Vikan - 20.01.1944, Blaðsíða 4

4
VIKAN, nr. 3, 1944
Arfur lœknisins.
Ef einhver hefði, fyrir nokkrum ára-
tugum, spurt einhvem af hinum
3615 íbúum litla bæjarins C........
hvað hefði skapað hina miklu frægð
Chevenons læknis í bænum og öllu hérað-
inu, er enginn vafi á því, að sá spurði
hefði svarað, án þess að hika eitt andar-
tak: „Það er herra Tortu að þakka.“
Þessi Tortu var eiginlega ímynd lækn-
ingaaðferða Chevenons. Hann var gigt-
veikur, þjáðist af andarteppu og maga-
veiki, og það var alveg vonlaust um að
takast myndi að lækna þessa sjúkdóma.
Hann var alveg kominn að dauða, þegar
Chevenon læknir settist að í þessum litla
bæ. Gamla vinnustúlkan Mélie — Tortu
var gamall piparsveinn — hafði þegar
beðið prestinn um að vera reiðubúinn, og
hún hafði einnig tilkynnt f jölskyldunni, að
hún mætt'i eiga von á því versta. Og þá
var það, að Chevenon læknir kom til bæj-
arins. Hann skoðaði Tortu, og með áræðni
unglingsins réðist hann þegar í stað á
sjúkdóma Tortu. Hann réðist á þá úr öll-
um áttum með pillum sínum, dropum,
smyrslum og mixtúrum.
Öll framleiðsla hinnar lyfjafræðilegu
iístar var tekin í notkun, enda brást
úrangurinn ekki. Herra Tortu var bjargað.
Þetta var þegar glæsileg byrjun. Áfram-
haldið var þó enn glæsilegra.
En sú læknismeðferð, sem Tortu varð
að þola var mjög erfið og flókin.
Hvern morgun þrjár pillur, um hádegið
ein matskeið af heilsudrykk sérstakrar
tegundar, klukkan f jögur um eftirmiðdag-
inn seyði af ákveðnum jurtum; þrjár pill-
ur fyrir kvöldmat og nokkrar skeiðar af
meðali um háttatíma. Auk þess var nudd
og strokur á ýmsan hátt. Þeim veika var
einnig harðlega bannað að neyta allra á-
fengra drykkja, vína og kjöts. 1 hverri
viku átti Tortu að fasta í tuttugu og fjór-
ar stundir, og þrjá síðustu daga mánað-
arins mátti hann aðeins fá soðið grænmeti
og volgt vatn.
Á þennan hátt höfðu nú liðið sautján
ár, og Tortu lifði ennþá. Það er ekki þar
með sagt/að honum hafi batnað. Nei, hann
þjáðist alltaf, af hinum þrem banvænu
sjúkdómum, en hann storkaði og bauð
dauðanum byrginn. Hahn sat út við glugga
í stórum hægindastól, það var bundið um
höfuð hans eins og hann væri særður her-
maður, og líkami hans hvarf næstum því
í teppum og púðum. Hr. Tortu var, í
stuttu máli, eins og lifandi auglýsing fyrir
listir Chevenons læknis. Þegar kvenþjóðin
í bænum fór til kirkju, eða karlmennirnir
sóttu krárnar sínar, og þegar þau sáu
hann sitja við gluggann, þá sögðu þau
alltaf:
„Þrátt fyrir allt, þá heldur Tortu gamli
Smásaga
eftir Réne Jan
sér vel, hann er nú orðinn mjög gamall
karlinn.“
Og aðrir svöruðu:
„Já, en honum er nú líka hjúkrað vel,
og læknirinn hlýtur að vera mikilhæfur
maður.“
Þeir, sem þekktu Tortu kinkuðu kolli
til hans, og nánustu vinir hans fóru oft
inn til þess að rabba við hann. Menn
ræddu næstum alltaf um það sama, að
minnsta kosti lauk samræðunum alltaf
með því, að menn spurðu um hina ýmsu
sjúkdóma gamla mannsins.
„Farið þér alltaf nákvæmlega eftir fyr-
irmælum læknisins?“ var spurt.
„Æ, já, já —,“ nægðist hann með að
svara.
„Já, það er alveg rétt hjá yður. Pill-
urnar og mixtúrurnar haldast í yður?“
„Tja!“ svaraði sá sjúki með brosi, sem
allir þóttust skilja. En svo spurðu menn
ekki meira, því að allir vissu, að Tortu
hafði aldrei verið ræðinn maður, og þess-
ar löngu kyrrsetur höfðu ekki gert hann
ræðnari. Þegar menn svo fóru aftur í
burtu, voru þeir fullir aðdáunar á hinni
miklu snilld Chevenons. Það var ekki
neinn af hinum auðugri mönnum héraðs-
ins, sém ekki tilheyrði skjólstæðingum
Chevenons læknis, og fólk kom úr margra
mílna fjarlægð til þess að ráðgast við
VEIZTU —?
í. Hyarrar þjóðar var tónskáldið Guiseppe og hvenær var hann uppi?
2. Hvað er langt frá Reykjavík, Hvalfjörð til Reyðarfjarðar ? fyrir
3. Eftir hvern er þetta erindi: örmum vefjast sól og sef. Sævar hefjdst dun. Ei skal tefja. Öld ég gef oddhent stefjahrun.
4. Getur lómurinn gengið ?
5. Hver fann upp fyrsta sjálfblekunginn, sem varð að verulegu gagni?
6. Hvenær er Ásgrímur listmálari son fæddur og hvar? Jóns-
7. Hvor er sunnar syðsti oddi Afríku eða syðsti oddi Suður-Ameríku ?
8. Hvað er dönsk míla margir metrar ? kíló-
9. Hver var Henry Fielding?
10. I hvaða fæðutegundum er D-bætiefnið ?
Sjá svör á bls. 14.
hann. Menn spurðu hann meira að segja
ráða um hesta, kýr og hunda, og það er
á mörgum stöðum hin mesta traustsyfir-
lýsing, sem bændur geta gefið nokkrum
lækni.
Þegar markaðsdagur var í bænum, var
biðstofa Chevenons troðfull af fólki. Menn
þyrptust í forstofuna og alla leið út á
gangstéttina.
„Ef ég hefði kallað á Chevenon lækni
nógu snemma, þá hefði hann, elsku Alfreð
minn, ekki dáið,“ sagði ekkja nokkur, og
illar tungur sögðu, að ungi óðalsbóndinn
Dureau de la Bonassiere hefði viljandi
hindrað það, að Chevenon lækni yrði kall-
aður að sjúkrabeði ríka frænda hans. Svo
dó frændinn, og Dureau erfði alla pening-
ana hans.
„Ó, þessi samvizkulausi Dureau,“ sagði
fólk, „hann vissi, hvað hann var að gera.“
Svona var þá frægð Chevenons læknis
mikil, en ekkert hér í heiminum er eilíft,
og þegar meistari Fourjat,. rakari bæjar-
ins, kom dag nokkurn, eins og hann var
vanur, til þess að raka Tortu gamla, fann
hann hann örendan í hægindastólnum.
Gamla vinnukonan Mélie hljóp haltrandi og
grátandi til Chevenons læknis, en hann
gat ekki sagt annað en að allt hefði ef til
vill verið öðruvísi, ef hann hefði verið
sóttur fyrr.
Hús Tortu fylltist af ókunnugu fólki.
Gömul frænka, sem var eini ættingi hins
látna og var mjög ágjörn, hafði einnig
komið. Síðastliðinn fimmtán ár hafði hún
alið í brjósti sér óljóst hatur á þessum
kraftalækni; og hún gaf honum nú í skyn
að hann hefði ekki meira að gera í þessu
húsi.
Læknirinn hneigði sig þögull og fór.
Hann var þó nokkur heimspekingur, og
hverju átti hann líka að svara þessari
gömlu konu, sem girntist svo arfinn. Þegai
öllu var á botninn hvolft, þá var ekkert
að segja við því, að Tortu væri dáinn, því
að hann var orðinn áttatíu og sjö ára
gamall; og það yrði líka fremur tilfinnan-
legt fyrir lyfsalann, Petiton, heldur en
hann, Chevenon. 1 stuttu máli, hann lét
fljótlega huggast.
Hann varð þó ekki lítið hissa, þegar
skjalaritari bæjarins, Malenfant, þremur
dögum seinna, kom til hans þar sem hann
stóð á gangstétinni. Þó að enginn væri ná-
lægt, var Malenfant mjög leyndardómsfull-
ur á svipinn, og hann hvíslaði næstum að
Chevenon því, sem hann hafði að segja:
„Ég hefi opnað erfðaskrá sjúklings yðar
herra Tortu.“
„Jæja!“
„Hann hefir gert frænku sína arflausa.”
„Einmitt það?“
„Hann ánafnar bænum allar eigur sín-
ar.“
„Er það mögulegt?"
„Já, allt nema lífeyri handa gömlu
konunni Mélie.“
„Það var alveg rétt hjá honum. Hún
átti það skilið.“
Framhald á bls. 13.