Nýjar kvöldvökur - 01.08.1924, Blaðsíða 4

114
NÝJAR KVÖLDVÖKUR.
sem hann elur bak við glæsilegt útlit og hygst
að gleyma tilveru hennar í svalli og ólifnaði.
Þetta geri jeg endrum og sinnum — þjer
munduð varla trúa slíku á mig — eða hvað?«
»Nei, aldrei,« svaraði jeg, því að það var
eitthvað í rödd hans og útliti, sem hafði
undarleg áhrif á mig. »Þjer bakmælið sjálfan
yður og gerið yðar eigin eðli rangt tii.«
»Kann vera,« sagði hann og hló lágt. »Svo
miklu er yður óhætt að trúa, að jeg er ekki
verri en flestir aðrir menn. En svo að jeg
víki aftur að ritstörfuni yðar — þjer segist hafa
samið bók. Nú jæja! G;fið þjer hana út og
bíðið átekta. Ef þjer getið »ýtt undir« hana,
þá er fyrsta skrefið stígið. Rað eru ýmsar
leiðir til þess að »ýta und'r«. Hvað fjallar
bókin um? Jeg vona að hún sje dálítið
glæfraleg.«
»Nei, þið er hún vissulega ekki,« svaraði
jeg. »Rað er ská'dsaga, sem hljóðar um lífið
í háleitustu mynd þess. Jeg samdi hana í
þeim tdgangi að lyfta hug lesandans og göfga
sálu hans og jeg óskaði lika að hugga þá, sem
jajást af sorgum og eymd, ef jeg gæti.«
»Uss, þá er hún einkis nýt« sagði Rímanez
og brost'. sRað segi jeg yður alveg satt —
hún er ekki við okkar tíma. Rað gæti hugsast,
að hún næði hylli, ef þjer gætuð sýnt ritdóm-
urunum hana á nokkurskonar aðalæfingu eða
»generalpruvu«, ef svo mætti að orði komast,
eins og einn vinur minn, Henry Yvring, gerði
»aða!æfingu« samfara ríkmannlegum kvöldverði
og allskonar vínföngum. Annars er það von-
laust. Ef hún á að ná almennings hylli fyrir
sína eigin verðleika, þá má ekki sjást nokkur
vottur þess, að hún hafi bókmenlalegt gildi —
hún verður eingöngu að vera ós:ðsam!eg —
svo ós;ðsamleg, sem [ajer sjáið yður fært án þess
að meiða mentaðar konur — svigrúmið er
nóg. Látið þjer hana fjalla svo sem unt er
um æxlunarmálefnin — skrifið þjer um karla
og konur eins og þjer væruð að skrifa um
skepnur, sem ekki hefðu um annað að hugsa
en aukast og margfaldast og uppíylla jörðina.
I3á er yður sigurinn vís. Sá ritdómari er ekki
til, sem þá mun ekki hefja yður upp til skýj-
anna og ekki sú skólastelpa á fermingaraldri,
sem ekki stelst til að gleipa bókina í sig í
sínu jómfrúbúri.«
Augnaráð hans var svo háðulegt, að mjer
stóð stuggur af því og jeg vissi ekki í svipinn,
hverju jeg ælti að svara honum, svo að hann
hjelt áfram:
»Hvað gat komið yður til að fara að semja
bók um »lífið í hinni hále'tustu mynd þess«,
eins og þjer segið. Pað er ekkert göfuglegt
eða tignarlegt orðið við lífið á þessum hnetli.
Alt snýst hjer um ástir og kaupsýslu. Menn-
irnir eru kyrpingar og öll þe'rra störf kyrpings-
leg. Pjer getið leitað göfugs lífernis á öðrum
hnöttum, því að til eru þeir. Par við bætist,
að fólk kærir sig ekki um að fá huga sínum
lyft eða sálina göfgaða ir.eð því, sem það er
að lesa sjer tl gamans. Til þess fer |?að í
kiikju og lælur sjer lelðast meðan á því stend-
ur. Og hvers vegna ættuð þjer að óska þess
að hugga manneskjur, sem liafa bakað sjer
sorgir og áhyggjur með heimsku s'nni? Ekki
mundu þær kæra sig um að hugga yður —
þær mundu ekki tíma að sjá af fáeinum aur-
um til þess að firra yður hungurdauða. Nei,
heyrið nú, kæri vin! Vaipið hugsjónunum
fyrir borð ásamt fátæktinni og lifið líf nu fyrir
sjálfan yður. Ef þjer gerið einhveijum greiða.
þá niun hann ekki launa yður öðru en svart-
asla vanþakklæt'. Hafið milt ráð og leggið
ekki eigin hagsmuni í sölurnar fyrir nokkurn
mann.«
Hann slóð upp meðan hann var að segja
þelta, sr.eri baki að eldstónni og reykti vindd
sinn. Jeg horfði á liinn tigulega vöxt hans og
andlit og meðan jeg var að virða hann fyrir
mjer, tóku að hreyfa sjer örlitlar efasemdir og
draga úr aðdáun minni.
»jeg mundi kalla yður kaldgeðja, ef þjer
væruð ekki eins viðkunnanlegur ogþjereruð,*
sagði jeg loksins. »En útlit yðar samsvarar
ekki orðunum. Rjer lítilsvirðið ekki mannlegt
eðli jafnmikið og jajer látið, Öll framkoma
yoar lýsir göfuglyndi, sem jajer getið ekki ráð-