Valsblaðið - 01.05.1960, Blaðsíða 18

18
VALSBLAÐIÐ
Vertu í þjálfun
Vertu ákveðirm
Vertu. rólegur
- ccf gletfrncfu ekkijíOí brcAleqa,
eru ráðleggingar enska FIFA-dómarans, Reginald James Leaf, til yngri starfsbræðra
sinna, einkum þó þeirra, sem eru að byrja að feta hina vandasömu dómarabraut.
Grein sú, sem hér fer á eftir, er rituð af Leaf og birtist nýlega í málgagni enska
knattspyrnusambandsins, „F. A. News“. En undanfarið hefur birzt greinaflokkur
í blaðinu eftir ýmsa kunna milliríkjadómara, þar sem þeir skýra frá reynslu sinni
og hvemig má, að þeirra dómi, ná sem mestum og beztum árangri í þessu vanda-
sama og mikilvæga starfi fyrir knattspyrnuíþróttina.
Reginald J. Leaf segir: Ég hygg,
að þeir sem í fyrsta sinn taka að
sér að stjórna leik, þ. e. dæma, geri
sér um margt ranga hugmynd um
hlutverk sitt. Þeir fara út á völl-
inn haldnir ótta og ímyndun um
það, að alls konar brot og skelmis-
strik verði framin, jafnvel af yfir-
lögðu ráði og fyrir augum þeirra.
Hversu oft hefi ég ekki verið
vitni að leik, þar sem allt fór fram
af ró og spekt, þar til dómaranum,
sem á að vera í baksýn, hefir allt
í einu fundizt að hann léti ekki
nægilega að sér kveða, upphóf
„flautukonsert" og útdeildi ströng-
um refsingum til hægri og vinstri,
fyrir hinar smávægilegustu yfir-
sjónir, með þeim afleiðingum auð-
vitað, að allt fór í ,,bál og brand“.
Sú gamla kenning, að sá er bezt-
ur dómarinn, sem minnst lætur á
sér bera ,er ætíð í fullu gildi, en
þó auðvitað með undantekningum.
Reynsla mín frá mörgum leikjum,
víðs vegar í Evrópu, er sú, að það
geti verið nauðsyn að láta vita af
nærveru sinni. Það er og aðals-
merki góðs dómara að geta með
lægni haft heppileg áhrif á hinar
mismunandi manngerðir, sem í
hita baráttunnar vil j a gleyma hvað
rétt er og lögum samkvæmt. Hóg-
vær athugasemd við þenna, á-
kveðnari við hinn o. s. frv., er þátt-
ur í þeirri viðleitni dómarans að
hafa með lipurð örugga stjórn á
leiknum, innan ramma hinna
skráðu og óskráðu laga. Hér kem-
ur fyrst og fremst til almennur
skilningur dómarans og rétt mat
á aðstöðunni hverju sinni, sem er
svo mikilsvert atriði í stjórn leiks-
ins.
Á fundum dómara og námskeið-
um er að mínu viti alltof miklum
tíma eytt í að ræða ýmiskonar smá-
vægileg leikbrögð (tricks), sem
fyrir koma í keppni. Dómarinn
getur aðeins hlotið reynslu á leik-
velli, því er það ráðlegging mín
til byrjenda á dómarasviðinu, að
nota hvert tækifæri, sem þeir geta
fengið, til þess að dæma og þannig
öðlast þekkingu og hæfni, sem að
gagni kemur. Ungu vinir, verið
ykkur úti um eins marga leiki og
þið getið til að dæma, og í öllum
flokkum. Það skapar ykkurreynslu
til að byggja á framtíð ykkar sem
knattspyrnudómarar. Reynslan er
og allri teóretiskri torfristu betri.
Reynslan skapar þekkingu á við-
fangsefninu ,hvort sem um er að
ræða að dæma í knattspyrnu eða
eitthvað annað.
Annað ráð vil ég einnig gefa
ykkur, en það er að setja sig aldrei
úr færi að sjá góðan dómara dæma
og fylgjast með honum ef þess er
kostur, frá einum leik til annars.
Ég minnist í þessu sambandi
Heimsmeistarakeppninnar í Ríó
1950, þar sem ég fékk tækifæri til
að fylgjast með hinum snjalla
starfsbróður mínum, George Read-
er, í fyrstu umferðinni. Mér varð
það mikið aðdáunarefni, hversu
rólega og ákveðið og af hve miklu
öryggi hann tók á hinum mismun-
andi vandamálum, sem fyrir komu
og ekki hvað sízt einmitt á þessum
slóðum. En fljúgandi eldflaugar,
brennandi blaðabunkar og jafnvel
sprengikúlur eru daglegt brauð á
knattspyrnuvöllum Suður-Ame-
ríku. En rólyndi Readers haggað-
ist ekki, á hverju sem gekk. Nokkr-
um dögum síðar var ég svo í hans
sporum, mitt á meðal 150 þúsund
vitstola áhorfenda. Þá sendi ég
sannarlega í huganum fram-
kvæmdanefnd HM-mótsins inni-
legar þakkir fyrir að hafa gefið
mér tækifæri til að fylgjast með
félaga mínum, sem var mér um
allt svo miklu reyndari, og kynnast
því, hvernig hann tók á málunum.
Sá leikur, sem ég dæmdi, var á
milli Brasilíu og Spánar. Mér
fannst eitt sinn, að ég ætti dálítið
„vantalað“ við einn leikmanna
Brasilíu, risastóran blámann. Ég
var ekki viss um að hann skildi
ensku, svo ég reyndi að gera hon-
um það skiljanlegt á ,,pidgin“-
ensku, með þar tilheyrandi handa-
pati, grettum og höfuðsveiflum, að
hann gæti gert svo vel og kvatt
félaga sína og yfirgefið völlinn, ef
hann sýndi sig líklegan í að endur-
taka, frekar en orðið væri, spörk
og ólöglegar árásir á mótherjana.
Mikil var undrun mín, þegar hann
hneigði sig dj úpt og svaraði á hár-
réttri ensku „Thank you very
much“. Við áttum báðir í nokkr-
um erfiðleikum með að halda bros-
inu í skefjum. En hvað sem því
leið, þá urðu ekki fleiri aukaspyrn-
ur af hans völdum í leiknum.
Þess vegna segi ég að lokum við
hina ungu dómara: Gleymið ekki
kímninni heima, þegar þið farið á
völlinn til að dæma, hafið hana
með ykkur. Einbeittu þér svo af
alefli að viðfangsefninu allar 90
mínúturnar. Ég hef oft séð leik,
sem fór hið bezta fram, en skyndi-
lega á 89. mínútunni fór allt í háa-
loft. Það varð blátt áfram „spreng-
ing“.
Vertu vel fyrirkallaður, að því
er til líkamlegrar þjálfunar tekur,
fastur fyrir og ákveðinn í dómum
og umfram allt rólegur.
Gerir þú þetta, muntu hafa
mikla ánægju af flestum þeim
leikjum sem þú dæmir.
E. B. þýddi.