Bjarmi - 01.09.1922, Blaðsíða 2

Ö J A R M í
Í64
og sagt beinlínis og óbeinlínis, að
öllum lærisveinum Krists sje heimilt
að snúa sjer til hans og það sje
skylda þeirra og einkarjettur allra
að vitna um frelsarann og breiða
með því út ríki hans. Vjer könnuinst
allir við orðin alkunnu (I Pjet. 2, 5
og 9.): »Látið sjálfir uppbyggjast sem
lifandi steinar i andlegt hus til heil-
ags prestafjelags til að frambera and-
legar fórnir« — og: wÞjer eruð út-
valin kynslóð, konunglegt prestafje-
lag, heilög þjóð, eignarlýður, til þess
að þj er skuluð víðfrægja dáðir lians,
sem kallaði yður frá myrkrinu til
sins undursamlega )jóss«.
í Opinberunarb. eru kristnir menn
nefndir prestar hvað eftir annað. En
bitt heyrist hvergi á postulalimanutn
að talað sje um söfnuði og presta.—
Forstöðumenn eða leiðtogar safnað-
anna voru safnaðarmeðlimir eins og
aðrir, og það voru miklu fleiri en
þeir, sem fluttu ýmislegt til uppbygg-
ingar á safnaöarsamkomunum, og
boðuðu heiðingjum kristna trú, eins
og glögt má sjá í t. d. I. Kor.brjefi
og viðar.
Smámsaman fækkaði þó náðar-
gáfunum, og þá fer að myndast sjer-
stök prestastjett, og er þá farið að
heimfæra til hennar fóruarstarf líkt
og presta gamla sáttmálans, og heið-
ingjanna umhverfis. En þegar prest-
urinn er orðinn fórnarprestur (ieqsvs
sacerdos) að skoðun manna. þá er
hann jafnframt meðalgangari milli
Guðs og safnaðarins, og sú skoðun
var orðin þegar rikjandi á 3. öld e.
Krist og hefir haldist fram á vora daga
í kaþólsku kirkjunni grísku og rómv.
Pótt lengi vel væri mentun flestra
klerka mjög fátækleg, lítið meiri en
margra leikmanna.
Par sem slik skoðun er rikjandi,
verður leikmannastarfið annaðhvort
ekkert eða fær alveg sjerstakt snið i
munka- og nunnureglum og líknar-
starfsemi.
Siðabótin hafnaði þessari skoðun
á sjerstöðu prestanna og taldi hana
af heiðnum og gyðinglegum stofni
en ekki sannkristilega, þótt hún hins-
vegar teldi sjálfsagt, að sjerstökum
mönnum væri falin sjerstök hlut-
verk i þessu tilliti.
Lúter lekur þetta mjög skýrt fram
i riti sínu til þýska aðalsins, er hann
sendi frá sjer í júli 1520. Hann segir
þar meðal annars: »Ef hópur gnð-
hræddra kristinna manna væri hand-
tekinn og iluttur i óbygðir, og enginn
vigður prestur eða bislcup væri með-
al þeirra, en þeir kæmu sjer saman
um að veija einn úr sínum hóp,
giftan eða ógiftan, og feia honum
það starf að skira, flytja messur,
veila aflausn og prjedika, þ& væri
hann sannur prestur engu síður en
þótt allir biskupar og páfar hefðu
vígt hann«. Og sömuleiðis: »Sje krist-
inn maður þar sem engir kristnir
menn eru, þá þarf hann enga aðra
köllun en þá, að hann er sjálfur
kristinn, kallaður andlega og smurð-
ur af Guði. Honum er þá skylt að
prjedika fyrir villuráfandi heiðingj-
um eða ókristnum mönnum, og að
kenna fagnaðarerindið samkv. skyldu
bróðurkærleikans, þótt enginn maöur
kalli hann til þess, því að þegar svo
stendur á, lítur kristinn maður af
bróðurást á eymdarhag vesalings
spiltra sálna, en biður ekki eftir að
skipun komi um það frá prestum og
biskupum«.
Seinna varð Lúther þó mjög var-
kár gagnvart leikmannaprjedikun, er
hann sá ringlartrúar-aðfarir »Zwick-
auer spámannanna« svo nefndu, og
því gat hann fallist á að 14.gr. Ágs-
borgartrúarjátningarinnar yrði á þessa
leið: »Um hina kirkjulegu vígsíu
kennum vjer, að enginn eigi opin-