Vikan - 03.03.1949, Blaðsíða 7

VIKAN, nr. 9, 1949
IJPPREISTIIM
Framhald af bls k-
-öllum stöðvum á stuttbylgjum. Þetta var
sjaldgæft þá. Og þetta útvarpstæki varð
til þess að John keypti bifreið. Á Grimby-
gaard var þörf á bíl. En frúin var aðsjál,
og hafði hummað það fram af sér að
kaupa bíl.
Einn góðan veðurdag kom Johan heim
í skínandi fallegum, bláum Buick. Það var
tveggjamanna bifreið, með aftursæti, sem
mátti leggja niður.
Frúin stillti sig. Hún sagði prestinum,
og öllum er hún sagði frá bílnum, að son-
ur sinn hefði keypt þessa bílgerð vegna
sín. Hún kvað Johan engum aka nema sér.
Hann myndi ekki bjóða ókunnu fólki upp
í þennan bíl.
Það var bílnum að þakka að stúlka
kemur við sögu þessa. Johan var mjög
hrifinn af bílnum. Hann leit ekki í bú-
fræðibækurnar, en var allan daginn ak-
andi eftir þjóðveginum. Höfuðhneiging
hans til Jakobs gamla olli því að hann
eignaðist útvarpstæki, útvarpstækið gat
af sér bíl, og bíllinn flutti Johan til stúlk-
unnar. Sannleikurinn var sá, að Johan
Huysman hafði aldrei kynnst öðrum stúlk-
um en þeim, sem móðir hans valdi. Og
hverju sem það sætti voru þær þannig úr
garði gerðar, að engum ungum manni
hefði til hugar komið að verða skotinn
í þeim. Þetta voru vel uppaldar stúlkur,
af góðum ættum og áttu mikinn arf í
vændum. En þær voru annaðhvort svo
ljótar eða leiðinlegar, að engin fjárupp-
hæð gæti freistað ungs manns til þess að
biðja þeirra.
Stúlkan, sem ætluð var Johan Huýsman
sat á girðingu við þjóðveginn, er hann
kom akandi.
Stúlkan sat grátandi og fól andlitið með
höndunum. En samt sást að hún grét,
hún hristist af ekka. Johan ók í fyrstu
fram hjá henni. Svo stöðvaði hann bílinn,
sneri við. Hann mælti: ,,Get ég nokkuð
gert fyrir yður? Bíðið þér eftir áætlunar-
bíl? Hann kemur ekki fyrr en að tveim
tímum liðnum. Ég get ekið yður til
Tommastorp, ef þér ætlið þangað.“ Þetta
var ólíkt venjulegri framkomu Johan
Huysman. Hann vissi að þetta var uppreist
gegn móður sinni. Stúlkan leit á hann
tárvotum augum. Svo flýtti hún sér burt.
Þá heyrði hann kvenmannsrödd bak við
sig. Kona sú stóð í dyrunum á litlu rauðu
húsi, er var í nánd við veginn. Hún var
gift ökumanni mjólkurbúsins. Maður
þessi sótti mjólk til Brunbygaard á
hverjum morgni. Konan þekkti því Johan.
Hún mælti: ,,Þessi stúlka var mjög ó-
heppin.“ Konan sagði svo frá þvi, að
stúlkan hefði komið til þess að fá vatn
að drekka. Hún hafði gefið henni mjólk
og smurt brauð, þar sem hún var sár-
svöng. Hafði stúlkan ekkert borðað 'allan
daginn. Hún hafði ráðist til úrsmiðs eftii'
auglýsingu í blaði. En allir vissu nú
hvernig úrsmiðurinn væri. Stúlkan hafði
ekki haldist í vistinni lengur en þrjár
klukkustundir. Þá fékk hún að fara með
bíl er ætlaði á stöðina. En þar sem bíl-
stjórinn var drukkinn, fór hún innan
skamms úr bílnum. En það gekk ekki
hljóðlaust. Stúlkan átti ekki einn eyri.
Síðustu peningar hennar fóru fyrir far-
seðilinn.
,,En hún er barn,“ sagði Johan Huys-
man. „1 hæstalagi tvítug.“ Að svo mæltu
ók hann á eftir stúlkunni. „Verið ekki
hræddar við mig, unga stúlka. Frú
Andersson sagði mér í hvað þér hefðuð
ratað. En ég er enginn flagari. Leyfið
mér að aka yður til Tommastorp. Ég vil
færa yður heim sanninn um það, að ekki
eru allir karlmenn dónar.“
Stúlkan svaraði: „Þakka yður fyrir. En
ég er ekki hjálpar þurfi. Ég get gengið
þessa leið.“ Og hún greikkaði sporið.
„Þér getið setið í aftursætinu. Þá eruð
þér f jarri mér,“ mælti Johan. Hann ók ekki
hraðar en hún gekk. Eftir litla stund
settist stúlkan inn í bílinn. Ekki í aftur-
sætið, heldur við hlið hans. I sæti móður
hans. Hún þagði í fyrstu. Svo sagði hún:
„Ferðataskan mín er hjá úrsmiðnum.“
Johan svaraði: „Hjá úrsmiðnum! Ég
þekki manninn.“ Svipur hans varð harð-
ur. Hann sneri við, og ók til úrsmiðsins.
Úrsmiðurinn kom til dyra. Varð hann
óttasleginn, er hann sá, hver var í bíln-
um.
Hann mælti: „Ungfrú Lorens kpm í vist
til mín í morgun, en fór sína leið án
þess — —“
Johan sagði: „Komdu samstundis með
ferðatösku hennar.“ Úrsmiðurinn sótti
töskuna. Hún var ekki stór, og létt var
hún. Ef allar eigur ungfrúarinnar voru í
henni, þá voru þær ekki miklar. Johan
settist við stýrið og sagði: „Hvert eigum
við að aka?“
Stúlkan horfði út í bláinn. Hún var ljós-
hærð, og fríð sýnum. Hafði hún löng
augnahár.
Stúlkan mæltí: „Ég veit ekki. Ég á
hvergi heima. Ég á enga ættingja né
fjölskyldu, sem ég get farið til.“
„Og enga peninga.“ sagði Johan.
„Hvað varðar yður um það?“ svaraði
hún.
„Mig langar til að hjálpa yður. Við
verðum að finna ráð.“ Hún svaraði: „Ég
vil svo ógjarnan valda yður erfiðleikum,
eða nokkrum öðrum. Ég sé að þér eruð
ekki eins og fólk er flest. En ég býst við
að þér skiljið ekki hvernig peningaleysi
orkar á menn, og það að hafa hvergi
höfði sínu að halla.“
Johan svaraði: „Ég skil það vafalaust
ekki til hlítar. En ég 'get því gert mér
nokkra hugmynd um það. Nú ökum við
dálítinn spöl, og hlustum á hljóðfæraslátt.
Við finnum ráð innan skamms.“
Þau hlustuðu á hljóðfæraslátt frá Wivex
í Kaupmannahöfn. Indæla tóna og hress-
andi. Johan fékk svo hugrekki til þess að
bera fram tillögu, er hann hafði haft í
7
huga nokkra stund. Móðir hans hafði bú-
bústjóra og bústýru. Þau bjuggu á lítilli
jörð í grennd við herrasetrið. Konan
hafði verið fóstra Johans. Hjónin voru
bamslaus. Johan heimsótti þessi hjón í
hverri viku. Þótti þeim vænt um þær
heimsóknir. Drakk hann ætíð kaffi hjá
þeim.
Nú kvað Johan ráðlegt að stúlkan færi
til þessara hjóna. Fóru þau þangað. Gekk
allt eins og í sögu. Ekki sagði Johan móð-
ur sinni frá þessari ráðstöfun.
Morguninn eftir taldi Johan rétt að fara
til Frederikssons, og heilsa upp á stúlk-
una. En er hann hafði hugsað málið, á-
leit hann það full nærgöngult. Svo datt
honum í hug að stúlkan færi þennan dag
til að leita eftir verustað.
Það reið baggamuninn. Hann fór.
Stúlkan mælti: „Hjónin hafa sagt mér
frá yður og móður yðar.“ Johan bauð
henni að aka með sér um stund.
Hún mælti: „Ég býst við að móður yðar
væri það ekki að skapi, ef hún vissi það.“
„Hvað varðar móður mína um þetta
mál?“ spurði Johan Huysman.
Veðrið var enn fegurra en daginn áður.
Þau óku svo út í blíðviðrið. Stúlkan sagði
Johan að móðir sín hefði verið leikkona,
og all víðfræg. Faðir hennar hafði verið
leikari. En þau skildu áður en Gerd fædd-
ist og hafði hún aldrei séð föður sinn.
„Mamma lét mig í fóstur hjá æskuvin-
konu sinni. Þar var ég þar til ég hafði
lokið skólanámi. Móðir mín var mikið á
ferðalögum í sambandi við leiksýningar.
Hún var illa stæð síðustu árin. Hún sagði
oft að ég skyldi ekki gefa mig að leik-
list. En mig hefur einmitt langað til þess.
Skömmu eftir lát mömmu fór ég til Stokk-
hólms. Þar stundaði ég dansnám fyrir þá
litlu fjárupphæð er ég erfði eftir móður
mína. Svo komst ég að í söng og dans-
leikjum. En 200 krónur á mánuði hrukku
ekki til lífsviðurværi's. Þá réði ég mig hjá
úrsmiðnum. En það var verr farið en
heima setið.“
Gerd leit á Johan spyrjandi augum.
Augun voru dökkblá og fögur.
„Það er allt svo erfitt þegar menn eru
einstæðingar,“ bætti hún við.
Frederiksson hafði talað við mág sinn,
sem átti vefnaðarvörUverzlun inn í kaup-
staðnum. Réði hann Gerd þar.
Johan fékk skyndilega áhuga fyrir
Tommastorp, eða mörg erindi að reka
þar.
Móðir hans var forviða á því hve oft
Johan fór í kaupstaðinn. En hann hafði
ávallt fullnægjandi svör á reiðum hönd-
um. En hann nefndi Gerd aldrei á nafn.
Móðir Johans var þess fullviss, að hann
yrði aldrei ástfanginn, og var því ekki með
nein heilabrot í sambandi við ástamál.
Kvöld nokkurt er þau Gerd og Jöhan
höfðu verið saman á dansleik en það
var oft, að þau dönsuðu, ók hann heim í
tunglsljósi. Hann stöðvaði bílinn hjá
Framhald á bls. 14.