Syrpa - 01.02.1920, Blaðsíða 6

36
S YRPA
itffylgjandi athugasemdir, sem mér virSast ha'fa gildi enn í dag:
“Stjómímar, eða iþjóShöfSingjarnir, sem ráSfæra sig viS
ráSherra sína, hafa þaS í valdi sínu, hvort mannaslátranirnar skuli
'byrja á þessu ári, eSa kanske ekki fyr en nsesta ár. Þeir vita vel
aS alt friSarskraf hindrar þá ekki í, hvenær sem þeim þóknast, aS
senda miljónir manna á sláturvölhnn, en þeir þykjast hlusta meS
sérlegri ánægju á þaS, sem tallsmenn friSarins hafa aS segja, upp-
örva þá og láta í ljós samúS meS skoSunum þeirra. Því 'fer svo
fjarri aS þeir geri stjórnunum skaSa, aS þeir þvert á móti eru þeim
til gagns, því þeir snúa athygli manna lfr*á hinu mest áríSandi og
þýSingarmesta spursmáli: gera menn rétt eSa rangt í því aS gefa
sig í herþjónustu, þegar kallaS er á þá til aS berjast undir fán-
anum?
Stjórnirnar segja: ‘Nú skuluS þiS sjá aS bráSum koma
betri tímar^ og getum vér þakkaS þaS samböndunum, friSarsam-
komunum, bókunum og blaSagreinunum, en á meSan er bezt aS
þér fariS í stríSsfötin og læriS aS nota vopnin okkur til gagns."
Og hinir hámentuSu herrar, sem láta halda friSarsamkomur
og skrifa ritgerSir, eru í fullu samræmi viS stjórnirnar. Þessi
skilningur á núverandi kringumstæSum ér óefaS álitlegastur fyrir
stjórnirnar og þær stySja hann því sem bezt þær geta.
En þaS er til annar skilningur, sem hefir raunalegan blæ á sér.
ÞaS eru nefnilega till menn, sem halda því fram, aS ást á friSi á
aSra hliSina og á hinn bóginn óimöguleiki á aS a'fnema stríSin,
aS sjálfsögSu orsaki voSalegan árekstur í tilveru mannkynsins, en
viS því sé nú einu sinni ekkert aS gera, forlögin ha-fi ákveSiS aS
þaS skuli vera svo.
Þeir, sem halda fram þessum skoSunum, eru aS mestu leyti
afbragSs gáfumenn, sem hafa göfugar hugsanir; þeim er ljóst aS
stríSin eru heimskuleg, siSlaus og grimdarfull, en sem, þó óskiljan-
legt sé, ekki geta séS og gera sér heldur ekki þaS ómak aS rann-
saka, hvort muni vera 'hægt aS finna leiS til aS menn geti sloppiS
hjá þessu hræSilega ástandi. ÞaS lítur nærri út eins og þaS sé
þeim sérstök fróun aS rífa sáriS upp, meS þvf sífelt aS leggja á-
herzluna á, hve gæfusnautt mannkyniS í rauninni sé.
Hinn naifnfrægi rithöfundur Guy de Maupassant tilheyrir
þeim flokki manna, sem hér er u-m aS ræSa. Hann gerir eftir-
fylgjandi athuganir, meSan hann frá lystiskipi sínu horfir á, hvern-
ig franskir hermenn, undir stjórn yfirmanna sinna, læra aS nota
skotvopnin: