1. maí - Reykjavík - 01.05.1939, Blaðsíða 7

1. MAl 1<JI59
t>
unnar, er niesl uxu þeira í augum í
byrjun. Enda. þótt þella sé augljóst
irara [)ess varla aS vænta, að þeir verSi
mér sainmála um þetta, nci, dýrleiki
íslenzkrar franileiSslu er því aS kenna
hve kaupgjaldiS er liátt hér á landi og
léleg g;cSi vörunnar slal'a af óvand-
vjrkni verkafólksins!
Samtök verkafólks, er aS iSju starf-
ar, eru ung. ISja, félag verksmiSju-
fólks, verSur 5 ára á hausti komanda.
Stofnendur voru fáir, en félagiS telur
nú um (>()() meSlirai. Á þessum 5 árura
hefur félagiS banzl ötullega fyrir bætt-
um kjörum verksmiSjufólks, enda orS-
iS allmikiS ágengl. í fyrsta sinn er fé-
lagiS neytti átaka og Iióf vinnustöSv-
un, naut þaS aSallega stuSnings Dags-
brúnar. Farsæl endalok þeirrar deilu
voru ekki sízt þeim verkamönnum
Dagsbrúnar aS þakka, er stóSu verk-
fallsvörS og hindruSu aSflutning og
fráflutning þeirrar verksmiSju, er deill
var viS.
Eessi í'yrsti sigur og samningar þeir,
sem urSu afleiSing hans, varS upphafiS
aS öllum þeim kjarabótum, er fengizt
Iiala til handa félagsmeSlimunum. Fé-
lagiS á því Dagsbrún mikiS aS þakka..
ISja var eilt af fýrstu verkalýSsfélög-
unum, er beitti sér fyrir því aS AlþýSu-
sambandinu yrSi breytt í óháS fagsam-
band og hefur fram a.S þessu haldiS til
streitu kröfunni um einingu verkalýSs-
ins í óliáSu fagsambandi. FélagiS hefur
líka í starfi sínu hvaS eflir annaS rek-
iS sig á þá agnúa, sem því eru samfara
aS liafa verkalýSssamtökin svo nátengd
pólilískum flokki og á valdi hans. Ef
geta. ætti dæma, má nefna þaS, er iSju-
verkafólk á Akureyri gerSi vinnustöSv-
un hjá Kaupfélagi EyfirSinga. Fram-
sóknarflokkurinn lók upp þykkjuna
l'yrir þetla útibú sitl og firrtisl viS Al-
þýSuflokkinn, en AlþýSuflokkurinn
gerSi henni þaS til geSs, aS láta Jón,
erindrek'a sinn, semja. fyrir fólksins
hönd eins og Kaupfélaginu þóknaSisl.
Mér er ekki kunnugt um þaS, hvort Al-
þýSuflokkurinn hefur fengiS eitthvaS
fyrtr þægSina, annaS en þaS, aS njóta
áframhaldandi velvildar Framsóknar.
í þessu tilfelli varS þaS ljóst, aS ílokk-
urinn, sem í upphafi vega sinna átli
aS heita verkfæri verkalýSsfélaganna,
var orSinn herrann, sem notaSi verka-
lýSsfélögin sem verkfæri. Fessi enda-
lok samninganna á Akureyri urSu lil
þess, aS ISja hér í Reykjavík (félagiS á
Akureyri heitir líka ISja), senr átti í
samningum viS iSnrekendur nokkru
seinna, komst aS mun verri samning-
um en annars hefSi mátt vænta.
ISju er þaS af illri reynzlu ljóst, aS
verkalýSsfélögin mega ekki hafa yfir
höfSi sér aSila, sem á þaS til aS geta
selt þau hæstbjóSanda og fá þau greidd
i bitlingum og pólitískum völdum.
ISja hafSi, eins og AlþýSusambandiS
í heild, lýst sig andvígt vinnulöggjöf,
en eins og kunnugt er, barSist AlþýSu-
flokkurinn, verkfæriS, fyrir því meS
núum og hneíum aS koma henni á.
MeS gengisskráningarlögunum og
þeirri réttindasviftingu, sem i þeim
felst, hefur veriS vegiS svo hastarlega
aS verkalvSsfélögunum, meS aSstoS
þessa „verkfæris” þeirra, aS þau hljóta
aS siá sitt óvænna og fara aS hugsa
ráS sifl. TSia varS fyrsta félagiS til þess
aS mólmæla þessum kúgunarlögum,
en þaS er svnilegt, aS mótmæli ein
duaa liliS. GengisskerSingin verSur
ekki aflur lekin, en verkalýSurinn get-
ur. ef hann verSur viSbúinn, hindraS
þaS, aS slík firra endurtaki sig. Til