Vikan - 25.11.1948, Blaðsíða 4

4
VIKAN, nr. 48, 1948
*
A miðvikudögum klukkan átta
■fVigandi veitingahússins, Madame Lafitte,
gekk brosandi á milli gesta sinna og
talaði við suma þeirra — stundum á
ensku og ítölsku, en auðvitað oftast á
frönsku, því að kaffihúsið var í einu út-
hverfi Parísarborgar.
Hún var klædd einföldum, svörtum
kjól og eina skrautið, sem hún bar, voru
mislit, tilbúin blóm, og rautt hár hennar
ljómaði eins og geislabaugur um höfuðið.
Undirhakan dúði lítið eitt við hverja
hreyfingu.
Úti streymdi regnið niður.
Þjónn þaut án afláts fram og aftur og
hélt hátt fötum og diskum, sem höfðu
að geyma girnilegustu krásir: ljósrauðan
vatnasilung, nýsteikta kjúklinga og ljós-
brúnar eggjakökur.
1 miðjum salnum stóð borð með spjaldi
og á því var letrað orðið: ,,Frátekið“.
Þar hafði verið lagt á borð fyrir tvo.
Á borðinu stóð kristalsvasi á háum fæti
með yndislegum ilmandi rósum í, silfur-
borðbúnaðurinn virtist hafa verið fágað-
ur, glösin gljáðu eins og spegill og ávext-
irnir í körfunni höfðu sýnilega verið
valdir með vandvirkni.
Madame Lafitte átti leið fram hjá
borðinu. Hagræddi hún um leið blómun-
um, strauk með nærgætnum fingrunum
úr ímynduðum hrukkum á dúknum og
sífellt lék ánægjulegt bros um varir
hennar.
Klukkan nákvæmlega átta opnaðist
hurðin á veitingahúsinu og hár, svart-
hærður, ungur maður gekk álútur og
dapur á svip að frátekna borðinu.
Hægt — næstum því hikandi fór hann
úr frakkanum og tók ofan hattinn, og
gestirnir á veitingahúsinu sáu sér til undr-
unar að hann var klæddur samkvæmis-
fötum.
Gestir Madame Lafitte töldust ekki til
æðri stéttanna, þeir voru flestir úr hópi
listamanna, fyrrverandi leikarar og fram-
gjarnir, en ennþá óþekktir rithöfundar.
Áður en maðurinn settist sjálfur, dró
hann rólega og með áberandi kurteisi fram
annan stólinn og beið eins og ímyndaður
förunautur fengi sér sæti. Hann laut áfram
og muldraði eitthvað og settist sjálfur á
hinn stólinn.
Hann togaði skyrtulíningarnar örlítið
fram, þreif matseðilinn og rétti hann
kurteislega hinum ósýnilega vini sínum.
Samræðukliðurinn og brakið í stólunum
þagnaði skyndilega. Það ríkti um stund
dauðakyrrð í salnum — úti heyrðist sama
umferðin í bílunum.
Ungi maðurinn með þunglyndislegú
augun var auðsjáanlega ekki var við
athyglina, sem hann vakti. Hann héít
áfram að tala lágum rómi við hinn .ímynd-
aða vin sinn. Stundum virtist hann vera
að biðja um eitthvað — og hann láut
Þýdd smásaga
áfram með mikilli umhyggju og talaði
við auða stólinn.
Madame Lafitte horfði með meðaumkvm
á hann, þegar hún færði sig nær honum
og undirhakan dúði angurvært.
„Gott kvöld, herra!“ sagði hún og
næstum hver maður í salnum gat heyrt
orð hennar. „Gott kvöld, frú,“ hún sneri
nú máli sínu að auða stólnum. „En hvað
þér eruð yndislegar í kvöld! Já, frúin er
fegurri með hverri vikunni, sem líður, er
ekki svo, herra minn? En hvað frúin er
í fallegum kjól í kvöld!“
Þunglyndislegi maðurinn brosti.
„Þér hafið gott minni, Madame Lafitte,
þér munið að konan mín á afmæli í dag?
Hún hefur samt ekkert elzt í útliti, eða
finnst yður það?“
„Það er öðru nær, hún er bara ennþá
fallegri. Hvaða vín vill frúin? Búrgundar-
vín?“
Gestirnir störðu vantrúaðir á svip. Þeir
voru auðsjáanlega að íhuga, hvort þá
dreymdi eða hvort þeir höfðu drukkið
staupi of mikið.
Of mikið vín gat stundum haft furðu-
legustu áhrif á menn.
Anatole Poupin flýtti sér að biðja um
kaffi, svart og sterkt! Tveir bollar af því
hresstu hann ekki hið minnsta — hann
sá stöðugt Madame Lafitte og þennan
undarlega, unga mann tala við auða
stólinn. Hann sj;rauk órólegur skegg sitt
og horfði aftur á veitingahússgestina.
Þjónn nálgaðist borð þunglyndislega
mannsins með tvo diska af rjúkandi súpu
og setti þá með fimum hreyfingum sitt
hvoru megin á borðið.
Madame Lafitte muldraði eitthvað við
hinn sérkennilega gest og gekk hægt frá
borðinu. Anatole notaði tækifærið og
benti henni að koma.
Hún kom óðara til hans.
„Hvers óskið þér, herra? Viljið þér aðra
eggjaköku?"
„Nei, nei, ég búinn að borða — hún var
góð, sem ég fékk. Ég — ég er aðeins for-
vitinn að vita, hvers vegna þér og þessi
ungi maður eruð með þessi látalæti. Hver
er ástæðan?"
Lítil og hvöss augu hennar fylltust
tárum og undirhakan dúði aftur.
„Ö, sá veslings maður! Það er löng
saga að segja frá því, herra minn! Yður
mun vafalaust leiðast að hlusta á hana.“
Að svo mæltu tróð hún sér samt ofan
í stólinn gegnt honum.
„Er hann þá ekki geggjaður, úr því að
hann hagar sér svona?“
„Geggjaður? Nei, öðru nær. Hann er
óvenju greindur maður.“ Hún benti þjón-
inum að bæta í tómt sykurkar Anatoles.
Anatole horfði á undarlega manninn og
sá að hann var að hella í staup hins ó-
sýnilega förunautar síns og hann hristi
höfuðið yfir þeirri sýn.
„Og þér segið að hann sé ekki geggj-
aður.“
„Hann hefur fullt vit, ekki síður en þér
og ég —“
Hún studdi holdugum handleggjunum
á borðið.
„Og hlustið nú, herra minn. I stríðinu
var þessi maður liðsforingi. Hann kom
alltaf í veitingahús mitt — það er að
segja í leyfum sínum í París. „Madame
Lafitte,“ var hann vanur að segja, „það
er aðeins eitt veitingahús í París, sem
hefur að bjóða gestum sínum aðrar eins
eggjakökur og þessa“.“
„Já, já,“ greip Anatole fram í fyrir
henni geðillur. „En hvernig er sorgarsaga
hans ?“
„Þér verðið að vera þolinmóður, herra
minn! Þetta er löng saga. Hann pantaði
alltaf eggjaköku og hann hældi mér alltaf
fjmir þær. En kvöld eitt — ég man það
eins og það hefði verið í gær — það var
kvöldið fyrir orustuna við Marne. Ég man
það of vel — tveimur dögum seinna frétti
ég að Jules minn væri fallinn . . .“
Hún þerraði augim með sterkgulum
vasaklút og hélt áfram:
„Hann kom þetta kvöld með stúlku með
sér. Hún var fögur og yndisleg. Hún hafði
Framhald á bls. 7.
VEIZTU -?
1. „Gamli Tryggur" gýs í 150 fetá* hæð
á 70 mínútna fresti. Hvar er sá hver?
2. Hvenær gerði Napoleon Jósep bróður
sinn konung á Spáni?
3. Hvenær var fræðimaðurinn Jón Espólín
uppi?
4. Hvaða saga hefst á þessum orðum:
„Síðan er Erlingr varð þess víss, hver
ráðagörð þeira Hákonar var, þá sendi
hann boð öllum höfðingjum, þeim er
hann vissi að trúnaðarvinir höfðu verit
Inga konungs"?
5. Hvað heitir höfuðborg Uruguay?
6. Hvaðan er orðið ,,klaustur“ ?
7. I hvaða óperu er arían „La Donna
e Mobile" ?
8. Hver var Amelia Earhart?
9. Hvenær sameinaðist England og Skot-
land undir sama konung ?
10. Eftir hvern er óperan „Bi’úðkaup
Fígarós"?
Sjá svör á bls. 14.