Menntamál - 01.12.1951, Side 19

menntamál
137
skipa ætti fyrir um, að þéranir yrðu teknar upp í skólum
eða ekki. Ég skal segja það þegar, að ég er mjög andvígur
slíkri fyrirskipun, en að öðru leyti skal ég játa á mig dá-
litla hálfvelgju í því máli, hvort útrýma skuli þérunum eða
efla. Mér er í þeim efnum líkt farið og manni, sem myrkfæl-
inn hefur verið í bernsku og aldrei lagt til alvarlegrar at-
lögu við myrkfælnina. Þessi siður og virðing fyrir honum
var lamin inn í mig í ungdæmi mínu. Og mér mundi þykja
óviðkunnanlegt í fyrstu að láta af honum með öllu. Hins
vegar hef ég aldrei getað fundið, að hann hefði neitt sér-
stakt gildi í sjálfum sér. Ýmsir halda því fram, að hann
tryggi meiri tillitsemi í framkomu manna og sé í sjálfum
sér einhver kurteisi. Ég hef aftur á móti nærri því dag-
lega reynslu af því, að fólk, sem heldur þérunum í fullum
heiðri, getur verið svo ótillitsamt og siðlaust í umgengni,
að framar verður varla komizt í þeirri grein. Á hinn bóg-
inn þekki ég margt fólk, sem ótilneytt ber sér þéranir
aldrei í munn, en býr þó yfir svo hárnæmri háttvísi og
gagnmannaðri umgengni, að hverri þjóð er til hins mesta
sóma.
Þá hef ég heyrt því haldið fram, að skólar ættu að hafa
Þennan sið til þess að gera greinarmun á umgengni ókunn-
ugra og kunnugra. Þetta getur átt við nokkura daga fram-
an af skólaári varðandi nýja nemendur og kennara. En
fólk, sem vinnur saman daglega mánuðum saman, getur
varla talizt sérstaklega ókunnugt.
Ég tel eðlilegast, að hver kennari sé látinn sjálfráður
um það, hvorum ,,siðnum“ hann fylgir. Auðvitað er það
skylda hvers kennara að efla háttvísi og mannaða fram-
komu nemenda sinna, en það er óskylt mál því, hvort hann
Þúar þá eða þérar.
Erfitt er úr því að skera, hvort eigi að sýna meiri tilit-
semi tilfinningum þeirra, sem halda fram þúunarsiðnum
eða þérunarsiðnum. Að minnsta kosti ætti ekki að beita
Yaldi í því skyni.