Heima er bezt - 01.05.1995, Blaðsíða 30

sjálfselskunnar fjötrar þá ekki lengur.
Hinum megin við þennan dal kom
ég til víðáttumikils eyðimerkursvæð-
is, þar sem örfáar jurtir uxu og íbú-
arnir höfðu hafið á nokkrum stöðum
smátilraunir með garðrækt við heim-
ili sín. Sums staðar voru húsaþyrp-
ingar, sem mynduðu þorp eða smá-
bæi.
Alls staðar vottaði fyrir þessu
eyðilega umhverfi, sem stafaði af
andlegri fátækt íbúanna. Þetta var
einnig land eigingirni og græðgi en
þó ekki jafn gegnsýrt kæruleysi fyrir
tilfinningum annarra og í gráa daln-
um, því að hér var leitað á vissan
hátt eftir samfélagi við aðra.
Margir höfðu flutst hingað frá gráa
dalnum en flestir beint frá jarðlífinu,
og þessar aumu sálir leituðust nú við
að komast ögn áfram. Þar sem það
gerðist og áhersla var lögð á að sigr-
ast á eigingiminni, byrjuðu grasstrá
og lágir rannar að skjóta rótum í
þurram jarðveginum kringum heim-
ili þeirra.
Hvílíkir kofar vora ekki þar og
fólk, tötrum klætt, afskræmt og ljótt,
svipað flækingum og betlurum. Þó
voru þar margar sálir, sem höfðu í
jarðlífinu verið meðal þeirra ríkustu
og fínustu, sem höfðu notið þar alls
sem munaður gat veitt þeim.
Þar sem þeir höfðu notað auðæfi
sín til eigin munaðar og aðeins veitt
meðbræðrum og systram brauðmola
af eigin borði, sem þeir vissu ekki
um að hafa gefið, voru þeir í þessu
rökkurlandi fátækir sem betlarar í
hinu sanna rikidæmi sálarinnar, sem
unnt er að uppskera í jarðlífinu jafnt
af konungum sem götusópurum, en
allir verða þeir að koma hingað, sem
era jafn fátækir í anda, og skiptir þá
ekki máli, hver var aðstaða þeirra á
jörðinni.
Á þessum stað var algengt að and-
ar þráttuðu, rifust eða aumkvuðu sig,
sumir vegna þess að þeir álitu sig
ekki rétt meðhöndlaða vegna stöðu
sinnar í jarðlífinu.
Þeir voru vanir að álasa hver öðr-
um, leggja ábyrgðina á þá og færa
fram ótal afsakanir og jafnmargar
kærur og kröfur fyrir þá, sem voru
fúsir að hlýða á þá og raus þeirra um
það, sem þeir kölluðu ósanngjarna
meðferð.
Aðrir, aftur á móti, héldu áfram
jarðneskum áformum sínum og
reyndu að telja hlustendum trú um,
að þeir hefðu fundið leiðir (á kostnað
annarra) til að ljúka þessu auma lífi
og voru tilbúnir að hampa hugmynd-
um sínum og reyna að koma þeim í
framkvæmd og spilla fyrir öðrum,
sem hugsanlega berðust gegn hug-
myndum þeirra.
Þannig var lífinu lifað í þessu landi
sorgar og óróa.
Allir, sem vildu hlýða á mig, fengu
nokkur vonarorð eða uppörvandi
hugmyndir og hjálp til þess að finna
hina einu leið burt frá þessu sviði.
Því næst hélt ég þaðan inn í land
maurapúkanna, sem þeir einir dvelja
í.
Mjög fáir hafa samúð með maura-
púkum, nema þeir, sem hafa ánægju
af því að safna fjármunum aðeins
vegna ánægjunnar af því að safna.
I þessu landi voru dökkar, loðnar
verur með langa fingur líkt og arnar-
klær. Þær klóruðu í svartan sandinn
eins og ránfuglar í leit að gullkorn-
um, sem fyndust hugsanlega þar, og
það kom fyrir að erfiði þeirra bar ár-
angur.
Þegar þeir höfðu heppnina með sér
og fundu einhver verðmæti, voru
þeir vanir að safna þeim í smápoka,
sem þeir báru innan klæða, svo að
þau lægju næst hjarta þeirra eins og
þeir hlutir, sem voru þeim hjartfólgn-
astir.
Venjulega voru þetta einmana ver-
ur, sem af eðlishvöt umgengust ekki
aðra, til þess að engir rændu þá þeim
verðmætu fjármunum, sem þeir áttu.
Hér var ekkert, sem ég gat aðhafst.
Aðeins einn maður hlustaði á mig
andartak, áður en hann hóf á ný leit
sína í jörðinni að fjársjóðum og
skotraði augunum lymskulega til
mín, áður en ég hvarf á braut til þess
að ég fengi ekki vitneskju um, hvað
hann hafði fundið.
Allir hinir voru svo uppteknir af
fjársjóðaleit, að þeim var ekki einu
sinni ljós nærvera mín, og ég hvarf
brátt á braut frá þessu svarta landi.
Frá landi maurapúkanna fór ég
niður á dimmt svið, sem var í vissum
skilningi undir jörðinni, þar eð það
var enn neðar jarðsviðinu með tilliti
til íbúanna. Það var einna líkast
óróalandi. Þó voru andar þeir, sem
þar dveljast, verri viðureignar og
ófrýnilegri.
Þar var engin stund lögð á gras-
rækt og upphiminninn var dimmur
sem nótt. Þó var aðeins ratljóst og
andamir gátu greint hver annan og
nálæga hluti.
í landi óróans var stöðugt þjark,
óánægja og öfund og tíðar illdeilur
og slagsmál. Hér voru fjárhættuspil-
arar og drykkjumenn, menn sem
veðjuðu, höfðu rangt við í spilum,
svikahrappar í viðskiptum, klækja-
refir og alls kyns þjófar, allt frá þeim
auðvirðilegustu til hinna fáguðu í
æðri stöðum þjóðlífsins.
Hér dvöldu allir, sem voru þræl-
menni og svallarar, eigingjarnar og
fyrirlitlegar sálir ásamt mörgum, sem
hefðu verið í æðri stöðum, ef félagar
þeirra á jörðinni hefðu ekki niður-
lægt þá og dregið til sviðs þeirra.
Ég var sendur til þessa hóps anda,
því að á meðal þeirra var von um að
tilfinningin fyrir manngæsku og rétt-
læti hefði ekki slokknað með öllu og
að raust þess, sem hrópaði til þeirra í
eyðimörk örvæntingarinnar, yrði eitt-
hvað ágengt og mundi leiða þá til
betri vistarveru.
Hin hrörlegu hús og hreysi í þessu
eymdarlandi höfðu oft rúmgóðar
stofur en öllum var þeim sameigin-
legt óhugnanlegt útlit, óhreinindi,
rotnun og niðumíðsla.
Þau líktust stórum húsum fátækra-
hverfa, sem eitt sinn höfðu verið fall-
eg, jafnvel í hallarstíl, bústaðir
allsnægta, en voru nú heimkynni
ódyggðugra borgara og glæpamanna.
Víða voru landsvæði með fáum
dreifðum húsum og ömurlegum kof-
um, annars staðar voru húsaþyrping-
ar, aumlegar eftirlíkingar stórborga
jarðarinnar.
174 Heimaerbezt