Bjarmi - 01.03.1997, Blaðsíða 18

varðandi mig sjálfa aðallega, heldur
væri fjölskyldan mín kannski komin í
ánauð.
Bernskuminningin úr litla samfélag-
inu á Fáskrúðsfirði var meðal annars sú
að börn og makar manna sem gegndu
ábyrgðar- og áberandi stöðum ættu oft
erfitt uppdráttar og stundum ómaklega
að þeim vegið vegna starfa heimilisfeðr-
anna í þeim tilvikum. Mér hefur þótt
það mjög sár tilhugsun, ef mín mistök
og verk bitnuðu á dætrum mínum og
eiginmanni.
Ég kunni mjög vel við mig á Nes-
kaupsstað. Tíminn þar var dýrmætur en
jafnframt mikil reynsla. Þar urðu áföll
sem voru erfið. Minningin frá þessu
fyrsta ári fylgir manni.
Frá Neskaupsstað fór ég til Grinda-
víkur árið 1990. Ég kann vel við mig og
fjölskyldan er ánægð þar. Maðurinn
minn er sjálfstæður atvinnurekandi og
hefur byggt upp eigið fyrirtæki sem
smíðar rækjuvélar og þjónustar rækju-
vinnslu í landinu. Hann er með sex
menn í vinnu. Það er búið vel að prest-
inum. Grindavíkurprestakall saman-
stendur af Grindavík og Höfnunum,
tveimur kirkjum og tveimur söfnuðum.“
Hin hliðin á prestinum
Geturðu tekið dæmi um ájoll sem eru
erjiðari en önnur?
„Það er alltaf átakanlegt þegar börn
dejja og illvigir sjúkdómar leggja fólk að
velli á besta aldri eða þegar óvægilega er
höggvið að fólki í sfysum. Sjálfsvig eru
og þung áföll. Ég held að maður sé alltaf
óvarinn gagnvart óvægnum og þungum
áföllum. Prestar eru manneskjur og
mennskan kallar fram samkennd og
trega hjá prestinum. Hann finnur oft
sárt til. Það var eitt af því sem stóð í
mér við að verða prestur, því að ég er
mikil tilfinningavera og hef alltaf átt
erfitt með að horfa upp á aðra líða illa.
Þess vegna heimsótti ég eldri prest
þegar leið að vigslunni og spurði hann
hvort svona meyr manneskja hefði eitt-
hvað í svona starf að gera. Sá ágæti
maður sagði mér að þegar ég hætti að
finna til með fólkinu og taka áföllin
nærri mér, þá skyldi ég fara að hugsa
hvort ég gæti verið prestur.“
Er ekki erfitt að fara inn á heimili fólks
og tilkynna um slys eða andlát?
Það er alltaf
átakanlegt pegar
börn deyja og
illvígir sjúkdómar
leggjafólk að velli á
besta aldri eða
pegar óvægilega er
höggvið að fólki í
slysum. Sjálfsvig
eru og pung áföll.
Ég held að maður sé
alltaf óvarinn
gagnvart óvægnum
og pungum áföllum.
„Jú. Fyrstu árin hrökk ég illa við, sér-
staklega, þegar síminn hringdi utan
venjulegs tíma. Sérstaklega átti þetta við
ef það var hjúkrunarkona eða lögregla í
símanum. Þá vissi ég að það var eitthvað
á ferðinni. Tilkynning andláts er alltaf
afskaplega vandmeðfarin. Það er erfitt að
fara til syrgjanda og bera honum þungar
fréttir.“
Gerirðu það alltaj eins?
„Nei. Það breytist eftir þvi sem reynsl-
an færir næmni og prestur er lengur á
sama stað og kynnist sínu fólki. Þá veit
hann meir á hveiju hcinn getur átt von,
því að hann þekkir einstaklingana og
fjölskyldumar og býr sig þá betur undir
það sem í vændum er. Nýr prestur getur
ekki vitað á hveiju hann getur átt von.
Auðvitað tekst presti misvel í þessu
hlutverki. Það skiptir ákaílega miklu
máli að hann reyni eftir fremsta megni
að vanda sig í þessum samskiptum sem
em mjög brothætt."
Hefurðu lent í því aðfólk haji látið reiði
sina yfir sorginni bitna á þér?
„Það hefur komið fyrir. Slíkt er mjög
eðlilegt í sumum tilfellum og maður verð-
ur að muna að viðbrögð fólks við þung-
um fréttum eru eins mismunandi og
fólkið er margt. Stundum ræður það
ekkert við viðbrögð sín. Prestinum getur
orðið á, hann getur sært án þess að hafa
ætlað sér það og má aldrei erfa neitt.
Hann verður að vera fús til að biðjast
fyrirgefningar og fyrirgefa og hjálpa fólki
til að ná tökum á lífinu á ný hvemig sem
það hefur komið fram við hann við þess-
ar kringumstæður.
Hvemig er að takast á við sjálfsvíg fólks?
Aðstandendur ásaka sjálfa sig, spyija
margra spuminga eins og t.d. hvar er
hann, er hann glataður? o.s.frv.
„Slíkur atburður er alltaf afskaplega
sorglegur. Það er mjög erfitt fyrir að-
standendur að bera slík áföll. Sorgin
nístir sárt og „ef‘ og „af hverju" spum-
ingar sækja mjög á hugann. í smærri
samfélögum grípur treginn alla, sam-
ábyrgð og samkennd verða ríkar til-
finningar. Framundan er oft langur
vegur syrgjenda gegnum dimma daga í
átt til uppbyggingar og leiðar til að takast
á við lifið að nýju. Það em ekki einungis
ástvinir og vinir fólks sem tekið hefur líf
sitt, heldur á þetta við um svo marga í
hópi syrgjenda, að eiga langan tíma í
18