Heima er bezt - 01.08.1962, Blaðsíða 13

manna voru. Þá bjuggu í Vesturbæ í Svínafelli Sigurð-
ur Jónsson og Sigríður Runólfsdóttir, mestu gæða-
hjón, þau voru bæði náskyld Jóni Einarssyni. Nú voru
Vesturbæjarhjónin beðin um að taka þá Sigurð og Þor-
stein. Þau tókust þetta á hendur að hafa þá á meðan
þeir þyrftu að liggja, og voru þeir Þorsteinn og Sig-
urður fluttir þangað í rúmum, ég hygg að það hafi
verið 6. apríl, þá var Bjarni læltnir kominn, og voru
báðir læknarnir í Austurbænum. Einar i Selinu taldi
kalsárin, sem hann var með ekki svo mikil, að þörf
væri að flytja sig að Svínafelli, svo hann gæti verið
þar undir læknishendi, var þó sagt, að Þorgrímur hefði
fremur óskað eftir því, en hann lét Einar samt ráða. í
Vesturbænum voru góð húsakynni, þar var stofa ný-
leg og stórt gestaherbergi. Þeim læknunum leizt vel á
að vinna þarna. Þeir létu hreingera húsin. Sigríður tók
það að sér og gjörði það eftir fyrirsögn þeirra. Þegar
húsfreyjan var að ljúka verkinu kom Þorgrímur til
hennar og mælti: „Þetta líkar mér, prýðilega vel.“
Daginn eftir að þeir félagar voru fluttir frá Skafta-
felli í Vesturbæinn hófst skurðaðgerðin, sem var fram-
kvæmd þar í stofunni á stóru borði út við gluggann.
Meðan á því stóð mátti engin háreysti heyrast, þess
vegna voru allir hundar í Svínafelli settir inn, og fólki
stranglega bannað að ganga fyrir stofugluggann. Tveir
menn voru settir við stofuhurðina, átti annar að vera
til taks utan við hana, ef eitthvað yrði að sækja, en
hinn inni til að taka við því. Er allt var tilbúið gengur
Þorgrímur inn til Sigríðar og biður hana að gefa sér
einn bolla af kaffi, það gjörði hún fljótt, því það stóð
þar á könnunni, og er hann hafði lokið við úr bollan-
um, býður hún honum meira, en hann neitar því, og
segist ekki vilja verða hjartveikur. Síðan gengur hann
aftur inn í stofuna. Byrjað var á Þorsteini, hægra fæt-
inum sem meira var kalinn, og var tekið af honum um
miðjan kálfann. Bjarni læknir annaðist svefninn en
Þorgrímur framkvæmdi aflimunina. Þeir voru honum
til aðstoðar, séra Sveinn Eiríksson í Sandfelli og Jón
Einarsson í Skaftafelli, sem þóttu báðir mjög nærfærnir
við sjúkt fólk, og þá er hlotið höfðu meiðsli. Fyrst
byrjar Þorgrímur á því að skera sundur holdið, og
jafnóðum og æðarnar skárust, fló hann úr æðaendana
og batt um þá, til þess notaði hann þráð, sem þá var
sagt að væri úr sauðagörnum. Svo sagaði hann í sund-
ur beinið, með þar til gerðri sög. Etoldið lét hann ná
nokkuð niður fyrir stúfinn á beininu, og tók það svo
saman fyrir endanum og batt um. Elonum þótti það
að, að ein æðin fannst ekki, hvernig sem hann leitaði,
var hann mjög hræddur við það, að hún mundi taka
sig upp. Hann lét vaka yfir mönnunum um nóttina og
brýndi það mjög vel fyrir vökumönnunum að vera
fljótir til að láta sig og Bjarna vita ef eitthvað breytt-
ist. Um nóttina fór að blæða, og í sömu svipan er
læknunum gert aðvart, þeir flýttu sér til Þorsteins sem
mest þeir máttu og bundu um æðina sem blæddi úr,
virtist þeim honum líða vonum betur. Næsta dag var
tekið af hinum fætinum á Þorsteini, meiri hlutinn af
ristinni. Haft var eftir Þorgrími, þegar hann var að
skoða fótinn, „þér hafið hælinn, það er mikils virði“.
Þriðja daginn var tekinn af Sigurði vinstri fóturinn
neðan við öklann.
Fljótt eftir að þetta var búið, fór Bjarni læknir heim
til sín. Fólk, sem kynntist honum, sagði að hann væri
fróður mjög og skemmtilegur og mesta prúðmenni.
Þorgrímur mun hafa verið yfir mönnunum um viku
tíma eftir að Bjarni fór. Læknirinn kenndi aðstoðar-
mönnum sínum, þeim séra Sveini og Jóni að hjúkra
hinum særðu og skipta um umbúðir á fótum þeirra.
Meðöl, sem borin voru á stúfana til að græða þá, máttu
aldrei þrjóta, varð að gjöra þetta á vissum tímum, þar
frá mátti ekki skáka. Þeir önnuðust um þetta til skiptis
um vorið. Þá fluttist séra Sveinn frá Sandfelli að Kálfa-
fellsstað, og er leið fram á sumarið tók húsmóðirin Sig-
ríður að sér að hjúkra mönnunum, og sá hún um þá
meðan þeir þurftu þess við.
Öræfingar höfðu miklar mætur á Þorgrími lækni.
Hann var glaðlyndur og hispurslaus í viðkynningu,
trygglyndur mjög og höfðingi í skapi og viðskiptum.
Hann bjó í Borgum í Nesjum. Þorgrímur var fyrsti
læknirinn sem búsetu hafði í Austur-Skaftafellssýslu og
var læknir hérna í 19 ár, og flutti þá til Keflavíkur.
Þegar hann var sóttur til fjörumannanna í Skaftafelli
voru tæp fjögur ár liðin frá því að hann lauk embættis-
prófi. Kona Þorgríms læknis var Jóhanna Lúðvígsdótt-
ir Knúdsens verzlunarmanns í Reykjavík. Hún var
ekkja séra Björns Stefánssonar frá Árnanesi, sem prest-
ur var hér í Sandfelli frá 1873 þangað til hann dó á
bezta aldri, árið 1877. Varð hann öllum harmdauði,
sem þekktu hann. Frú Jóhanna þótti merkiskona mikil,
góðsöm, greind og ákaflega aðlaðandi.
Þess skal getið, að laugardaginn fyrir páska fóru
bændurnir frá Skaftafelli Jón og Magnús og sóttu fisk-
inn, sem eftir var skilinn við vörðuna út á Skeiðarár-
sandi. Þeir fóru með hest fyrir Einar, en fiskur sá, sem
lá í fjörunni var aldrei hirtur.
Sigurður Sigurðsson mun hafa farið heim til sín að
Skaftafelli haustið 1888, en Þorsteinn Snjólfsson dvaldi
um mörg ár í Vesturbæjarheimilinu. Þótt Þorsteinn
væri mikið fatlaður var hann samt eftirsóttur sem
vinnumaður, því hann reyndi jafnan að vinna hús-
bændum sínum allt það gagn, sem hann gat. Léttlynd-
ur var hann og glaðvær. Börnum, sem með honum
voru, þótti alveg sérstaklega vænt um hann.
Þorsteinn andaðist í Þinganesi í Nesjum haustið 1918.
Kalsár Einars í Selinu greru seint, lá hann allt vorið
og lengi um sumarið, einhverjar skemmdir voru í
fremstu kögglunum á báðum stóru tánum. Það var
sagt, að hann hefði ldipið sjálfur með naglbít svolítið
framan af beininu í þeim, eftir það hefðu þær gróið.
Hann mun hafa komizt eitthvað til verka í september-
mánuði. Seinna batnaði þetta svo vel, að hann virtist
engan baga hafa af þessu.
Einar þótti afbragðs göngumaður, frískur og þolinn.
Manna sterkastur var hann talinn. Hann var dugnaðar-
Heima er bezt 269