Syrpa - 01.02.1920, Síða 11

S Y R P A
41
málefnisins, sem er einkenni hins sanna skálds. Hann sýnir oss
allan þann voSa, sem leiSir af mótsetningunni á siSferSistilfinning-
um mannanna og verka 'þeirra. En hann gerir enga tilraun til aS
upphefja þessa mótsetningu, og þaS virSist eins og hann álíti aS
hún geti ekki orSiS upphafin og aS hún sé eins og fastákveSinn
sorgarþáttur í lífi mannkynsins,"
AS iíkindum hafa sumir af lesendum þessa rits lesiS framan-
nefnd ummæli hinna nafnkunnu rithöfunda: Victor Hugo, Leo
Tolstoi og Guy de Maupassant. En af því stríSunum helfir sjald-
an veriS lýst skýrar né réttar, hefi eg tilfært þau hér, því sjaidan er
góS vísa of oft kveSin.
Leo Tolstoi segir í bók sinni: “Krists kenning og kirkjunnar
kenning”, aS Kristur hafi hannaS stríS, en aS lærisveinar Krists,
prestarnir( prédiki aiveg mótsetta kenningu, þar sem prestarnir
lýsi blessun guSs yfir verkfærum þeim, sem beiniínis eru smíSuS
til þess aS myrSa menn meS í þúsunda tali. Áþýzkalandi og víS-
ar hefir þaS lííka oft sýnt sig aS prestar ha'fa veriS ákaflega hlynt-
ir hernaSarstdfnunni.
Til þess aS fyrirbyggja stríS fra.mvegis, verSur nauSsynlegt
aS afnema alla herskyldu og alia fastaheri. Ríkin ættu ekki aS
hafa neinn her, en aS'eins nægilegt lögregluliS til þess aS geta
haldiS reglu og friSi innanlands. Allar misklíSir milli ríkjanna
ættu aS dæmast af gerSardómstól, sem'hefSi fullnaSarvald til aS
skera úr ölium þrætumáium milii ríkjanna. ÞaS er rétturinn, sem
á aS ráSa, en ekki vald og ofríki, eSa “blóS og járn”, eins og
Bismarck gamli villdi hafa þaS, því réttur einnar þjóSar takmark-
ast a'f rétti annarar þjóSar, alveg eins og réttur einstaklingsins tak-
markast af rétti annars einstaklings. ÞjóSasambandiS ætti aS
geta kolmiS þessu máii á rétta leiS. Þýzkaland var lengi sá
þröskuldur, sem fyrirbygSi aS gerSardómsitóllinn í Haag fengi
nokkurt dómsvald. Nú etynur Þýzkaland undir a'fieiSingunum af
því aS ha'fa trúaS þeirri falskenningu, aS sterkur her og floti væri
hin bezta trygging fyrir friSi í heiminum. Engin þjóS héfir nokk-
urntíma haft jafn voldugan her eins og Þýzkaiand hafSi fyrir
stríSiS. En hvaSa gagn hefir þaS haft a'f því? /Etli þaS hefSi
ekki veriS hyggilegra aS taka vel uppástungu Rússakeisara, sem
sett var fram í stjórnar'blaSinu í Pétursborg 28. ágúst 1898, um
aS minka herinn árilega og meS því ekki aSeins spara ríkinu stór-
kostleg peningaleg útgjöfd, sem kastaS er út til einkis gagns( heldur
ernnig til aS koma í veg fyrir stríS, því þegar fastaherirnir eru úr
sögunni, þá er ekki mikil freisting til aS fara í stríS. En þaS er