Atuagagdliutit

Árgangur
Tölublað

Atuagagdliutit - 24.10.1996, Blaðsíða 13

Atuagagdliutit - 24.10.1996, Blaðsíða 13
13 Nr. 83 • 1996 GRØNLANDSPOSTEN T\ BL i ø BM Mm Kisser og søsteren Jytte overrasket midt i en hyggestund på »dasset« på en ødegård i Sverige. INUIT Atuartartutsinnit nalunngilarput inuit pillugit allaaserisat ilanngutassatut pitsaasuusartut. Taamaammat aalajanger- pugut sisamanrigomerit tamaasa inuit ilaqutariilluunniit oqaluttuarerusutaminnik misigisaqarsimasut pillugit ilan- ngussisarniarluta. Qujanartumillu Kalaallit Nunaanni taamaattunik inuppassuaqarpoq. Pisunut - ukiuni nutaani oqaluttuarisaanermut, isorartussutsinut, innuttaasut katiti- gaanerinut akerleriinnullu tunngasinnaapput. Kisser - Kirsten Lauridsen - siiulliupparput. Taanna toqqarparput, suleqannilu naatsorsuuserisoqarfiutiminni ukiut 15-inngorlugit nalliuttorsioqqammermata, aamma- lu Kisser arnaammat quianartoq, atuartartunut qa- sutitsinavianngitsoq. Aammami oqaloqatigalugu qatsus- sassaanngilaq. Taamaammat toqqaanerput torrallaaneru- voq. Apersuineq quiasuffiusoq atuaruk, sisamanngornik- kullu saqqummersartussani quppemerni ukunani kina tul- liullugu ilisaritissaneripput siunnersorluta allagaqarit. Allakkap puua »Inuit«-imik nalunaaqutseruk, sisaman- ngornermilu tulliuttumi aviisiseqqillutit. Imaassinnaavoq ilaatikkusutat ilaatinneqartoq. MENNESKER Fra vore læsere ved vi, at artikler om mennesker er godt stof. Derfor har vi bestemt os for hver torsdag at bringe en historie om et menneske eller en familie, der har ople- vet noget, de synes er værd at fortælle om. Og der er hel- digvis mange sådanne emner i Grønland. Det ligger i om- stændighederne - i den kompakte historie i nyere tid, i de store afstande, i befolkningssammensætningen og i mod- sætningerne. Det første valg faldt på »Kisser« - alias Kirsten Laurit- sen. Hende har vi valgt, både fordi hun og hendes kom- pagnon lige har haft 15 års jubilæum med deres bog- løringsfirma, og fordi Kisser er en skæg pige, som ikke vil kede læserne. Hun er heller ikke kedelig at snakke med. Alt i alt er det altså et godt valg. Læs det fornøjelige interview, og send os gerne en god ide om, hvem vi kan præsentere på disse sider i de kommende torsdags- udgaver. Mærk kuverten »Mennesker«, og køb avisen også næste torsdag. Det kunne jo være, jeres favorit er med. Q NUANNERSORSUAQ eqqissimissutissaqarfiginngisani pillugu oqaluttuarpoq ngaartumik akimannginnerit. Akimanerit ilisarisimalissa- gunikku piginnaanerminnik takutitseqqaartariaqarput. 18-inik ukiulik aqutsisoq - Niviarsissamut 18-inut uki- ulimmut atukkat allanngoria- taaqaat, Kisser oqaluttuarpoq, taamanilu inuusuttuararsuul- luni Atuarfik Samuel Klein- schmidt-imi eqqiaasunut a- qutsisuugallarnini eqqaakulu- lerpaa. - Issatsiannguaq assammi- ortaartunut ilisarisimasannut qaaqqusaavunga, amallu iner- simasup ilisareriataarpaanga, Kisser illakululluni oqaluttu- arpoq. Eqqiaasuugallarama ASK-imi atuartuusimavoq, oqaluttuuppaangalu uatulli ilemissani kissaatigiuarsimal- lugu. Tulluusimaamermit is- siavinni allisorujussuusutut misigivunga killitseqalunga- lu, aammalu atuartunit nuan- naartorineqarsimallunga... Nassuiaappaangali sukangal- lunga aqutsisinnaanera pissu- tigalugu taamaakkusulluni. - Eqqaalerparalu meeqqat eqqagassanik pequtinillu inip iluani eqqaaleraangata qanoq suaartartamerlugit. Taava is- siavinni taqiimivunga. Eqqar- saatigeriaruk ilisimanagu qa- noq iliuuseqartarsimanersu- gut. Inuunerali nuannersuinnaa- simanngilaq. Kisser pølse- vogn-imi sulinerminit ullurni- mut ulapittarsimaqaaq. Lis- beth Lynge Petersen-ilu nam- minersorlutik »Kisser og Lis- beth« ingerlataraat, suliffe- qarfik aallaqqaammut inun- nut naatsorsuuserinermik ili- simasaqarpallaanngitsunut i- kiuuttarlutik. Massakkullu qujanartumik sullitat amerla- nerulersimapput. Naatsorsuutit paatsiveqanngitsut - Eqqarsarpugut inuussutis- sarsiutinik ingerlataqartut i- laasa naatsorsuutitik puussia- mut plastikimut katersuutiin- nartarsimassagaat. Tamannalu tunngavigalugu suliffimmik allartitsisinnaalluta eqqarsar- pugut. Taava aviisimi annon- ciliivugut: Kisser-ip Lisbeth- illu neqeroorutigaat il.il... Al- laanngilaq atortittartut neqe- roorutaat, tamannali ajoqu- taasimanngilaq. Allaalluunniit sullitatta paasigaluaramikku attuuaaneqarlutik sullinneqar- tamaviarnatik. Taava ingerlal- lualerpoq. Suliffeqarfik siu- mukarpoq, siusissukkullu pensionersinnaalernissarput takorluulerparput. Kirkevej- imi illuliomissatta tungaanut. Taamani akisoqaaq, tamatu- malu kingoma illut nalikilli- artuinnalerput. Piffissaq sulif- fissarput ukiunik qulinik ilari- ataarpoq. John OK.-li najorallarami- uk taamatut sulinera aallartip- poq. Akileraartitsisoqartaler- poq suliffeqarfiillu naatsor- suusiornissamut pisussaati- taalerlutik. Torersumik inger- latsisoqartussanngorpoq, Kis- ser-illu emerluni paasivaa ki- sitsisilerineq piginnaaneqar- figalugu - piginnaaneqarfigi- sarpassuarmi saniatigut. Taamaammat pikkorissa- qattaartualerpoq naggataagul- lu merconom-inngorluni. Taamaalinerani John OK na- jorunnaarsimavaa, Laurids- ilu (uia Erik Lauridsen - aaqq.) ilagalugu Qooqquni akunnittarfimmi aqutsisun- ngorput. Taannattaaq asuliin- naanngilaq. Tassa Laurids. Qiimasuuvortaaq, kisianni Kisser-itut nipeqartiginani. Kisianni arnamut tassunga tulluuppoq, tamannalu pi- ngaamerpaavoq. Ilaqutariittut inuunerat immikkooruteqar- luinnarpoq, piffissat suliffigi- sartagaat eqqumiikajaartoru- jussuummata. Laurits Hotel Hans Egede-p neriniartarfiani inspektøriuvoq, Kisser sivi- suumik sulisarpoq, ilaanni unnuarsuarmut sulisarluni. Kisianni meerai toqqissima- qaat. Jesper, 24-inik ukiulik angerlarsimaffimminit nuus- simavoq sanasuullunilu, Anit- ta-lu 12-inik ukiulik, Nitte- mik taagomeqartoq atuartuu- voq. AG-p sulisua igafftmmi kaffisorusaartillugu angerlar- poq, kiisalu anaanaq panillu imminnut ataqqerpasillutik paasisimarpasillutillu oqa- luupput. Inuit naligiit, sapaa- tip akunnerata naanerani pi- sussat pillugit oqaloqatigiittut. Funny Q Kisser-ilu sammisassaaleqis- sanngilaq. »Funny Q«-mi ikinngutini ilagalugit angal- lammik »Kissavik«-mik ka- ngerlummut angalasussaap- put. Taanna qiimaatsut peqa- tigiiffiginngilaat. Angutit i- laasortanngoqqusaanngillat, aammalu suliffik, ilaquttat nuersaasarnerlu eqqartorne- qassanngillat. Qiimasaqaalli. »Funny Q«-kkormiut ukiu- mut arfinillit-arfineq pingaso- riarlutik naapittarput, unnum- milu eqqartugassat naapertor- lugit atisalersortarlutik. As- sersuutigalugu »angutit« nali- nginnaasumit nuannerneru- ngaatsiartumik, »eqqumiitsu- liortut« allalluunniit. - Nuannattaqaagut, Kisser oqaluttuarpoq. - Eqqumiitsu- liortuusaaratta igasorput nas- saarsiorluartariaqalerpoq. Ne- risassat qalipasersorpai, qali- paallutillu assilialiortartut qa- lipaatinik aalaterutaattut isik- kulerlugit sassaallertoqarpoq. Nerisassat taamak sassaalliu- tigineqameranni nerisassat al- latut takorloorsinnaasariaqar- put. Kisser susoqartillugu akuu- juarpoq. Taamaammat isigin- naartitseqataasarsimavoq, taa- manilu pisartut nuannersor- passuamik eqqaamasassaqar- figai. - Pingaartumik pifftssa- mi isiginnaartitsiffiusumi nag- gataaraangatta isiginnaartit- sissuterput sapinngisamik qui- asaarfigisarparput. Nassaarsi- orluta immitsinnut qinnga- saartarpugut, imatulli ingasat- sigilerneq ajorpoq isiginnaar- titsissuterput ingerlaannarsin- naasarluni. Inuit isemerminni akiliisarput, taamaammallu isiginnaagassiortup piumasaa sinnerlugu allanngortitsisus- saanata. Taamaakkaluartoq ilaanneeriarluta ajutuunngit- soomeq ajortarpugut. - Tabasco-mik uaalu - Eqqaantavara arnat ilaat alianartorujussuarmik isigin- naartitsisoq, tassanilu toqu- nartumik imigaqartussaavoq. Nallinnarpasilluni paffini qaaminut attuutsippaa oqar- lunilu: Toqunartutulerpunga! Ingikkami immiartorfik to- qunartorpalaartumik imalik qaniminut tutsippaa imerlu- gulu. Arlattali immiartorfik Tabasco-mik immersimavaa, qisuariarneralu imaannaan- ngilluinnarpoq. Ila illaqaa- gut. Arnannguakkuluk nater- mut nallarluni toqusuusaar- niarluni sallaatsumik nater- mut uppinniarnini ajornart- orsiutigeqaa. - Ilami taamani quiasukkat- ta! »Funny Q«-kkormiut fest- ernissartik pingaartikkalu- aqalugu peqatigiiffitsik pi- mooruppaat:- Suliassarput i- lungersuutassaq siulleq tigu- aiput - aningaasanik emior- titsinissaq. Røde Kors-ip tun- niussai 5.000 kronit emiortin- niartussaavagut, iluatsitsinis- sarpullut qularinngilluinnar- parput. - Dloqarfimmi ilisimane- qarluarnerit assilissanik qali- paatinniarpagut, saqqum- mersitassatsinnik kingorna- gullu kaattaatsitassatsinnik. Kisianni imaassinnaavoq qalipakkat tamarmik kusa- navinngitsut, taamaammat aningaasanik pissarsinias- sagutta ataaseq 50 kroniler- tiinnartarsinnaanngilarput. Taamaammat inuit neqe- roorutitik aningaasanngorlu- git tunniuttariaqarpaat, qa- norluunniillu pisoqaraluarpat annaasussaavaat. Qanilaarneq asanninnerlu Kisser-ip inuunermi anner- saani eqqaamasassat, ilaan- neeriarluni saqqummerlugit eqqaakulutassat tunnga- vigilluinnaraluarlugit siunis- saq eqqarsaatiginngitsoorsin- naanngilaa. Utoqqaliguni sussava. Imaanngikkaluar- poq susassaaleqinissani anni- laangagigaa. Sumili utoqqa- lissava? Kalaallit Nunaanniinnissa- ni qularinngilaa. Inuimmi a- sasai tamaani najugaqarput. - Iluunngarluni misigissuseq, qanilaarneq asanninnerlu avatangiiserisara nunarni al- lami taarserneqarnavian- ngilaq. Kisianni aamma ta- korloorsinnaavara amanngu- aq utoqqaq aqqusinikkut quasattukkut ingerlaartoq, kiinaa pueqqumik pussun- ngusoq perserneratalu isai matutittarai. Ajornakusuus- saqaaq. Aammattaaq tamaani ikinnguterpassuannut. - Taamaammallu imaas- sinnaavoq nunamut kianne- rusumut nuunniarlunga aala- jangertunga. Taamaakkalu- artoq... Inuppassuit - kalaallit qallunaallu - Danmark utoq- qaliffissaqqissutut takorloor- lugu nuuttartut qanoq pisar- pat. Amerlaqisut utertarput. Uanga aamma immaqa utis- saanga. Aallassaguma...

x

Atuagagdliutit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Atuagagdliutit
https://timarit.is/publication/314

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.