Heima er bezt - 01.04.1959, Side 19

INGVAR PÁLSSON:
Hver nugsar um
r
Aárunum 1920—26 bjó ég á Eldjárnsstöðum í
Blöndudal. En á því tímabili kom það fyrir,
t að mér var fjórum sinnum skipað að bjarga
skepnum úr lífsháska. Þessi atvik gerðust öll á
árunum 1923—25. En síðan ég fluttist þaðan fyrir 32
árum, hafa engin slík atvik komið fyrir mig. Frásagnir
þessar eru engin skrök, en hitt læt ég aðra dæma um,
hvernig á þeim stendur.
Lambið hennar Kollu.
Vorið 1923 hafði ég það að atvinnu að hlaða túngarð
ofan og norðan við túnið á Eldjárnsstöðum. Að ofan
hlóð ég úr grjóti, en úr sniddu að norðan, og setti tvo
gaddavírsstrengi ofan á þennan garð, til að fá hann fjár-
heldan. En áður var túnið girt að sunnan af heiðargirð-
ingu, sem lá þar niður að ánni. Áður var girt á merkjum
milli Eldjámsstaða og Eiðsstaða að norðan, svo að með
þessu fékk ég þarna fjárhólf um sauðburðinn og túnið
varið með áðurnefndum garði. En að stinga og hlaða
var seinlegt fyrir einyrkja, og ég var latur við verkið,
enda steikjandi sólarhiti. En á sléttum bletti rétt fyrir
utan mig var kollótt ær, sem ég átti, nýborin tveimur
hrútlömbum. Voru lömbin vel spræk og ekkert við þau
að athuga.
Ég settist niður, og ég held að ég hafi verið í þann
veginn að sofna. En þá er hvíslað að mér: „Þú ættir að
gæta að lambinu hennar KolIu.“
Ég glaðvaknaði og leit þangað, sem Kolla átti að vera
og sá þar ofan á kind, sem ég taldi víst að væri hún. Þar
voru engar hættur fyrir lömbin, svo að ég áleit þetta
hugarburð eða að mig hefði dreymt þetta. En ekkert
gerði til, þó ég gengi til Kollu.
Er ég kom þangað, sem ég hugði Kollu vera, þá var
þetta önnur ær, en Kolla farin. Fór ég svo að leita að
Kollu og fann hana á svokölluðum Hamri, sem er þar
út og niður við Blöndu. Fram af þessum Hamri er á að
gizka 10—12 faðma klettaflug ofan að ólgandi hyl, sem
þar er, og áin í stólpaflóði af leysingu til heiðarinnar.
Er ég gætti betur að, vantaði annað lambið. Þarna
uppi á Hamrinum eru smáholur, og leitaði ég þar af mér
allan grun. Þá var ekki um annað að ræða en að það
hefði hrapað frarn af Hamrinum, og þá var óþarfi að
leita, því áin í foráttuvexti myndi hafa tekið af það
ómak.
En nú kom mér í hug að ég hafði verið aðvaraður
um að líta eftir lambinu, og þá hlyti ég að finna það.
Syðst á Hamrinum eru hallandi sandgeirar framan í
klettunum, en ofan á þá eru um 5—6 álnir, en kletta-
bekkur mannhæðar hár uppi á Hamrinum.
Er ég lít þarna fram af sé ég, hvar lamb.ð liggur
neðst á þessum sandgeira og þannig ástatt um það, að
hryggur þess veit undan brekkunni og ekki meira en
alin fram af í hengiflugið ofan í hylinn. Þarna steinsvaf
lambið.
Við fljóta íhugun sá ég engan möguleika til að bjarga
lambinu. Hvað litla hreyfingu sem það gerði, hlyti það
að steypast fram af. Ég hörfaði þarna frá vonlaus. En
þá minntist ég þess enn, að ég hafði verið aðvaraður,
og einhver ráð hlytu að vera til lambinu til bjargar.
Ellefu ára drengur, sem hjá mér var, kom þá til mín
að kalla á mig í kaffi. Ég bað hann sem fljótast að fara
heim og ná í ein reipi og biðja stúlkurnar tvær, sem
heima voru, að koma til hjálpar.
A meðan beið ég og leit eftir lambinu, en það stein-
svaf og hreyfði sig ekki. Von bráðar kornu þau öll með
reipin. Batt ég reipin saman og fleygði þeim svo fram
yfir klettabríkina og lét þau öll halda í það bak við
klettinn, en yfir hann sáu þau ekki, hvað ég hafðist að.
Bað ég þau að halda alltaf stillt í reipið, hvort heldur
ég tæki fast í það eða sleppti því. Gekk ég svo framan
í klettinum með reipið mér til stuðnings, varð að fara
yfir gjá, sem var að vísu mjó, en þverhnípt ofan í freyð-
andi hylinn, og var lausasandur í henni. Þó gekk þetta
allvel. Þegar norður fyrir gjána kom, varð ég að færa
reipið norðar á klettinn, til að geta haft stuðning af því
ofan til lambsins. Svo fikaði ég mig klofvega eftir
hryggnum, og stóð það heima, að reipið náði það langt,
að ég náði til lambsins. Um leið og ég greip það, rak það
upp vein.
En nú var þrautin þyngri að komast til baka, og þó
að lambið væri nýborið, þá voru þó óþægindi að vera
með það. Varð ég því að fika mig með hægð aftur á bak
upp aftur. Mér fannst ég vera óratíma að komast upp
að klettinum, en þó lánaðist það um síðir. Við klettinn
gat ég staðið upp og hvílt mig. Ég titraði allur af á-
reynslu og ótta. Ég kallaði til fólksins og lét það vita,
að ég hefði náð lambinu og væri kominn upp að klett-
inum. Með lambið í fanginu treysti ég mér ekki suður
fyrir gjána aftur. Hugkvæmdist mér þá að binda lambið
í reipið og láta draga það yfir klettinn, en það vildi ekki
tolla í reipinu.
Ég hef stundum hugsað um það síðan, hvers vegna
mér hugkvæmdist ekki að fara úr skyrtunni, sem ég
var í og láta hala lambið upp í henni. En þetta hug-
kvæmdist mér ekki, heldur tók ég það ráð, að fara að
gæla við lambið og sleppa því á litlum stöllum, sem
voru á klettinum. Þannig gat ég fengið það til að standa
'cyrrt á meðan ég færði reipið, og með löngum tíma
íókst mér að komast á þennan veg suður fyrir gjána.
Svo komst lambið til mömmu sinnar.
Heima er bezt 131