Muninn - 01.04.1950, Blaðsíða 7

M U N I N N
55
Sveinn Skorri:
OPINBERUN
Hann er aleinn. Birtan er grá, þegar
hún hefir fallið í gegnum hálfgagnsæ
gluggatjöldin, og andlit hans er hvít-
grátt.
Hann er átta ára, fólk kallar hann
hálfvitann hennar Möggu.
Hann heyrir óljóst hávaða að utan.
Hann hefir aldrei heyrt hann fyrr, ef
til vill, af því að hann hefir aldrei
verið einn fyrr. Áður var alltaf hjá
honutn gömul kona, en nú er hún það
ekki lengur. Ef hann væri ekki hálf-
vitinn hennar Möggu, vissi hann, að
þessi kona er dáin, og menn eru farnir
að tala vel um hana.
Hann situr þögull og hlustar á þessi
kynlegu hljóð. Hann jrekkir þau ekki.
Hann þekkir ekkert nema nöldrið í
gömlu konunni, sem ekki heyrist leng-
ur, og rödd móður sinnar.
Svo man hann líka eftir ríslinu í
rottunum, sem leika sér á nóttunni
milli Jrils og veggjar. Stundum fer
hann yfir þveran kjallaraganginn og
stelst inn í jjvottahúsið og liorfir á
rotturnar, sem koma upp um brotna
ristina í skólpsvelgnum, litlar rottur
með gljáandi, svört augu, gamlar rott-
ur, sem eru með berar skellur og sum-
ar með hárlaus skott, alla vega rottur.
Stundum reyriir hann að henda í
þær, en það er lítið gaman, hann hæfir
þ;er aldrei. Það er iniklu betra að bíða
grafkyrr og reka svo upp æðislegt ösk-
ur og stcikkva fram. Þá hrökkva þær
dauðskelfdar burtu, og jrá fyllist brjóst
hans einhverju notalegu, og hann hlær
lengi og krampakennt, — hann er sá
sterki, sá, sem skelfir.
Hann jrekkir engar áhyggjur, en
þetta gleður hann, og þegar hann
grúfir andlit sitt að hálsi móður sinn-
ar. er hann alsæll og gagntekinn ör-
yggí-
En livaðan kom ]>essi hávaði, sem
hann hefir aldrei heyrt fyrr?
Ósjálfrátt rífur liann frá gluggan-
uin. Hann fær andköf, liann giípur
andann á lofti, fær ofbirtu í augun.
Stórkostlegt, dásamlegt. Nýr heimur.
Hann hefir aldrei séð út fyrr.
Hann gapir og starir galopnum aug-
um út í sólskinið. Næst honum eru
ryðgaðir öskudallar, síðan grá möl,
samþjöppuð af bílhjólum, fjarst er
bárujámsgirðing og kolabingur, sem
byrgir útsýnið. Á þetta hellir sólin
geislum sínum, og á jætta horfir fá-
vitinn með sama blik í augum og ung-
ur guð, sem hefir lokið \ið að skapa
nýjan heim.
Hann langar til að komast út í jressa
dásamlegu veröld.
Xú stendur hann í dyrunum í fyrsta
sinn.
Furðuheimur, hávaði, reykjarmc>ða
í lofti, smágerður sandur á gangstétt-
inni, gljáancli bifreiðir, fólk.
Neðri vör lians slapir ofurlítið.
Dropi lekur, einn. tveir. Hann styður
sig við vegginn. Svimandi tilfinning
fyllir vitund hans.
Allt j>etta fólk!
Nú kemur maður. Hann gengur
lnatt, sveiflar stafnum eins og hann
ætli að ganga við hann, en aldrei nem-
ur neðri endinn við jörð. Hann lítur
;í drenginn. Þessi augu, j>að er eitthvað
1 þeim, sem drengurinn hatar, og nú
hatar hann jjennan mann með þessi
augu.
Bifreið fleygist framhjá, Rykmökk-
ur gýs upp. Drengurinn hækkar allur
og gapir af undrun. Hann sogar ofan
i sig loftið. Svo fellur rykið riiður hægt
og hægt. Það er logn og sólskin.
Gamall hundur kemur. Hann stað-
næmist, lítur á drenginn og dinglar
skottinu vingjarnlega, svo heldur hann
áfram. Hann er feitur og stígur loðn-
tmi loppunum jmngt til jarðar, senni-
lega gáfaður hundur.
Svo kemur kona. Hún hálfdregur
skóna og stingur við. Hún er bogin í
mjöðmum. Efri hluta líkamans smá-
hallar fram, svo að höfuðið gengur á
undan. Hún er móblökk á liörund og
hrukkótt. Við og við vætir hún hreistr-
aðar og skorpnar varirnar. Þegar hún
sér drenginn, staðnæmist hún.
— Nú, ertu drengurinn hennar
Möggu? Hann svíður einhvers staðar
inni. Hann veit ekki, hvað hún segir,
en hún segir eitthvað, sem hann svíð-
ur af. Hann segir ekkert. þegir.
— Blessaður fávitinn, segir konan.
S\'o japlar hún kjálkunum og heldur
áfram. Þessi augu og j>essi rcxid, J>au
segja eitthvað. Drengnum líður ekki
vel.
Tvær persónur koma, kar.l og kona.
Hann segir eitthvað. Hún hlær, svo að
sér í hvítjneginn tanngarðinn. I>au
leiðast og þrýsta sér hvort að öðru á
göngunni.
Almáttugur, sjáðu hálfvitann lienn-
ar Möggu, segir konan. Svo segir hún
eitthvað brosandi. Maðurinn ypptir
öxlum með hrollkenndri hreyfingu.
Hálfviti. Hún sagði j>etta þannig,
að hann svíður í brjcistið. Átti hún við
hann? \"ar liann ]>að? Var j>að eitthvað
annað en aðrir voru?
Strákur kemur blístrandi. Hann er
óhreinn um hendurnar. sólbrenndur
og freknóttur, peysuermarnar eru
blautar. Þeir lítast í augu. Dimmblá
augu kjallarabúans mæta fyrirlitlegu
augnaráði hins. Strákurinn stígur eitt
skref fram með öðrum fæti. Hanu er
með hendurnar fyrir aftan l>ak. Svo
hallar hann sér fram á við, teygir út
úr sér tunguna og grettir sig luoða-
leg-a.
— I-ill-a, ]>ú ert vitleysingur, i-ill-a.
Svo hleypur liann burtu.
Þessar raddir, þær brenna sig inn í
\itund drengsins, ekki orðin, heldur
hljt'miurinn.
Honum líður illa. Hann er víst
öðruvísi en hann á að vera, öðruvísi
en aðrir.
Hálfviti, \ itleysingur.
Hann fer inn. Þessi dýrð er einskis
virði. Litlu steinarnir, gatan, svífandi
rykið. Hann hatar hljóminn í röddum
fólksins.
Hann situr aftur aleinn. Hann
heyrir ekki hávaðarin úti. Þó hlustar
liann af öllum mætti eftir einhverju,
einhverju í brjósti sínu, ef til vill ekki
í brjóstinu. Einhvers staðar inni, ein-
hverju, sem ólgar.
Hann man ekkert eltir rottunum.
Bláir skuggarnir í fölu andlitinu verða
clekkri. Það slær roða á gluggann.
Hann situr aleinn.
Það er ekkert gaman að vera hálfvit-
inn hennar Möggu, þegar maður veit
j>að sjálfur.