Vikan - 21.11.1957, Blaðsíða 10

HEIMILIÐ
RITSTJÓRI: ELlN PÁLMADÓTTIR
Eitt og annað
(# Nýlega sá ég karlmannsskyrtur,
sem voru að koma úr þvotti úr einu
þvottahúsinu hér í bænum. Það vakti
athygli mína hvernig þær voru
brotnar saman. Þessi aðferð virð-
ist miklu einfaldari og þægilegri en
3Ú sem við höfum flestar notað frá
barnæsku, og auk þess fara a. m. k.
ermarnar á skyrtunum betur þann-
ig. Skyrturnar voru brotnar svona
saman:
Leggið skyrtuna þannig að bakið
isnúi upp og brjótið neðri hlutann
upp á hinn, svo hann nái aðeins
upp fyrir flibbann. Brjótið nú erm-
arnar inn og endann á skyrtunni
aðeins niður á þær aftur. Nú er að-
eins eftir að brjóta skyrtuna í þrennt
(og stinga einum títuprjón í hana,
svo að hún aflagist síður, ef vill).
A.ð framan lítur skyrtan út alveg
eins og hún væri brotin með gamla
laginu.
• Eins og flestum húsmæðr-
um er kunnugt, fara stífaðar
skyrtur venjulega fyrst i sund-
ur í brotinu á flibbanum.
Stundum má þá snúa flibban-
um við, en oft er hann ekki
þannig gerður að það sé hægt.
Hvað skal þá taka til bragðs?
Laghentar húsmæður geta auð-
vitað saumað flibba, ef þær
hafa rétta efnið. En það er
lika hægt að klippa flibbann
af og sömuleiðis svona 1 sm.
ofan af líningunni, ganga frá
henni að ofan, færa efstu töl-
una að framan aftan á miðjan
flibbann, gera hnappagat, þar
sem talan hafði verið — og
kaupa lausann flibba. Margir,
einkum eldri menn, vilja ekk-
ert síður ganga með lausan
flibba. Lausir flibbar hafa að
visu ekki fengizt í hverri búð
undanfarin ár, en það hefur
verið hægt að finna þá.
® Það er alltaf verið að hnýta eitt-
hvað í „æskuna nú á dögum“. En
meðan ég er að skrifa þetta, hef
ég fyrir augunum lifandi sönnun um
það, að enn býr dugnaður og kjark-
ur í ungu kynslóðinni.
Hér er um að ræða bráðröska
stelpu, sem ráðningarstofan sendi
mér, samkvæmt beiðni, þegar ég reis
upp úr flensunni frægu (ein af
átján) og blöskruðu óhreinindin á
gólfunum hjá mér. Þetta er skóla-
stelpa úr verknámsdeildinni, sem er í
inflúensufríi. Og tímann notar hún
til að vinna sér inn ofurlítinn auka-
skilding með því að hjálpa til í hús-
um í nokkra klukkutíma og sitja hjá
börnum fram á nótt hjá „lífsglöðu
fólki“, eins og hún orðar það.
Þetta er snaggaraleg stelpa, sem
veit hvað hún vill. Hún ætlar að
verða íþróttakennari. Til þess þarf
hún gagnfræðapróf, en það fær hún
upp úr verknámsdeildinni. Sennilega
verður hún þó búin ári fyrr en hún
hefur aldur til að fara í Iþrótta-
skólann. „Og þá hugsa ég að ég
bregði mér í húsmæðraskóla á með-
an,“ segir hún.
• Sumar konur virðast hafa
lag á að vinna sér létt. Aðrar
eyða miklu meiri orku í hvert
verk en nauðsynlegt er, af at-
hugunarleysi eða kæruleysi um
krafta sína og heilsu. Þegar
þær þvo eða bóna gólf beina
þær höndunum t. d. hvorri á
móti annarri og nudda inn og
að sér. Þetta er miklu erfiðara
og seinlegra en ef maður nudd-
ar út á við og frá sér. Með því
að venja sig á hagsýni í öllu
smávegis má spara heilmikla
vinnu. Sumar konur hella t.
d. uppþvottavatninu niður um
vaskinn og byrja svo að þrífa
hann á eftir. Með því að nudda
alltaf vaskinn með tusku um
leið og sápuvatni er hellt niður,
er hægt að spara sér það að
þvo hann aukalega. Þetta eru
höndunum (hér er auðvitað
aðeins átt við annað stykkið,
því efnið er sniðið tvöfalt).
Fóturinn er svona 230 mm.
langur og þar að auki er
aukasepi fram á ristina og
laus pjatla undir ilina. Um
öklann er hann 80 mm. og
125 mm. þar sem lærið er
breiðast. Handleggurinn er
235 mm. langur og 90 mm.
breiður efst, þar sem hann
er auðvitað breiðastur. Þá er
hæfilegt að höfuðið sé 200—
225 mm. í ummál og aðeins
lengra en það er breitt. Það
þarf auðvitað tvö hring-
stykki, og til að höfuðið verði
kúpt, eru teknir geirasaum-
ar upp í brúnir hringsins,
þrír undir hökunni, tveir
sinn hvoru megin í eyrnastað
og fimm að ofan, svo að brúð-
an fái kúpt enni.
Nú er brúðan saumuð
saman, stoppuð upp, hand-
leggir og fætur festir á og
strengur af silkigaminu
lagður innan á hálsopið, til
að styrkja það.
Nú má auðvitað sauma
andlitið einfaldlega á jersey-
andlitið, en ef þið viljið
leggja svolitla vinnu í það,
er ennþá fallegra að sauma
höfuðið fyrst úr lérefti,
Jólabrúðan
YKKUR finnst kannski
nokkuð fljótt að fara að
hugsa til jólanna, en það er
lítið gaman að því að búa til
snotrar jólagjafir nema hafa
góðan tíma til að dútla við
það.
Hér er mynd af brúðu,
sem ekki er mjög mikill
vandi að búa til.
I hana þarf 50 sm. af ullar-
jersey, gamla peysu eða
gamla sokka. Svo þarf tvær
25 mm. skelplötutölur, tvo
bláa, græna eða svarta 18
mm. breiða hnappa, og kúlu-
lagaðan hhapp fyrir nefið. I
hárið þarf 25 gr. af grófu
ullargarni. Og loks vantar
50 sm. af grófu silkigarni
(nr. 9), svolitla fílt- eða
plastpjötlu í skó og hanzka
og eitthvað til að stoppa upp
með.
Það er lítill vandi að sníða
brúðuna. Bolurinn er 290
mm. hár og 160 mm. þar sem
hann er breiðastur, undir
kannski smámunir, en safnast
þegar saman kemur.
• Asíuinflúensan hefur gert mörg-
um lífið leitt að undanförnu. Hún
er hvimleiður gestur, þó ekki sé hún
talin hættuleg. Fólk hefur legið með
þetta 38—39 stiga hita eða jafnvel
meira frá þremur dögum og upp í
viku. En inflúensan hefur farið geyst
yfir, i flestum löndum hefur hún
lagt 10% og sums staðar jafnvel upp
fyrir 20% af íbúunum í rúmið i einu,
meðan hún gekk yfir. Veikin stafar
af örsmárri vírusbakteríu, sem hefur
tekizt að einangra og í mörgum
löndum voru vissir starfshópar bólu-
settir gegn henni.
Inflúensa þessi átti upptök sin í
Asíu eða nánar til tekið í Hong-Kong
og Singapoore, breiddist siðan til
Indónesíu, Indlands og Japan. I byrj-
un ágúst stakk hún upp kollinum í
nálægari Austurlöndum (Iran, Ara-
bíu, Aden o. s. frv.) og Norður-
Ameríku. Um likt leyti fór að bera
á einstöku tilfellum í Evrópu, í
Hollandi, Tékkóslóvakíu og Englandi.
Og upp úr því var þess varla að
vænta að við íslendingar slyppum.
• Nú er mikið farið að nota
húsgögn og annað úr lökkuðum
málmi. Bezt er að hreinsa þau
þannig að þurrka fyrst af rykið,
þvo þau síðan upp úr sápuvatni
með mjúkum bursta, skola sáp-
una vel af og þurrka vel. Ef
ryðblettir koma á málminn, er
bezt að nudda þá með olíu eða
sérstöku ryðhreinsandi efni. Ef
með þarf, má bursta ryðblett-
inn með vírbursta, klessa á
hann þunnu lagi af menju og
mála svo yfir.
stoppa það upp og festa á
það hnappana, kúluna þar
sem nefið á að vera og hina
í augnastað, þá dökku ofan
á skelplötutölurnar. Nú er
saumaður munnur með flat-
saumi á jerseypjötluna og
klippt á hana hnappagöt fyr-
ir augun. Brúnirnar á rifun-
um eru brettar ofurlítið inn
og gengið frá þeim að innan-
verðu, og síðan saumuð
augnahár með silkigarninu
ofan við götin. Rifunum er
nú hneppt á augnahnappana,
nefhnappurinn látinn standa
út í jerseyið og andlitinu fest
á. Ef þannig er farið að, næg-
ir að hafa andlitið úr jersey,
því hárið hylur léreftið að
aftan. Hárið eru stórar ullar-
garnslykkjur, sem ekki er
klippt upp úr.
Nú er aðeins eftir að klæða
brúðuna. Þar getur hver not-
að sitt eigið hugmyndaflug.
Brúðaii getur annað hvort
verið fín tízkudama, eins og
þessi á myndinni, negra-
strákur í röndóttum buxum
og jakka eða yfirleitt hvað
sem er.
Litlar telpur verða áreið-
anlega hrifnar af svo frum-
legri brúðu í jólagjöf. Gangi
ykkur sem bezt.
10
VIKAN