Heimilisblaðið - 01.08.1982, Blaðsíða 8

MAÐURINN I SKAPNUM
SMÁSAGA eftir pierre lacobe
Hinn þekkti leikritahöfundur Jean De-
lúze tók þátt í veizlufagnaði leikskálda-
klúbbsins og flutti framúrskarandi góða
borðræðu.
í ræðu sinni staðhæfði hann, að leiklist-
in væri eins og draumur. Hinir spennandi
og raunverulega dramatísku atburðir ættu
sér í rauninni alls enga stoð í veruleikan-
um, heldur væru þeir einungis heilaspuni
skáldanna. Tilveran væri flatneskjuleg og
leiðigjörn eins og þreytandi þjóðvegur, og
maður gæti verið að reika um í klukku-
stundir, mánuði og ár, án þess að fyrir-
hitta þá ræningja, fegurðardísir eða ævin-
týrariddara, sem hugmyndaflug skáldskap-
arins bæri á borð fyrir mann.
Ræða þessi var full af skemmtilegum
mótsögnum, og að henni lokinni var mikið
klappað. Jean Deluze tók sér sæti og sagði
við borðdömuna sína:
,,Já, svo er nú það. Það gerist ekkert.
Jú, að vísu hittir maður fallegar konur í
gleðisölunum. Annars sæti ég ekki hér við
hliðina á yður.“
„Þetta voru þó flatneskjulegir og leiði-
gjarnir gullhamrar," sagði þá borðdaman.
„Ég er reyndar viss um, að þér hafið upp-
lifað marga og spennandi atburði um dag-
ana.“
„Ég hef aldrei upplifað neitt, sem kall-
ast geti spennadi, en ég hef látið mig
dreyma sitt af hverju, sem ég hef getað
gert úr spennandi leikhúsverk,“ svaraði
Jean Deluze. „Þér hafið máski séð leikrit
mitt Örlögin í skotgröfnnum? Margir, og
þar á meðal gagnrýnendur, hafa sagt það
vera spennandi. En sjálft lífið í skotgröf-
unum var sízt af öllu spennandi, segja þeir,
sem þar hafa verið. Þar var leir og drulla,
lús og óþverri og annað ekki. Nei, því mið-
ur hef ég aldrei komizt í neitt, sem hægt
væri að kalla dramatískar kringumstæður.
Einmitt þess vegna hef ég orðið drama-
tíker. Ef ég hefði ekki skáldað spenning-
inn inn í tilveruna, væri ég steindauður
úr leiðindum.“
Þarna var Jean Deluze við það heygarðs-
hornið, sem hann var vanur; hann notaði
sérhvert tækifæri til að koma þessu að.
Óánægja hans með tilveruna olli því bein-
línis, að öfundarmenn hans og andstæð-
ingar reyndu að halda því fram, að hann
væri andlega útbrunninn, en vinir hans
og aðdáendur héldu hinsvegar fram, að
hann væri bara að daðra við „lífsleiðann".
„En hvað þá um ástina?“ spurði unga
stúlkan dreymin.
,,Á okkar dögum er sömuleiðis ástin
harla dapurlegt fyrirbæri,“ svaraði leik-
ritaskáldið. „Ég viðurkenni, að það kemur
stöku sinnum fyrir, að negri eða Itali sting-
ur keppinaut sinn á hol. Svo gerist það
alltaf annað slagið, að elskhugar fremja
sjálfsmorð sökum vonbrigða í ástamálun-
um. En það gerist meðal fremur treggáf-
aðra einstaklinga og ósiðmenntaðra. 1 okk-
ar hópi, sem erum raunverulega siðmennt-
uð, kemur slíkt og þvílíkt ekki fyrir. Mað-
ur semur um hlutina, maður heldur áfram
að lifa, sættir sig við orðinn hlut. Ég við-
urkenni, að þetta er að vissu leyti dapur-
legt, því að ekkert hefði ég á móti því að
standa frammi fyrir afbrýðissömum keppi-
naut með byssu í hendi, reiðubúinn að
skjóta mig á staðnum.11
92
HEIMILISB LAÐ I Ð