ætti ég að vita það? Hún
er skotin í Jani. Það er það eina, sem
ég sé.
Anna horfir á Klárí með vaxandi virð-
ingu. Þessi litla, viljasterka stúlka er vitr-
ari en nokkurt þeirra. En hefir hún gott
af því ? Anna brýtur heilann um það. Hef-
ir átján ára stúlka gott af því að sjá hlut-
ina svona vel? Það er lífið í hinu ókunna
landi, sjálfstæðið, einveran, sem hefir
valdið því. Heima mundi hún hafa alizt