Heimilisblaðið - 01.03.1943, Síða 9

HEIMILÍSBLAÐÍÐ
49

p
egursta byjtging Orkneyja
e> ^t. Magnúsar dómkirkja
' Kirkivall. .Hún .er .úr
'auSu sandbergi, byggS í
n°rmunnastil .meö .keim
"/ Botneskum. Kirkjugerö-
1,1 ^ójsi Langskipiö
Kr '11 '" • <' lengd. fn erskip-
l,J> i‘ m. langt, hvolfhœöin
2i
m. 0g turninn 40 m. á
baiÖ. Kirkjan rar stækkuö
" 16 ídd og endurbœtt á
10. öld.
°kki 'iáð verki af eins mörgum handiðna-
'Mönuuni. Eitt sinn tíðkaðist allmikil hörrækt
lérefta vefnaðar, en nú er hún alveg liorf-
ln- Hálmvinna — mottugerð óg þess háttar
er ekki heldur framar til. — Vatnið á eyj-
UnUni er orðlagt fyrir að vera sérstaklega gott
wlúskygerðar, og destillation-stofnanir eru
ekki færri en 3, miklar; Kunnust þeirra er
"Highland Park-‘ rétt fyrir utan bæinn Kirk-
",aik — Annars er jarðyrkja og fiskiveiðar
a alatvinnuvegir. Konur hafa allmikla tekju
‘ prjónlesi, sem kvað vera sérstaklega gott
a efni og gæðuin. I Kirkwall og Straumnesi
ern um 4000 íbúar í hvorum bæ, þó leikur
*, an töluvert til frá ári til árs eftir því, hvort
l8kiniiðin eru góð éða ekki.
Hitt sinn var Firth Bay-bótin fræg fyrir
°8trur ágætar, en því miður var ekki- farið
nieð ostrugrunnin eins vel og vera bar, og
PVl veiðist nú ekki nema mjög lítið af þeim.
Eday (Eiðisey) er orðlögð fyrir ágætis
syorð, sem kunnur hefir verið í margar aldir.
Sundið milli aðaleyjarinnar og minni eyj-
ariniiar Rousay (Hrútseyjar) heitir „Eynhall-
Sund“ (Eyjarinnar lielgu) og lieitir eftir
. , n ey, sem liggur í því. Gömlu menn
lrkjuiniar byggðu sér klaustur þar og gerðu
Pað vafalaust, af því að þeir þóttust nokkurn
'egiun vissir um, að þeir yrði þar ekki fyrir
“yelkoninum heimsóknum, því að beinn lífs-
háski
er að sigla smáförum til eyjarinnar,
keuia hæði fallið og byr sé hagstætt. Burgar-
r°8tin, — sundið fyrir sunnan Eyna lielgu
er á að líta, jafnvel í blíðalogni á sumar-
dag, þannig, að bágt er þvi að gleyma. Hún
er afar mikið, heljandi öldusvið, ólgandi, hvít-
löðrandi eins og nornaketill. Orsökin er sú,
að grjótgrandar ganga þvert yfir sundið sinn
livoru megin eyjunnar. Á gröndunum sjálfum
er éjórinn ekki yfir 9.14 m. á dýpt, en hann
steypist niður í 30.47 m. djúpa gjá hinu meg-
in grandanna.
Þá er menn hugleiða hraðann, sem sjór-
inn fellur með um þessi þröngu sund og jafn-
framt gæta þess, að vesturstrandir eyjanna
skolast af voldugum öldum Atlanzhafs, er
ekki furða, að landið á eyjunum lireytist
smám saman---------sumpart hverfi. Jarðfræð-
ingar segja, að Orkneyjar liafi eitt sinn ver-
ið áfastar Skotlandi — jafnvel Noregi. Ekki
er vort, nema trúa orðum þeirra vitru manna;
en óneitanlega sundlar mann dálítið við að
brjóta heilann um, hve langt muni síðan!
Ótamin dýr eru söm og voru til á eyjunum
þann tíð, er þær voru enn áfastar megin-
landi. Alstaðar úir og grúir af kanínum.
hver6u mikið sem þær eru veiddar og seldar,
til að liamla offjölgan þeirra. lítur ekki út
fyrir, að þeim fækki hið minnsta. Sé gengið
meðfram sjó — einkum þar, sem hvítir, fagr-
ir sandar liggja með lionum, stökkva þær
upp við hvert spor og hvítir endarnir sjást
liverfa inn í holurnar, sem liggja niður í
bústaði þeirra.
Rottur og mýs eru hrein landplága á eyj-
unum. Memi halda ketti til að granda þess-
um ótætisdýrum, en mergð þeirra er of mikil
til þess, að dekraðir alikettir geti gisað hópa