Vikan - 14.12.1950, Blaðsíða 8

8
Jólablað Vikunnar 1950
Ogleymanleg fjölskylda
Eftir Pamella Hennell
DAG nokkurn heyrðist hávaði og
skrölt á veginum, sem liggur
heim að búgarði frænda míns, í San
Fernando-dalnum, og allt í einu kom
forugur, skjögrandi bílskrjóður í ljós
á veginum. Hann var hlaðinn farangri
og fólki, Þetta var um það leyti, sem
kaupafólk hafði vistaskipti að vori.
En þetta fólk, sem þarna kom, líktist
ekki venjulegu kaupafólki. Þau voru
klædd eins og borgarbúar, að vísu
voru fötin þeirra óhrein, en samt sem
áður borgarleg.
Þau kynntu sig sem Gomez fjöl-
skylduna. Öll voru þau óvenju þel-
dökk og smávaxin. Gomez og kona
hans, Maria, litu út fyrir að vera hátt
á fertugsaldri, en synirnir þrír og
dóttirin voru frá 10 til 15 ára. Þau
lituðust um á búgarðinum eins og
þau ættu þar hverja þúfu og hvern
hól.
,,Við höfum ekið hér um dalinn í
allan dag,“ sagði Gomez. ,,Og loks
ákváðum við, að við ætluðum að
vinna hjá ykkur.“
Þó að frændi minn sýndi þess eng-
in merki, að hann langaði til að fá
þau sem kaupafólk, ætlaði Gomez-
fólkið bersýnilega að setjast þarna
að. Þau sögðu, að María og börnin
væru dugleg við vinnu, þó að Gomez
væri það ekki, en hann ætlaði að
vinna fyrir hálft kaup, og hin voru
fús á að vinna fyrir minna kaup en
venjulegt væri, ef þau fengju aðeins
þak yfir höfuðið.
Frændi minn, sem er mjög spar-
samur, féllst á að taka þau til reynslu
í einn dag, og fluttu þau inn í gamla
bæinn, sem áður hafði verið hjá-
leiga frá bænum, en var nú ekki leng-
ur notaður sem ibúðarhús. Og sam-
stundis var hann orðinn að heimili
Gomez fjölskyldunnar. Fjölskyldu-
myndir voru hengdar á skakka og
skælda veggina, gulir, ódýrir diskar
voru settir allsstaðar til skrauts og
köflóttir borðdúkar voru teknir fram.
Eiginkona frænda míns varð alveg
þrumulostin. Þetta var bersýnilega
kaupstaðafólk en ekki venjulegt
kaupafólk. Til þess að reyna að róa
hana, lofaði frændi minn að losa sig
við þau næsta dag.
En svo fór ekki. Daginn eftir kom-
ust við að raun um, að María og
börnin voru duglegasta kaupafólk,
sem við höfðum nokkru sinni fyrir
hitt. Gomez sjálfur var enginn verk-
maður eins og hann hafði sjálfur sagt.
Hann gerði allt, sem hann gat, til
að vinna, en hann var seinvirkur og
klaufalegur. En hann sagði okkur
einu sinni, hversvegna Gomez fjöl-
skyldan hefði gerzt kaupafólk, og
það skýrði margt fyrir okkur.
Þau voru frá suður-hluta San
Francisco. Gomez var fæddur og upp-
alinn þar í borginni og naut þess að
berast með straumnum í ysi og þysi
bæjarlífsins. María, konan hans, var
aftur á móti borin og barnfædd uppi
i sveit. Hún var hrædd við marg-
mennið og skarkalann i borginni, og
henni fannst hún vera eins og fangi
í litilli, dimmri íbúðinni. Hún þráði
kyrrð sveitalífsins og hvisl trjánna,
þegar vindurinn þaut í laufinu. Hún
kvartaði aldrei, en maðurinn hennar
sá, hvað henni leið. Hún varð magr-
ari og hljóðlátari með hverju árinu
sem leið, og glaðlegir hlátrar hennar
hljóðnuðu. Hann elskaði hana og
þráði af öllu hjarta sínu að fá aftur
hina ungu og kátu Maríu sína — en
hann hafði aldrei ráð á því að fara
með hana í sumarleyfi upp í sveit.
Þá var það dag nokkurn, að hann
heyrði tvo menn vera að tala um að
fara í kaupavinnu. Hann tók þá pen-
ingalán og keypti gamlan, lélegan
bíl, og á afmælisdegi Maríu lagði
fjölskyldan af stað. Þetta skeði fyrir
fjórum árum. Og í þrjá mánuði á
hverju sumri, frá því að þetta skeði,
höfðu þau unnið á ýmsum bæjum i
Kaliforníu. Gomez játaði, að honum
hefði aldrei geðjazt að sveitalífinu.
Honum fannst svo andstyggilega
hljótt — fyrir utan gargið í froskun-
um, en þeir héldu fyrir honum vöku.
Tveir drengjanna voru jafnlitlir
sveitamenn og faðirinn. En þeir létu
Mariu ekki vita, hvað þeim leið. Hún
var svo hamingjusöm.
,,Nú hlær hún og syngur allan
veturinn," sagði Gomez, ,,og lætur
sem sér þyki yndislegt i borginni. Og
allt sumarið þykjumst við elska
sveitalífið." Augu hans blikuðu.
„Þegar maður á fjölskyldu, lærir
maður að mæta fólki á miðri leið.“
Og Gomez fólkið mættist á miðri
leið, jafnt í stóru sem smáu. Pétur,
yngsti drengurinn, hafði mjög gam-
an að knattspyrnu. Og þó að hinir
meðlimir fjölskyldunnar hefðu lítinn
áhuga á knattspyrnu, fóru þau allt-
af öli á hverju einustu knattspyrnu-
keppni, sem þau gátu komizt á og
hrópuðu af öllum lífs og sálar kröft-
um með Pétri, hvatningarorð til kepp-
endanna. „Það er ekkert gaman, ef
maður verður að skemmta sér einn.
Nei, meður verður að hafa einhvern
með sér, sem getur tekið þátt í
skemmtuninni með manni," sagði frú
Gomez ákveðin.
Alma, hin 13 ára gamla dóttir
Gomez hjónanna, varð í fyrsta skipti
ástfangin þetta sumar, og það var
snotur afgreiðslumaður i sælgætis-
verzlun, sem hafði snortið hjarta
hennar. Oft og iðulega fór öll Gomez
fjölskyldan með ölmu inn í sælgætis-
verzlunina og fékk sér súkkulaðiís
eða eitthvað því um likt. En Alma
var alltaf of feimin til að ávarpa
draumaprinsinn sinn.
Tommy, miðsonurinn, hafði mikla
ánægju af því að skera út í tré, og
þessvegna skar öll Gomez-fjölskyld-
an út með honum, og áður en langt
um leið sást hvergi spýta á bænum,
sem ekki var meira og minna flúruð.
Gomez fólkið hafði ekki alltaf tek-
ið þátt i áhugamálum hvers annars.
Lengi vel* hafði faðir Gomez búið hjá
þeim. Honum þótti mjög gaman að
leika í stuttum gamanleikjum. Oft
fór hann niður á bryggjurnar og lék
með sjómönnunum, en aldrei fékk
hann neinn innan fjölskyldunnar til
að leika með sér, þvi að engan lang-
aði til þess. Þegar hann lá banaleg-
una, hafði hann sagt dapur: Ég vildi
að eitthvert ykkar hefði nennt að
leika með mér, þó að ekki hefði verið
nema einu sinni." Og þá skildist þeim,
hvað hann hafði verið einmana. „Við
gátum því miður ekki bætt afa það
upp,“ sagði frú Gomez hrygg. „Það
var orðið um seinan, en það var enn
ekki orðið um seinan fyrir okkur að
taka þátt i áhugamálum hvors ann-
ars.“
Við komumst fljótlega að raun um
það, að maður gat ekki gefið Gomez
gjöf án þess að fá eitthvað í staðinn.
Ef maður gaf þeim bolla af sykri,
fékk maður köku. Gæfi maður þeim
sælgæti, fékk maður kannske græn-
meti í matinn. „Maður eignast aldrei
góða vini, ef maður þiggur gjafir án
þess að gefa eitthvað í þess stað,“ út-
skýrði Joe, elzti sonurinn. „Ef maður
er fátækur, getur maður orðið
óánægður og farið að hugsa, að allir
séu hamingjusamari en maður er
sjálfur og smátt og smátt fer manni
þá að finnast allir skulda sér eitt-
hvað. Nei, það er bezt að eiga ekki
neitt hjá neinum."
Gomez fjölskyldan var ágætis fólk,
þó að þau væru engir englar. Börn-
in voru eins og önnur börn. Rifu föt-
in sín og gleymdu hrífum og fötum
úti á víðavangi. Og kvöld nokkurt
gleymdi Gomez sjálfum sér. Kyrrðin
í sveitinni var að gera hann vitlaus-
an, og þess vegna leitaði hann í átt-
ina til hávaðans og ijósanna. Og þeg-
ar hann kom aftur frá Los Angeles,
klukkan fjögur um morguninn, ók
hann inn úr hlöðudyrunum. Frændi
minn krafðist þess, að viðgerðin á
hurðinni yrði dregin frá laununum
hans, en það þýddi, að Gomez varð
að vinna kauplaust, það, sem eftir
væri sumarsins.
Gomez fólkið hafði sitt einka
bankakerfi — það er að segja þau
höfðu peningakassa, sem þau létu öll
launin sín í, og ef einhvern langaði
til að fá peninga úr „bankanum“ var
settur á stofn fjölskyldufundur. Ef
allir samþykktu, að Pétur vantaði
nýja skó, var honum leyft að taka
út það sem hann þurfti fyrir nýjum
skóm. Þegar Gomez varð að vinna
kauplaust, eftir að hann hafði brotið
hlöðudyrnar, gátu hin ekki hugsað
sér að horfa á hann ganga um án
þess að reykja gömiu, góðu vindlana
sína og með smápeninga í vasanum.
Þau létu hann hafa fimm krónur í
vasapeninga á viku, svo að hann gæti
haldið virðingu sinni.
Eftir að Gomez fólkið fór þetta
sumar, bjuggumst við ekki við að sjá
það oftar. Þau voru yfirleitt aldrei
tvö sumur í röð á sama bænum. En
dag nokkurn, árið eftir, heyrðum við
glaðlegar, gamalkunnar raddir; þarna
voru þau þá komin, og urðu nú miklir
fagnaðarfundir eins og við værum
öll ein fjölskylda.
Flökkublærinn var farinn af þeim,
og nú litu þau á búgarðinn okkar
sem annað heimili sitt, og lituðust
um eins og þau ættu þar allt. -— Ár-
um saman hafði frændi minn reynt að
komast hjá því að gera við veginn
heim að bænum, en Gomez feðgarn-
ir löguðu hann án þess að þeir væru
beðnir um það með einu orði. Næst
snéru þau sér að blómabeðunum.
Frændi minn og kona hans voru mjög
iðjusamt fólk og höfðu engan tíma
til að hugsa um jafnfánýta hluti og
blóm. „Það er ekki nóg að rækta að-
eins jurtir, sem er hægt að éta og
selja,“ sagði fi'ú Gomez ákveðið.
„Nei, þið verðið að hafa eitthvað til
að horfa á.“ Og þau gerðu blómabeð
meðfram veginum heim að bænum
og í kring um hann, og siðar urðu
Framhald á bls. 37.
Þar sem enska jijóðin fæddist
Framhald af bls. 7.
Haraldur bjóst fyrir með menn sína, og
sá á hæðinni fyrir sunnan, handan við of-
urlítinn dal, ca. 4 km. burtu, Vilhjálm og
her hans búast til árásar. —
Mörgum getgátum hefur verið leitt að
því, hvernig farið hefði, ef Haraldur hefði
unnið orustuna. Mest líkindi þykja þó til,
að endalokin hefðu orðið þau sömu, fyrr
eða síðar. Engilsaxar voru orðnir all-mak-
legir og deyfðarlegir, þungir í vöfum og
íhaldssamir. Normannar hinsvegar voru
hraustir og snarir, framgjarnir og stór-
huga — og höfðu ágirnd mikla á Englandi.
Árin eftir Hastingsbardagann urðu erf-
ið og róstusöm. Vilhjálmur átti við mikla
mótstöðu að stríða frá hendi hinna engil-
saxnesku höfðingja, og danskra og norskra
smákónga og víkinga, en eftir nokkurn
tíma hafði hann stökkt víkingunum á
brott, og brotið höfðingjana og alþýðu til
hlýðni.
Normönnum fylgdu miklar framfarir á
ýmsum sviðum, stórbyggingar risu upp,
andlegt líf dafnandi, og stjórnarfar tók
á sig ákveðnara form. Vilhjálmur byrj-
aði á því eftir sigurinn að láta gera skrá
yfir alla bæi í Englandi; er plagg það kall-
að „Doomsday Book“. Eru því ótalmargir
þeir bæir og þorp, sem í dag geta sann-
að tilveru sína frá þeim tíma. Einnig
kom Vilhjálmur á þeirri nýjung, sem í dag
er alþekkt undir nafninu tekjuskattur, og
segjast Englendingar ekki halda nafni
hans mest í heiðri af þeim sökum. En yfir-
leitt reyndist hann góður og röggsamur
stjórnandi, og telja Englendingar, að saga
þeirra sem þjóðar hefjist á árunum eftir
bardagann við Hastings.