Bjarmi - 01.04.1930, Blaðsíða 14

62
BJARMI
flokkum á gripasöfnum sínum. Sjer-
staklega hafa líffræðingarnir verið
starfsamir á sínu sviði. Þeir hafa
reynt að komast að skyldleika allra
dýra — frá þeim lægstu (protozoans,
amoeba, o. s. frv.) til hinna fullkomn-
ustu (vertebrates, mammals o.s.frv.).
Aðrir hafa verið að grafa í elstu
rústum borganna í Austurlöndum og
þeir hafa fundið þar margt, sem af-
ar-fróðlegt og stórmerkilegt hefir
reynst og sem varpar nýju og skæru
ljósi á sögu mannlífsins. Enn aðrir
eru að kafa djúpin og klifra upp hæð-
irnar í heimi mannsandans sjálfs. Fá-
ar námsgreinar eru jafn skemtilegar
og sálarfræðin.
Þetta er aðeins stutt yfirlit yfir
brot af hinum svo kölluðu skýru vís-
indum (pure science), en þar að auki
má benda á heilan heim af verklegum
vísindum (applied science). Menn
ferðast nú ekki lengur á uxum eða
hestum eins og í gamla daga, heldur
]>eytast þeir áfram 50—80 mílur á
klukkustundinni á bifreiðum. Menn
eiga samræður yfir hafið, senda hrað-
skeyti í loftinu langar leiðir, og
hlusta á ræður, hljóðfæraslátt og
söng í þúsundum mílna fjarlægð. —
Varla gjörist ]>örf að nefna hinar
mörgu, margbrotnu og stórkostlegu
vjelar, sem finnast víða í verkstæðum
og annarsstaðar.
Á meðal þessara verklegu vísinda
skipar læknisfræðin ugglaust öndveg-
ið, og margir hafa fulla ástæðu til
að blessa ]mð mikla og góða líknar-
starf.
Enginn heilvita maður neitar gildi
vísindanna, en menn rugla oft saman
orðatækjunum ,,náttúru vísindi" og
„vísindi". Hið fyrra fjallar eingöngu
um það, sem er sýnilegt og áþreifan-
legt, en hið síðara innibindur alla
]»ekkingu á öllum sviðum. Sjerfræðin
er góð og nauðsynleg, en hún gjörir
menn, því miður, oft og einatt, sorg-
lega þröngsýna. Mönnum hættir til
að sjá ekkert fyrir utan takmörk
]>eirrar fræði, sem þeir hafa lagt
sjerstaklega fyrir sig. Sumir, sem
mjög snjallir hafa reynst á hinum
ýmsu sviðum náttúruvísindanna,
gleyma ]>rásinnis að fyrir ofan hið
sýnilega og áþreifanlega liggur ann-
ar heimur, sem er jafn verulegur og
miklu æðri en hinn. Til að geta skynj-
að alheiminn, sem úr efni er gjörður
hefir höfundur tilverunnar gefið öll-
um mönnum líkamleg skilningarvit,
en til að skynja veruleikann í æðri
heimum hefir drottinn látið mönnum
í tje önnur skilningarvit, sem í eðli
sínu ei’u langt fyrir ofan þau líkam-
legu. Þekkinga manna á verunum,
sannindunum og áhrifunum frá þess-
um æðra heimi er jafn vísindaleg og
þekking hans á því, sem úr efni er
gjört — og vísindalegri fyrir þá sök,
að þessi sannindi eru þau allra
dýpstu, háfleygustu og háleitustu,
sem tilveran öll hefir að geyma.
Náttúruvísindin hafa skapað and-
rúmsloft, sem yfirleitt er heilnæjnt
og gott. Þau hafa líka skapað aðferð-
ir, lög og reglur, sem hafa reynst
haldgóðar og áreiðanlegar í hvívetna.
Stuttlega skulum vjer gera oss grein
fyrir þessu.
Yísindin byggja algjörlega á
tvennu — staðreyndum og senniley-
um tilc/átum (Facts and Working
Hypotheses). Staðreynd er það, sem
margir hafa íhugað, athugað og
rannsakað með mestu vandvirkni og
komist að þeirri niðurstöðu, að ])að
sje raunveruleiki. Ekkert er samt á-
litið staðreynd fyr en allir, eða nærri
allir, hæfustu mennirnir á því sviði
hafa ]>annig ályktað. Þessi rannsókn-
arandi vísindanna hefir reynst mjög
heilsusamlegur og affarasæll. Sagt er
að hann eigi rót sína að rekja, að