Heimilisblaðið - 01.09.1936, Qupperneq 15

ÖBIMILISBLAÐIÐ
141
sem er af Guði ætlaður til, mikilla hluta
mönnum til blessunar. Flest það, sem mest
hefir þokað heimdnum áfram, er þeim
mönnum að þakka, sem hafa verið fátækir
og af lágum stigum. Ástundun og dugnaður
Watts var alveg frábær. Hann tók flestum
samtíðarmönnum sinum fram-’að iðjusemi.
Á þeim tíu árum, sem áður voru nefnd
(1764—1774), þá bauðst honum oft ein eða
önnur álitleg staða, en hann hafnaði því og
sagði: »Það fer með tímann og krafta mína,
það fer með gufuvélina mína«.
Á þessum árum tók hann þó að sér um-
sjón á mannvirkjum, svo sem skurðinum
milli Forth og Clyde, hafnarbótum í Ayr,
dýpkun á farvegi í Clyde fljótinu, hafnar-
bótum í Glasgow og Greencck, brúarbygg-
ingunr og öðrum opinberum mannvirkjum
og síðast Caledonial-skurðinum (1773) ,
En hvað þessi 10 ár voru Watt löng og
þreytandi framian atf. Var hann um eitt
skeið orðinn næsta vondaufur um, að þetta
fyrirtæki sitt mundi hepnast og var kom-
>nn á fremsta hlunn með að hætta við alt
saman. Svo var hann, fátækur, er hann var
að fást við fyrstu tilraunirnar, að sagt var
9ð hann hafi orðið að gera þær með tveim-
Ur lyfjaglösum. —
Þegar Watt var búinn að finna upp
fyrstu endurbæturnar á gufuvélinni (þétt-
inn og leiðslu gufunnaj.’ á víxl inn í
strokkinn fyrir ofan og neðan bulluhöfuðið
fl.) þá tókst honum fyrst eftir þrjú ár,
að búa til svo stórar eftirmyndir af vélinni,
að hann gat sannfært iðnaðarmenn ura,
hversu stórfeft verklegt gagn mætti hafa
^f yélinni., Það varð með þeim liætti, að
hann gekk í bandalag við auðugan Eng-
lending, Dr. Roebuk, með þeim skilyrðum,
sð Roebuk skyldi hafa tvo þriðjunga af
aröinum; fékk hann nú fé til aö smíða all-
stóra vél, og vann sú vél svo vel að full-
komlega mátti við una. En Roebuk lenti í
ýmsu braski og tapaði við það stórfé, svo
^ð bandalag þeirra stóð ekki nema fá ár.
Þá. komst Watt í hann krappan, því að eng-
an iðnaðarmann gat hann fengið til að nota
vélina sína, en sjálfur var hann félaus með
öllu, Aldrei komst hann í krappari dans
en þá; en hann lifði og starfaði í voninni
og; vonin brást ekki.
IV. Watt og Boulton gera félag með sér.
Árið 1774 kemst hann í bandalag
við Matthew Boulton, í Sóhó, nálægt
Birmingham; Boulton stóð fyrir marg-
breyttum iðnaðarstofnunum, er hann hafði
stofnað sjálfur; hjá honum gat Watt
fengið aljt, sem hann þurfti til að fá fyrir-
ætlunum sínum framgengt. Árið eftir 1775
tóku þeir að vinna saman að því að smíða
hinar endurbættu gufuvélar Watts. Það
var Boulton, sem fyrstur varð til þess að
nota vél Watts í verksmiðjum sínum. Rætt-
ist þá það, sem Watt hafði sagt: Heimurinn
tók skjótum stakkaskiftum, Ekki leið á
löngu áður en gufuvélin hans var látin
mala korn, prenta bækur, slá peninga,
reka málma og vinna allskonar vinnu.
Seinna fó,ru gufuskipin yfir höfin og gufu-
vagnarnir yfir löndin.
Boulton var fremstur aJJra iönaf.ar-
manna í Birmignham, ötull og framsýnn.
Watt kyntist honum og lagði hann þegar
hug á að styðja fyrirtæki Watts. Var nú
brátt fullsmíðuð nýja gufuvélin í Sóho, og
seldu þeir hana og Boulton va,rð. að orði:
»Það, sem allur heimurinn girnist, er aflið
eða valdið; hér er um afl að ræða, sem
gjörir hinar sterku vélar lifandi«.
Fyrsta gutfuvél Watts, er notuð var í
Manchester, var smíðuð 1790. Og 70 árum
síðar var það gufuafl, sem notað var í Eng-
landi, talið jafngilda 400 miljónum manns-
afla. '
Það var Watt, sem f'yrstur kendi þjódun-
um að nota gufuaflið, þess vegna er hann
hinn eiginlegi höfundur gutfuvélarinnar,
eins og hún er enn, í dag í öllum aðalatrið-
um. Ein uppfundning Watts var það, aö
láta bulluna snúa möndli þeim, sem setur