Heima er bezt - 01.01.1964, Side 21
an hafa verið spurð ráða um lengd vinnutímans. Sjald-
an munu þau hjón hafa haft vandalaust fólk til vinnu,
nema einhvern tíma úr slættinum. Bóndinn sló og kon-
an rakaði milli mála, en hún átti hauk í horni í bæn-
um, þar sem móðir hennar var, sem bæði var notinvirk
og afkastamikil, meðan heilsa og kraftar entust. Bónd-
inn var eins og áður er sagt, aflasæll svo af bar, og not-
aði hverja stund til þess sem gafst frá öðrum önnum.
En bæði voru þau hjón samhent um allt er að búskap
laut, og þó ekki skaplík. Hann var fjáraflamaður, og
kunni vel að gæta þess er hann aflaði. En hún var gjöf-
ul, ef snauðir áttu í hlut. Hann var stórlyndur og
stundum ofsabráður, ef því var að skipta. Hún var
sáttgjörn og friðelskandi, og mikil tilfinningamann-
eslcja, sem ekkert aumt mátti sjá, án þess að vilja bæta
úr því. Hygg ég að stundum hafi hún ekki leitað ráða
mannsins í því efni, og mun hafa brugðið þar til fóst-
urs, því sagt var að Ingibjörg í Hergilsey hafi ekki ein-
att leitað samþykkis bónda síns um gjafir til snauðra
manna. Snæbjörn í Hergilsey segir svo um foreldra
sína, að móðir sín hafi verið stórgjöful við bágstadda,
en faðir sinn smátækari, en hugulsamur. Mun hvorugt
hafa verið ofsagt. Á seinni árum tók Kristín upp þann
sið að gefa flestum, ef ekki öllum börnum, sem fermd-
ust í sókninni, einhverja fermingargjöf. Sýnir það hug-
ulsemi hennar og skilning á barnslundinni, enda veit ég
engan þann ungling, sem ekki þótti vænt um hana sem
kynntust henni eitthvað.
Árið 1912 eignuðust Fossárhjón þriðja soninn. Hét
hann Ingvi Óskar, en hann dó uppkominn 1935. Mik-
ill efnismaður, og varð foreldrum og öllum er þekktu
mikill harmdauði. Fjórða og síðasta soninn eignuðust
þau 1920. Hann var síðasta barn þeirra. Er nú kvæntur
ágætri konu og býr í Reykjavík.
Þetta er þá í fáum dráttum saga þeirra Fossárhjóna.
En saga þeirra af striti og stríði búskaparins, sigrum og
ósigrum hversdagslífsins, verður sennilega aldrei skráð.
En þau munu ávallt lifa í minningu þeirra er þekktu
og kynntust þeim eitthvað að ráði, sem mestu heiðurs-
hjón. Kristín var trúkona mikil í þess orðs beztu merk-
ingu, og það var hann í sjálfu sér líka. En ég er ekki
alveg viss um að sú lífsskoðun sem þau tileinkuðu sér
á efri árum, eftir missi sonar síns, sem að framan get-
ur, hefði fundið náð fyrir augum hinna „rétttrúuðu“.
En þeim nægði að segja með skáldinu: „Þín náðin,
drottinn, nóg mér er, því nýja veröld gafst þú mér“.
Kristín og Sigurmundur voru vinir mínir, a. m. k.
um þrjátíu ára skeið. Mig langar til að enda þessar lín-
ur á því að segja frá draumi er mig dreymdi síðastlið-
inn vetur. Ég var þá sjúklingur á Landsspítalanum um
margra mánaða skeið.
Mig dreymdi, að ég þóttist staddur á Fossá niður við
bátanaustin, og verður litið heim að bænum. Mér þótti
vera rnyrkt allt í kring. En út um hvern glugga og dyr
á bænum, þótti mér stafa óvenjulega mikilli ljósbirtu.
Þóttist ég vita í draumnum að enginn væri þar stadd-
ur innan dyra nema gömlu hjónin, og nú væru þau að
gifta sig. Ekkert mundi ég í svefninum, að bóndinn var
látinn fyrir 8 árum, og ekki gerði ég mér grein fyrir
ólíkindum þess, að þau væru að giftast. Svo hvarf mér
draumurinn. En nú þegar Kristín vinkona mín er lát-
in, tel ég mig vita, hvað hann hefur átt að boða mér.
Því „Háa skilur hnetti himingeimur / blað skilur bakka
og egg / en anda sem unnast fær aldrei / eilífð að
skilið.“ Hún, sem móti frænda ráði, sté það örlagarík-
asta spor, sem nokkur kona getur stigið, hefur nú aft-
ur sameinazt manninum sem hún fórnaði öllu, meðan
blóðið var heitast og hreint.
Kristín var jarðsett á Brjánslæk við hlið eiginmanns
síns 9. september 1963, að viðstöddu miklu fjölmenni.
SIGURÐUR SVEINBJÖRNSSON:
HEIMA ER BEZT
Við föruin yfir fjöll og höf
til fjærstu landa.
Þar hljóta sumir heillagjöf
frá hæstum anda.
Og margir sjá þar fagurt flest,
en finna þó, að heima er bezt.
Vor þrá er tengd við þessa jörð,
og þung í æðum,
svo leitin verður löng og hörð
að lífsins gæðum.
Það færir öllum frelsi mest
vort föðurland. Já, heima er bezt.
En hér á jörð er strit og stríð,
og stormar æða,
og kólga byrgir Bröttuhlíð
og byljir hræða.
En þráin gríþur þreyttan gest,
sem þegar veit, að heima er bezt.
ÁSKRIFTARGJALD HÆKKAR
Vevna hinna geysilegu launa- og verðhækkana á öllum mögu-
legum og ómögulegum sviðum á tveimur síðastliðnum árum, neyð-
ist útgetandi til þess að hækka áskriftargjald Heima er bezt fyrir
árið 1964 í kr. 200.00.
Samt sem áður verður lesefnið í Heima er bezt lang-ódýrasta
lesefni sem fáanlegt er hér á landi, því að það jafngildir bók,
sem er 1100 blaðsíður í Skírnis-broti, en eftir bókaverði síðasta ár
mundi slík bók kosta kr. 935.00.
Því miður lentum við í tveimur verkföllum í nóvember og des-
ember, og af þeim sökum urðu desember- og janúarblöðin svo
síðbúin. En ég vona, að febniarblaðið komizt út á nokkum veg-
inn réttum tíma og marz-blaðið á réttum tíma.
Eins og áður er ég þakklátur þeim áskrifendum, sem senda okk-
ur áskriftagjaldið og spara okkur þannig mikla vinnu við póst-
kröfueyðublöðin.
Og að endingu sendi ég ykkur öllum beztu kveðju og óska þess,
að þetta nýbyrjaða ár megi verða ykkur ár hamingju, velgengni
og friðar. Sigurður O. Bjömsson.
Heima er bezt 17