Bjarmi - 01.02.1934, Blaðsíða 8

26
BJARMI
minna hjá oss, og ættum vjer því að hafa
hæli handa um 100 fávitum, ef sæmilegt
ætti að vera.
En þar sem ísl. fávitar eru á ýmsum
aldri og ýmsu stigi í vitsmunalegu tilliti,
— alveg eins og erlendis, þarf að stefna
að því, að hjer verði 2 skólaheimili fyrir
hálfvita, 2 lítil vinnuhæli, annað fyrir
karla og hitt fyrir konur, og 2 hjúkrunar-
hæli fyrir þá, sem eru alveg' ósjálfbjarga.
Til sparnaðar um alla stjórn og læknis-
eftirlit ættu þessi hæli öll að vera ekki
víðar en á tveim stöðum, g'óðum jörðum
í sveit, en kippkorn á milli húsanna, þar
sem hver deild eða hæli væri. Að sjálf-
sögðu er hverahiti æskilegur ekki ein-
göngu til að hita húsin heldur og til þess
að unt sje að kenna margbreytta garð-
rækt. -- Hann er töluverður í Sólheimum.
Þá er og álitamál, hvort ekki þyrfti
heimildarlög til að gjöra þá fávita ófrjóa,
sem miklar hafa kynferðishvatir eða lík-
legir eru til að fjölga fávitum. Eru slík
lög víða komin, t. d. í Bandaríkjunum,
Sviss og' Danmörku, og nú síðast í Þýska-
landi. Og' enda þótt almenningsálitið hafi
verið víða og sje þeim andstætt, þá fjölg-
ar þeim sífellt, sem sjá, að það er hvorki
mannúð nje búmannshyggindi, að þjóðfje-
lagið stuðli að því með aðgjörðaleysi sínu,
að þeim vesalingum fjölgi, sem ekki eru
annað en þung' byrði sjálfum sjer og öðr-
um.
Að endingu leyfi jeg mjer að skora á
alla mannvini, sem þetta lesa, að stuðla
að því, að fávitum sje komið sem allra
fyrst að nýja hælinu á Sólheimum í Gríms-
nesi. Persónulega lýt jeg svo á, að best
væri að þangað kæmu hálfvitar einir, sem
eitthvað væri hægt að kenna; sje jeg ekki
annað en það væri g'óðverk gagnvart þeim
börnum, sem ekkert er kennt heima, en
mæta háði og ýmsu aðkasti í þjettbýli og
bai'nahópum kaupstaða, eða lítil tök eru
á að sinna í annríki og fámenni sveitanna.
Vel skil jeg það, að góð móðir á erfitt
með að láta »aumingjann sinn« fara frá
sjer til ókunnugra. En sú móðir þarf að
íhuga framtíð »aumingjans«, þegar dauð-
inn kallar hana brott. Er ekki betra að
ráðstafa honum nú þegar þangað, sem lík-
indi eru mest til að hann geti eitthvað
lært, og reynt verður að tryggja fram-
tíð hans og góða líðan, eftir því sem unt
er? -
Ef einhver karl eða kona finnur
kþílun hjá sjer til þess að gjöra meira
fyrir fávita, t. d. að stofna annað hæli
lianda þeim norðan lands, eða verða braut-
ryðjandi til að kenna íötluðum ungling-
um, þá er mjer óhætt að segja, að þeim
yrði vel tekið við slík hæli erlendis, með-
an Islendingurinn væri að læra af þeim,
sem meiri reynslu hafa í þessum efnum.
En meðmæli eru þó nauðsynleg' frá góð-
kunnum mönnum hjerlendis.
Engum vil jeg ráðlegg'ja að ráðast f
þessháttar ferðalag, nema honum eða
henni þyki vænt um bágstadda og viti af
reynslu, hvert leita skal, þegar þolinmæði
og meðfædd kærleikslund verður ráðþrota.
Sannkristið fólk ætti að vera sjálfkjörið
til forgöngu í líknarmálum. Líkn sálar-
innar er »sálin« í ölhi liknarstarfi. Þar
sem velferð sálarinnar gleymist, þar verð-
ur líknarstarfið aldrei nema hálfverk.
Reynslan sannar, að alúðleg rækt við tru-
arhneigð leysir fjötra af ýmsum lömuð-
um sálarkröftum. Bænrækni og trúar-
traust sækir frá hæðum nærgætni og' þol-
inmæði starfsfólkinu og hrekur þunglyndi
frá »olnbogabörnunum«.
Það á svo margur bágt af því að eng-
inn, sem skilur sálarmein hans, vitjar
hans. — En eiga y^eir ekki bágast, sem
vantar vit til að kvarta? Gleymum þeim
ekki. Munum heldur orð Krists: »Hver,
sem tekur að sjer einn af þessum smæl-
ingjum, ....«
S. Á. Gíslason.