Heimir - 01.03.1906, Side 20

68
H E I M I R
af, og dýflissa hans —helvíti— var miklu voðalegri en dýflissa
nokkurs jarðnesks konungs.
Synir Njáls höföu nú framið eitthvert hið versta ódæði, er
þeir drápu llöskuld, og Njáll gat ekki gengið þess duldur, að
helvítis eldur væri þeitn vís—og hvaö stoðaði þá að sættast Við
ættingja Höskuldar? Héi þurfti góðra ráða við, og hinn ráða-
góði Njáll fann það er hai.n hu ;ði að vel mundi gefast. En
það var að láta brenna inni syni s'na. Sjalfur vildi hann inni
brenna með þeim, til þess ekki að þuría aö hefna þeirra. Von-
aði hann, að guð væri svo iniskunnsamur, að hann mundi eigi
láta brenna sonu sína bæði þessa heims og annars, — fyrst á
Bergþórshvoli, en síðan í helvíti.
Njáli kemur ekki til hugar, að láta syni sína skriftast og
taka lausnir, og ekki getur þess, að neinn þar á Bergþórshvoli
sakni prests eða biðji fyrir sér ákaflega—eins og Gissúr Þor-
valdsson í Flugumýrarbrer.nu.— Er þetta atriði fremur til að
gera söguna alla sennilega, þegar þess er gætt, hversu kristnin
var þá ung, og ky.kjuva dið á Islandi.
En í andlátssálmi Hallfreðar, sem auðvitað er traustara
sönnunargagn en brennusagan, tr eins og prestalundarþörfin
gægist fram, enda ber þess að gæta, að Halllieður hafði tekið
kristni erlendis og dvalið þar lengi, það \ai fyrir fortölur sjálls
„postulakonungsins" Ólafs Tryggvasonar að hann var
neyddr frá Njarðar
niðjuin, Krist að biöja.
í frásögunni um brennuna rekur meistarinn smiðshöggið á
skapferlislýsingu Njáls, vitringurinn er sjálfum str samkvæmur
fram á sitt dánardægur. Einrnitt af því að hann er „langsýnn
ok drenglyndr" velur hann sonum sínum og sér hinn versta
dauðdaga.
Líklega hefir slíkt, sem nú var sagt fr.í, verið sjaldgæft í
fyrstu kristni á Islandi, en hitt miklu algengaia, að menn hafa
dáið eins og þeir vissu'ekki af helvíti. Eg ætla að eins að
minna á andlát Jökuls Bárðarsonar. Svo segir Snorri: „Þat
er hér skjótast af at segja, er síðarr varð mjök miklu, at Jökull
varð fyrir liði Ólafs konungs á Gotlandi ok varð handtekinn,