Kirkjuritið - 01.05.1939, Síða 7

Kirkjuritið.
Kirkj an menningarmiðs töð.
181
spænis sömu andstæðum og er sjálfur svo bundinn þeim,
að hann fær sig engan veginn losað, liversu mjög sem
hann vildi, þar eð þetta er órjúfanlegt lögmál tilverunnar.
I.ífið og dauðinn eru stórfengleg fyrirbrigði, sem hver
maður hefir fyrir augiun frá vöggu til grafar. Þar eru
falin örlög hans, stundum yndislega lokkandi, stundum
lirottalega ögrandi, en ávalt óumflýjanleg. Þar er fal-
inn kjarni gjörvallrar tilverunnar, þaðan streyma allar
elfur og þangað liggja allir vegir. ()g vér getum vart hugs-
að oss fátækari sál en þá, sem að miklu eða öllu leyti
lætur slíkar staðreyndir afskiftalausar. Þar kann að mega
finna nokkura bóklega mentun, en ekki sanna menning.
Fyrir því fullyrði ég hiklaust, að einn aðalþáttur sannar
menningar hlýtur að vera sá, að hagleiða vandamál lífs
°g dauða, svo náið samband sem er milli þess og vax-
andi andlegs þroska hins innra manns. Það er auðvitað
hæði gotl og þroskandi að vita deili á liðnum frægðai’-
dögum og fjarlægum furðuverkum, en er þó vísast enn
nauðsynlegra að vita deili á því, sem næst manninum er,
þvi, sem hann sjálfur er í, lifir og lirærist. Og hvað er þá
nær ínanninum en lifið og dauðinn? Hvað ætli að snerta
l'uga mannsins kröftuglegar en hin margvíslegu vanda-
niál þessara tveggja andstæðna tilverunnar? Sönn menn-
ing hlýtur ávalt að nema staðar þar fyrst og virða fyrir
sér þær römmu rúnir. Allir lifum vér, og liggur nokkuð
nær oss mönnunum en að spyrja: Hversvegna lifnm vér?
Allir eigum vér að deyja, og er oss nokkuð skyldara en
að spyrja: Hversvegna deyjum vér? Hvernig getur nokk-
nr maður tekið andlegum framförum, sem aldrei liugs-
ar nm þetta! Eða livað getur styrkt manninn hetur til
vaxandi andlegs þroska en einmitt íhugun þessara vanda-
vandamála! Hér eru hlutir, sem vissulega er vert að glíma
við: Lífið með margbreytni þess, gleði þess og sorgum,
stríði þess og striti, stundum ólgandi eins og freyðandi
fossinn, stundum friðsamt eins og ládautt hafið í aftan-
kyrðinni — og dauðinn, stundum mildur og kærkominn