Syrpa - 01.02.1920, Síða 8

38
S YRP A
veriS eins og villi dýr; þeir munu halda áfram a<5 vera svo, og vilja
aðeins láta stjórnast af augnabliks áhri'fum.
“Hver annar en Victor Hugo mundi hafa komist hjá hegn-
ingu fyrir þaS hróp á frelsi og sigur sannleikans, sem hann hefur
upp meS þessum orSum:
“Menn eru nú byrjaSír aS nefna vald ofríki, og valdiS daemir;
stríSin verSa kölluS til aS mæta frammi fyrir dómstólunum; hiS
siSaSa mannkyn fyrirdæmir stríSinog er nú aS semja kæruskjal
gegn öllum ofríkismönnum og hershöfSingjum. MannkyniS fer nú
aS skilja aS stærS glæpsins verSur ekki notuS sem afsökun. Ef
morS á einstaklingi er glæpur, getur ekki morS á þúsundum veriS
minni glæpur; ef rán og gripdeild er óheiSarleg athöfn, getur þaS
ekki veriS löfsverS athölfn aS taka meS hervaldi. Látum oss hrópa
þennan óspilta sannleika út um alla veröldina! Látum oss gera
stríSin ærulaus!”
“Þetta er ekki annaS en tóm reiSi,” segir Maupassant enn-
fremur; “reiSi, sem skáldiS eys út frá sér. StríSin eru nú í meira
áliti en nokkru sinni áSiur.
“Einn af heldri sérfræSingum í þessum efnum^ hinn frábæri
mannaslátrari von Moltke, hefir eitt sinn viShaft eftirfarandi
merkilegu ummæ’ii, í svari sínu til formanna friSarsamkomu, sem
höfSu snúiS sér til hans:
“StríSin eru heilög, guSdómleg stofnun; þau má telja meSal
hinna helgustu laga veraldarinnar. Þau viShalda öllum miklum
og göfugum tilfinningum hjá mönnum: æru, óeigingirni, góSsemi
og hreysti. Þau hindra, í stuttu máli, aS mannkyniS sökkvi niS-
ur’í hina viSbjóSslegustu efnishyggju (Materialism)
“AS smala saman fjögur hundruS þúsundum manna í hjarSir,
aS láta þá vaSa fram í sífellu nótt og dag, án þess að þeim sé leyft
aS hugsa um nokkurn hilut, lesa eSa llæra nokkuS, án þess aS gera
nokkrum manni gagn, láta þá hvíla sig 'í leSju og sofa í óhrein-
indum, láta þá lifa eins og dýr eSa í sífelldri vímu láta þá ræna
borgir, brenna sveitaþorp, eySileggja alla velmegun íbúanna, láta
þá því næst rekast á annan flokk af mannakjöti, láta þá stökkva
á staS á móti honum og úthella straumum af blóSi, láta þá þekja
jörSina meS blóSugum og limlestum mannakroppum, láta skjóta
þá niSur eða fórna handleggjum og fótum til einkis gagns og láta
síðan dysja þé í einhverju horni á vígvellinum, meSan hinir gömlu
foreldrar þeirra, konur þeirra og börn, deyja úr hungri — þaS er
þaS, sem menn eiga aS skilja aS hindri þá í aS sökkva niSur í hina
viSbjóSsllegustu efnishyggju.