Heimir - 01.07.1907, Blaðsíða 4

Heimir - 01.07.1907, Blaðsíða 4
28 HEIMIR Þaö fyrsta, sem vekur athygli vort þegar vér hugsum um dygö er mismunur sá, er vér þykjumst sjá, aö sumir menn eru siöferöisgóöir, enafturaörir siöferöisvondir. Sömuleiöis þjóöir; þær koma okkur misjafnlega tyrir sjónir, sumar dygöugar .og aörar ódygöugar. Þaö er ekki hinn minsti efi á því, aö menn og þjóöflokkar eru mjög misjafnir hvað siðferöi snertir, en þessi mismunur er í raun og veru ekki eins mikill eins og oss kemur hann fyrir sjónir í fyrstu. Hann hverfur aö nokkru leyti þegar vér gætum nákvæmlega aö málavöxtum. Stjórnarfar, kyrkja og trú og atvinnuvegir hafa mjög mikil áhrif á hugsunarhátt manna, og þar af leiöandi á siðffcröi, og þetta alt er naumast þaö sama hjá tveimur þjóöum, hvaö þá heldur hjá fieirum. Eg ætla ekki í þetta skifti aö minnast á þau áhrif, sem stjórnarfar, kyrkja og trú, hafa haft á hugsunarhátt fólks, því það hvert fyr- ir sig væri nóg efni í sérstaka fyrirlestra. Hver þjóö hefir sína sérstöku dygö, sem vér getum kallaö viegindygS eöa fruvidygS. Þaö er aö segja, aö hver þjóö hef- ir einhverja sérstaka dygö, sem ineira ber á en öörum dygöum. Það er dygö, sem er ineira eftirtakanleg („prominent") en aör- ar dygðir, og hver sá einstaklingur hjá þeirri þjóð, sem ekki er snortinn af þessari dygö, er af þessari sömu þjóö ávalt álitinn afhrak; þrátt fyrir þótt hann hefði ýmsa aöra göfuga kosti til að bera. T. d. hjá Islendingum heima á Fróni er ráövendni megindygö, og hver Islendingur, sem var óráövandur, var ekki í áliti, þótt hann væri siðferðisgóöur að ööru leyti. Mannúðar og réttlætis tilfinningar hjá þeim manni sem ekki var frómur, voru aö vettugi virtar af öðrum. Það aö vera þjófur, var sú stærsta niðurlæging sem nokkurn mann gat hent. Aftur er ýmsum öörum dygðum skipað framar hjá öörum þjóðum.— Hjá Irum er skírlífi megindygð, og þótt maður meöal Ira hafi ýmsa aöra kosti og hæfileika, þá hverfa þeir, hafi hann ekki þessa dygð. Þetta kom svo ljóslega fram í afdrifum Stuarts Parnells. Hjá Itölum og Spánverjum er tilbeiðsla og lotning fyrir guðdóminum þeirra langhelsta megindygö. Hjá ensku- mælandi konum er skírlífi aftur megindygöin. Með þessu er ekki sagt aö hver einstaklingur hjá hverri þjóö sé snortinn af

x

Heimir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimir
https://timarit.is/publication/440

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.