Heima er bezt - 01.02.1955, Síða 6

38
Heima er bezt
Nr. 2
ingur) og kusu heldur að fara
landleiðina þó erfið væri.
Þegar til Eskifjarðar kom og
„Pervi“ lagðist að bryggju, varð
ég mjög undrandi á þeim mikla
mannfjölda, sem safnazt hafði
saman á bryggjunni og upp af
henni. Þar var sýslumaður og
héraðslæknirinn og aðrir höfð-
ingjar þorpsins. Ég sá strax, að
hér mundi búizt við óvenjuleg-
um viðburðum. Jafnframt þessu
voru tveir verðir neðst á bryggj-
unni og bak við þá sterkir og
hraustlegir menn í verkamanna-
búningi, og þóttist ég vita, að
þeir mundu eiga að taka farþeg-
ana höndum, ef þeir hlýddu ekki
fyrirmælum yfirvaldsins, að fara
í sóttkví. Farþegarnir voru 9.
Er skipið var lagst að bryggju
gekk sýslumaður niður á
bryggj uhausinn og ávarpaði mig
og spurði mig, hvort ég hefði ekki
fengið boð um það frá bæjarfó-
getanum á Seyðisfirði, að þeir
farþegar, sem hingað kæmu með
,,Pervi“„ yrðu settir í sóttkví, er
hingað kæmi, vegna skarlats-
sóttar, er gengi á Akureyri. Ég
kvaðst hafa fengið boðin, en að-
eins skilaboð. En vegna þess, að
pappírar skipsins hefðu verið
hreinir, að sögn skipstjóra og
jafnframt vegna þess, að mér
væri ekki kunnugt um, að land-
læknir hefði fyrirskipað neina
sóttvörn, og samgöngur á landi
og sjó væru að vitund minni
frjálsar við Akureyri, hefðum við
komið með „Pervi“. Hins vegar
kvaðst ég beygja mig fyrir valdi
sýslumannsins og fara í sóttkví,
en áskilja mér og átta félögum
mínum fullan rétt til skaðabóta,
ef þessi ráðstöfun reyndist ekki
lögmæt.
Siðan fórum við allir farþeg-
arnir niu í halarófu í sóttkví.
Það var svonefnt „nótahús“, sem
við vorum reknir inn í og gekk
læknirinn í fararbroddi. Húsið
var ein stofa og voru þar rúm
(kojur), efra og neðra meðfram
veggjunum og matborð á miðju
gólfi. Sóttkvíaríbúðin var óað-
finnanleg og hreinleg. Fyrst
gengum við allir þögulir til sótt-
kvíarinnar. En brátt fór að
heyrast pískur og hlátrar og
ýmsar glósur og varð þetta
meira áberandi, eftir því sem
nær dró nótahúsinu, eða sótt-
kvínni. Sumir lofuðu guð fyrir
það að vera lausir við ófærðina
og vera firrtir þeirri hættu að
kafa yfir fjallvegi í tvísýnu
veðri.
Aðrir sögðu, að það væri dýr-
mætt að hvíla sig hérna og fá
frítt uppihald í því endemis at-
vinnuleysi, sem núna væri um
háveturinn. Þar að auki ættu
þeir áreiðanlega von á kaupi í
sóttkvínni, eða skaðabótum eftir
því sem Bjarni hafði gefið í skyn,
þegar hann talaði við sýslumann.
Allar þessar glósur fóru ekki
fram hjá eyrum læknisins, er lét
þær alveg afskiptalausar.
Þegar við vorum komnir í
nótastofuna, sóttkvína, jókst
gáskinn um allan helming. Nú
var sungið og dansað, kveðið og
raulað í kring um matborðið. Og
allt í einu voru þrjár koníaks-
flöskur settar á borðið. Það var
að afloknum ágætum kvöldverði.
Þá var húrrað og hrópað og
dansað kring um flöskurnar og
á augabragði skotið saman fjár-
hæð til að borga þær. Forvitnir
náungar voru á gægjum hring-
inn í kringum sóttkvína og
reiðubúnir til þess að útvega
þessum hættulegu sýklaberum
allt, sem þeir girntust. Það
þurfti ekkert annað en opna
glugga og biðja um tóbak eða
áfengi eða hvað annað, sem
þessir sýklaberar óskuðu. Og eft-
ir stutta stund var þetta komið.
Fyrsta kvöldið og fram eftir
nóttu var því algleymings fagn-
aður í sóttkvínni. Svo vildi til,
að meðal sýklaberanna var mjög
góður hagyrðingur, Halldór
Halldórsson frá Krossi á Beru-
fjarðarströnd. Lét hann fjúka í
kveðlingum og var hann óspart
hvattur til þess og ef hvatning-
in bar ekki tilætlaðan árangur,
var hann ertur og kallaður
Halldór áttundi, en hann var af
kunnugum talinn sá áttundi með
sama nafni af feðrum hans.
Honum var hálf illa við þessa
konunglegu nafnbót og þykktist
við, en það varð til þess, að all-
ir ávörpuðu hann eftir það, með
því að kalla hann Halldór átt-
unda.
Eftir þennan gleðskap var sof-
ið sætt og rótt fram eftir næsta
morgni. Þá kom læknirinn til
þess að líta eftir heilsufari
sýklaberanna. Læknirinn var
vinur minn og ágætis maður.
Auk þess var hann glaðvær,
kýminn og fyndinn og fljótur að
koma auga á allt, sem var hlægi-
legt. Það fór því ekki fram hjá
honum, hve glatt var á hjalla í
sóttkvínni, þegar hann kom inn.
Sumir voru að vísu ekki rakn-
aðir úr rotinu, aðrir voru með
ryki og enn aðrir voru byrjaðir
að rétta sig af. Jafnframt hafði
sagan um glaðværðina og há-
vaðann kvöldinu áður flogið um
allt þorpið. Hann kom þá þarna
inn, sem alvarlegur embættis-
maður i embættiserindum, en
bak við alvöruna þóttust kunn-
ugir sjá bros í hverri taug í and-
liti hans. En gáskinn inni í sótt-
kvínni minnkaði ekkert við komu
hans. Hann kvaðst sjá það, að
heilsufarið væri í góðu lagi. Gall
þá einhver við og sagði, að Hall-
dór áttundi og annar til hefðu
dáið í gærkvöldi og það væri
ekki ennþá búið að veita þeim
nábjargirnar. Kýmið og um leið
hýrt bros færðist yfir andlit
læknisins. Kvaðst hann ekki
betur sjá, en báðir væru þeir að
rísa upp frá dauðum.
Annars kvaðst hann vera
kominn til þess að segja okkur
frá því, að þeim, sem gætu gef-
ið drengskaparvottorð um það,
að þeir hefðu fengið skarlatssótt
áður, yrði sleppt úr sóttkvínni,
eftir að þeir hefðu verið baðað-
ir. Það var eins og stífla hefði
verið tekin úr læk. Allir, að und-
anteknum tveim, kváðust vera
albúnir að gefa lækninum þetta
vottorð. Einn sagði, að sinn
drengskapur væri miklu meiri
en þvi næmi, sem færi í eitt vott-
orð. Læknirinn hafði vottorðin
tilbúin og nú skrifaði hver af
öðrum undir þau', þar til komnir
voru allir nema tveir, ég og ann-
ar til. Ég sagði, sem satt var, að
ég gæti ekkert um það sagt,
hvort ég hefði fengið skarlats-
sótt eða ekki, þvi ég þekkti enga
veiki aðra en mislinga. Andlit
læknisins varð að einu brosi og
hann spurði mig á þá leið, hvort
ég héldi, að þeir, sem undirritað
hefðu vottorðin, mundu þekkja
skarlatssótt betur en ég. Kvað
hann allt benda til þess, að ég
hlyti að hafa fengið veikina, eins
oft og hún hefði gengið hér á