Nýjar kvöldvökur - 01.10.1942, Blaðsíða 17

N. Kv.
LANDKÖNNUÐURINN BERING
159
Aleutaeyjanna og síðan á haf út. H'repptu
þeir veður hörð og lýsir Steller þeim svo í
dagbók sinni:
„Stormurinn æddi gegn oss, og var því
líkast sem hann gysi £ram úr þröngu sundi.
Óveðrið þaut, orgaði og drundi svo óskap-
lega, að vér óttuðumst á hverri stundu, að
siglutré eða stýri myndu brotna, eða jafn-
vel að skipið sjálft myndi molast, þegar öld-
urnar skullu á því. Þegar öldurnar löðrung-
uðu skipið, kvað við líkt og fallbyssuskot,
og vér sáum ekkert framundan annað en
dauða og skelfingu. Meira að segja hinn
háaldraði stýrimaður Andreas Hesseiherg
fullyrti, að hann hefði aldrei á þeinr 50 ár-
um, sem lrann hefði verið í siglingum,
hreppt þvílíkt hafrót." í skipsbók Berings
blasa við á hverri síðu frásagnir um fúinn
xeiða, rifi 1 segl og staðarákvarðanir eru ó-
nákvæmar, en engu að síður heppnaðist
þeim að gera uppdrátt af eyjunum. Dögunr
saman tókst eigi að taka opinn eld, og skyr-
bjúgurinn breiddist nú óðunr út, svo að
allir voru sýktir. Brátt tók dauðsföllunum
að fjölga ög næstunr dagléga var líki varp-
að fyrir borð. Loks hinn 4. nóv. sást land
fyrir stafni. Fögnuði skipverja verður naunr-
ast með orðum lýst. Hver maður, hversu
sárþjáður, sem lrann var drógst upp á þilj-
ur. Bering sjálfur, sem nú var helsjúkur
hrestist við þessi tíðindi óg undirforingjar
hans fögnuðu, því að þeir héldu að nú væri
Avaclraflóinn framundan, og þá væru reikrr-
ingar þeirra réttir, en þó að sólarhæð, sem
tekin var um þessar mundir, sýndi, að þeir
væru heilu breiddarstigi norðar en Avacha,
trúðu þeir því ekki, en héldu því fas't fram.
að landið, sem þeir sáu, væri Kamtschatka.
Bering einn var á öðru máli. Enda þótt
hann væri rúmfastur og fársjúkur, þá var
honum ljóst, að hér væri um annað land að
ræða. Hann skaut því á ráðstefnu, þar sem
hann hélt því fram, að land þetta væri ekki
Kamtschatka, en þangað væri þeim lífs-
nauðsyn að ná, og það mætti takast, því að
enn ættu þeir nokkurn vistaforða og 6 tunn-
ur vatns, og nothæfa framsiglu. En yngri
fóringjarnir báru hann ráðum og neyttu
þess, að nú voru kraftar hans á þrotum.
Þeir sigldu skipinu því inn undir hina ó-
kenndu strönd í trausti þess, að þar væri
höfn að finna. Af einskærri heppni tókst
að koma skipinu inn fyrir strandrifið og
varpa akkerum í kyrrum sjó hinn 6. nóvem-
ber, eftir 4 mánaða sigíingu. Frásögn Stel-
lers af þessum síðasta þætti ferðarinnar sýn-
ir ljóslega, að leiðangurinn mátti heita
stjórnlaus.
Morguninn eftir fór Steller í land. Hon-
um varð þegar ljóst, að hér var um óbyggt
land að ræða. Hvergi sást vottur manna-
ferða, hvervetna var morandi af dýrum, blá-
refum, sæotrum, sæljónum ^jg sækúm, og
öll voru þau svö spök, að þau reyndu ekki
hið minnsta til að forða sér, þótt menn
kæmu að þeim. 'Slíkt vissi hann, að var ó-
hugsandi í byggðu landi. En einkum var
hann þó sannfærður um það vegna þess,
að sækýrin, sem þar var í stórhópum, var
algerlega óþekkt dýr. Steller varð síðar fræg-
ur fyrir lýsingar sínar á dýralífi Berings-
eyjar, en svo nefndist eyja þessi síðar. Sæ-
kýrin, sem þar lifði, var við hann kennd og
kölluð Rhytina stelleri. Henni var útrýmt
nokkrum árum síðar vegna hóflausrar veiði,
og er Steller hinn eini vísindamaður, sem
hefir séð hana í lifanda lífi. Hins vegar sá
Steller það af gróðri eyjáí þessarar, að hún
mundi vera nálægt Kamtschatka, og reynd-
ist það síðar rétt. Waxell hélt samt fast
fram þeirri skoðun sinni að hér vaéri ekki
um eyju að ræða, heldur tanga út úr Kamt-
schatka, og hóf þegar í stað ráðagerðir um
að senda af stáð menn eftir sleðum og hund-
um frá Avacha. En Stellér, ásamt örfáurn
mönnuni öðrum, tók þegar að búa sig und-
ir vetursetu. Þeir grófu sér holu í sandhól-
ana á ströndinni, þökktu haná með reka-
við, tuskum og refaskinnum og fengu þann-
ig nokkurt skjól. Jafnframt þessu ýar tekið^