Vikan - 18.04.1946, Page 13
VIKAN, nr. 16, 1946
13
Ofjarl risans.
BARNASAGA.
GÓÐI, gamli kóngurinn hélt sam-
kvæmi. Það höfðu komið nokkr-
ir kóngar og prinsar frá erlendum
rikjum og var haldin veizla þeim til
heiðurs.
Að lokum gat enginn þeirra borð-
að meira, og þá sagði gamli kóng-
urinn.
„Hérna hefi ég gómsætan búðing,
sem þið eigið að bragða á! En ef þið
hafið enga matarlyst, þá ætla ég
fyrst að segja ykkur sögu — á eftir
getið þið áreiðanlega borðað búðing-
inn.
„Er þetta skemmtileg saga?“
spurði einn prinsanna.
„Já, hún er það, bíddu rólegur,"
svaraði gamli kóngurinn og hóf sögu
sina.
„Dag nokkurn lagði ungur maður
af stað út í heiminn — hann var einn
sins liðs, átti hvorki ættingja né vini,
en hann átti sverð, sem hann reiddi
sig á.
Annars var hann i sólskinsskapi og
var því vingjarnlegur við menn og
dýr, sem urðu á vegi hans.
Þegar hann lagði af stað, mætti
hann gamalli konu, sem bað hann um
skildinga.
„Eg á aðeins þrjá skildinga i vasa
mínum og nokkra brauðmola, en ég
ætla að skipta þessu á milli okkar!“
sagði Sveinn og gaf konunni einn
skilding og helminginn af brauðinu.
Konan þakkaði honum fyrir, og
síðan hélt Sveinn áfram.
Skömmu seinna mætti hann ann-
arri, gamalli konu, sem bað hann um
dálítið.
„Ég á tvo skildinga og brauðmola,
og ætla ég að skipta því á milli okk-
ar," svaraði Sveinn, og það gerði
hann einnig.
Einu sinni ennþá mætti Sveinn
gamalli konu og fór þá allt á sömu
leið og gaf hann henni allt sem hann
átti eftir. Þá sagði konan:
„Þú ert góður piltur, Sveinn, og
ætla ég að launa þér fyrir þetta.
Láttu mig fá sverðið þitt, og þá skal
ég gera það hart og óbrjótanlegt!"
, Konan strauk sverðið með fingur-
gómunum og muldraði nolckur orð,
og því næst rétti hún Sveini sverð-
ið.
Stuttu seinna komu hinar, gömlu
konurnar og sögðu við hann: „Við
ætlum einnig að launa þér, Sveinn,
með því að gefa þér góð ráð.“
Sú eldri sagði:
„Inni í skóginum, við rætur Sjö-
milnafjallsins býr risi', sem gætir
fjársjóðs. Parðu inn í skóginn og
dreptu risann, því að þú ert sá eini,
sem getur það, en þá eignastu fjár-
sjóðinn."
Hin konan sagði:
Risinn ber kylfu, en hana skaltu
taka og stinga ofan í poka. Ef ein-
hver ætlar að gera þér mein, þá
skaltu opna pokann og segja:
„Lemdu," og þá muntu sjá dálítið
skrítið!"
Þegar gömlu konurnar höfðu lokið
máli sinu, fóru þær burtu, en Sveinn
skildi, að þetta voru dulklæddar
skógardísir.
Nú hraðaði hann sér til Sjömilna-
fjallsins og þar heyrði hann risann
bölva og ragna um leið og hann reif
tré upp með rótum.
Risinn kom þjótandi á móti Sveini
og sveiflaði kylfunni, en Sveinn var
ekkert hræddur. Hann brá sverðinu
og högg risans féllu máttlaus á það.
Eftir langt og erfitt einvigi féll ris-
inn dauður til jarðar og Sveinn varð
sigurvegarinn.
En hann var svo þreyttur eftir
bardagann, að hann lagðist niður í
grasið og steinsofnaði og vissi þess
vegna ekkert, hvað fram fór.
En á milli trjánna hafði staðið
riddari og horft á bardagann. Hafði
hann einnig haft í hyggju að drepa
risann, þar sem kóngurinn hafði heit-
ið þeim manni dóttur sinni, sem það
gerði. En þegar riddarinn hafði séð,
hvað risinn var hræðilega stór og
sterkur, hafði hann ekki þorað í bar-
daga við hann, heldur falið sig og
úr þessu fylgsni sinu hafði hann ver-
ið sjónarvottur að einvíginu á milli
Sveins og risans.
En þegar Sveinn var sofnaður,
læddist riddarinn og tók sverðið af
honum, og því næst hraðaði hann sér
að ríða burt.
„Risinn er dauður," hrópaði hann
hárri rödd og sveiflaði blóðugu sverð-
inu, en fólk þyrptist að honum til að
dást að þessari hetju, sem hafði drep-
ið risann.
Að siðustu komst riddarinn upp að
höllinni og heimtaði prinsessuna fyr-
ir það afrek, sem hann hafði leyst af
hendi. Kóngurinn varð að standa við
loforðið, þótt prinsessan gréti og
segðist ekki geta þolað riddarann.
A meðan hafði Sveinn vaknað og
leitað að sverði sínu, en fundið það
hvergi.
„Jæja, það skiptir þá engu máli!“
sagði hann og tók kylfuna, eins og
dísirnar höfðu ráðlagt honum, og
gekk inn í helli risans, þar sem hann
fann fjársjóðinn.
Nú klæddi Sveinn sig í skrautleg
föt og fyllti vasa sína af gulli og
gimsteinum og gekk síðan upp að
konungshöllinni.
Hann ætlaði að biðja prinsessunn-
ar, þvi að nú hélt hann, að hann gæti
verið þekktur fyrir að gera það, þar
sem hann átti öll þessi auðæfi.
En þegar hann kom að höllinni, var
þar mikið annríki og hann spurði:
„Hvað er um að vera? Get ég fengið
að tala við prinsessuna — eða við
kónginn — bezt væri, að ég fengi að
tala við þau bæði!"
„Herra,“ sagði þjónninn með virð-
ingu, þvi að núna var Sveinn eins og
fegursti prins í útliti og klæðnaði,
„þér hljótið að koma langt að, ann-
ars mynduð þér vita, að í dag er
haldið brúðkaup prinsessunnar og
hrausta riddarans, sem drap risann.“
„Hvernig stendur á þessu?“ hróp-
aði Sveinn, „þetta verð ég að at-
huga.“
Sveinn hélt, að enginn gæti verið
eins undirförull og riddarinn var,
heldur hlyti þetta að vera einhver
misskilningm-.
Þjónninn hleypti honum nú inn,
þar sem veizlan var haldin, en Sveinn
gekk fyrir hásætið og hneigði sig
fyrir kónginum, drottningunni og
prinsessunni. Riddarjnn stóð þarna i
brúðarskarti sínu og sagði frá,
hvernig hann hafði unnið á risanum.
öll hirðin var þarna samankomin, til
að hlusta á hann.
Sveinn gerði það einnig og hugs-
aði, að það væri hræðilegt, hvernig
riddarinn gæti logið. Að lokum var
frásögnin á enda, og þá sagði Sveinn.
„Ég hefi töframann hér í pokanum
mtnum, og hann heldur þvi fram, að
það sé ’ekki satt, sem riddarinn seg-
ir!“
Það varð mikið uppnám við hirðina
við þessi orð, og prinsessan varð mjög
glöð — því að hún gat ekki þolað
riddarann, en leizt mætavel á Svein.
„Gættu þín!" sagði riddarinn ógn-
andi, en Sveinn hrópaði: „Lemdu!"
Um leið hoppaði kylfan upp úr pok-
anum og tók að lumbra á vonda
riddaranum, svo að hann æpti hátt
og bað um vægð.
„Jæja, ætlarðu þá að segja sann-
leikann um dauða risans?" spurði
Sveinn og kallaði á kylfima til sxn.
Riddarinn varð nú, emjandi af sárs-
auka, að skýra frá því, sem hann
hafði séð og að Sveinn væri hin
raunveruleg hetja.
„Ætlarðu þá að afhenda mér sverð-
ið mitt?" spurði Sveinn með ógnandi
augnaráði. Riddarinn gaut augunum
til pokans — og hann þorði ekki ann-
að en að sækja sverðið og afhenda
Sveini það, sem varð mjög glaður
við.
Riddarinn hypjaði sig burt hiö
bráðasta, en hlátur og hæðnisorð
dundu á honum úr öllum áttum.
Sveinn fór þá og tæmdi úr vösum
sínum í keltu prinsessunnar.
„Gjörðu svo vel!“ sagði hann
„taktu þessar perlur og demanta, þvi
að ég á miklu fleiri. Ég náði í fjár-
sjóð risans, en heimski riddarinn
vissi ekkert um hann.“
„Á ég þá ekki að giftast Sveini,
pabbi?“ spurði prinsessan og kóng-
urinn svaraði því játandi. „Ungur,
hraustur maður með annað eins sverð
og þetta, er miklu betri en göfugasti
prins, og þar að auki á hann f jársjóð-
inn!“ sagði kóngurinn.
Síðan var haldið áfram með brúð-
kaupsveizluna, aðeins með öðrum
brúðguma og því voru allir fegnir."
Þannig endaði saga gamla kóngsins.
Þá hlógu allir kóngarnir og prins-
arnir sögðu:
„Þetta var góð saga!“
„Hún var um mig!" svaraði þá.
góði, gamli kóngurinn. „Þvi að það
var ég, sem var Sveinn."
Tveir bandarískir hermenn í Peking að skoða fyrsta vagninn, sem fluttur
va.r inn i Kína.