Nýjar kvöldvökur - 01.01.1953, Side 11

N. Kv.
UNDIR LJÓNSMERKINU
3
Henry Hammond var aðeins á sextánda
aldursári. Faðir lians var efnaður kaupmað-
ur í Lundúnum, sem fyrir fjórum árum
hafði setzt að í Feneyjum til þess að stofna
útibú frá stórverzliuninni Hannnond & Co. í
Lundúnum. Hann keypti þar miklar birgð-
ir austurlenzkrar vefnaðarvöru fyrir miklu
lægra verð en umboðssalar frá Feneyjum
buðu vörur sínar fram í Lundúnum, og
enda þótt dýrir farmar týndust við og við á
heimleiðinni — teknir af Genúamönnum,
óvinum Feneyinga, eða serkneskum víking-
um — var herra Hammond þó yfirleitt svo
heppinn og fékk svo mikinn ágóða, að hann
hafði þegar aflað sér góðrar virðingar meðal
viðskiptamanna sinna í Feneyjum.
Á þeim öldum voru Feneyjar eigi aðeins
auðug og fi jáls verzlunarborg, heldur einn-
ig eitt af stórveldum Norðurálfunnar.
Vegna þess að legu hennar var þannig farið,
að hún var eins og fljótandi borg úti í haf-
inu, varð hún ekki tekin frá landi og þurfti
þvf ekki að halda fastan landher, en gat lagt
alla stund á að efla flota sinn; á sjó var þá
aðeins Genúa, — frjáls verzlunarborg vestan
undir rótum Appenínafjalla — sem gat boð-
ið henni birginn.
Ymsir höfðu orðið til að fjandskapast við
Feneyinga, og oft höfðu þeir verið komnir
á heljarþröm; en með auðæfum sínum
höfðu þeir getað aflað sér bandamanna og
náð sér fljótt á strik eftir lang\'arandi og
fjárfrekar styrjaldir, auk þess sem hetjudug-
ur og þrautseigja borgarbúa hafði oftar en
einu simni reynzt með afbrigðum vel.
I fyrstu hafði stjórnarfar Feneyja verið
algerlega lýðræðislegt, en smám saman dróg-
ust öll völd í hendur fárra höfðingja eða
ætta. Að vísu var þar að nafninu til fjöl-
mennt borgarráð, en öll völdin voru í hönd-
tun hertogans, sem kjörinn var ævilangt, og
tímenninganna, sem kjörnir voru úr borgar-
ráðinu. Tímenningarnir í Feneyjum stjórn-
uðu með hyggindum og dugnaði, en því
varð ekki neitað, að margir voru annmarkar
á einræði þeirra. Til þess að kyrkja í fæðing-
unni þau tíðu samsæri, sem stofnað var til
gegn stjórninni og oft voru studd af óvinum
ríkisins, tóku tímenningarnir það ráð að
senda leynilega dulbúna njósnara út urn
alla borgina. Hvergi var nokkur maður ör-
uggur fyrir snuðrurum, og það var næg
ástæða til réttarstefnu, ef einhver tók upp á
því að rita kæru á hendur náunga sínum og
stinga henni nafnlausri í ginið á Markúsar-
ljóninu. Jafnvel fyrir minnstu ummæli, sem
bent gætu á óánægju með valdhafana, var
refsað harðlega, ef þau spurðust.
Aftur á móti var tiltölulega lítið skipt sér
af glæpum einstakra manna. Launmorð
voru nokkuð tíð, en ef sá, sem myrtur var,
hafði ekki átt neinn voldugan verndara, létu
menn sér í léttu rúmi liggja, þótt hann hyrfi
einn góðan veðurdag og fýndist síðar dauð-
ur á floti í einhverju síkinu. Fyrir flesta
slíka glæpi var aldrei refsað, og þótt rann-
sókn færi stöku sinnum fram, þá var söku-
dólgnum sjaldan refsað með öðru en útlegð
um lengri eða skemmri tíma, ef hann átti
vini í ráðinu.
Við skildum við ungu mennina, þar sem
þeir voru að tala saman á hafnargarðinum
framan við hertogahöllina. Að stundarkorni
liðnu gengu þeir upp götuna upp á Markús-
artorgið og inn í mannþröngina. Þar var
fólk af ölliu tagi; aðalsmenn, klæddir silki og
atlaski, olnboguðu sig áfram innan um ein-
falda og óbrotna fiskimenn, Grikkir frá
Konstantínópel og tatarískir kaupmenn frá
Krím gengu þar hlið við hlið, og þar gat að
líta menn frá Tyrus og grísku eyjunum og
enn þá fleiri löndum og borgum, sem Fen-
eyingar höfðu viðskipti við. Innan um
manngrúann sáust einnig mangarar frá
meginlandinu, sem liöfðu á boðstólum
ávexti og blóm; uppsprettuvatn og svala-
drykki.
Félagi Henrys, Mattheus, sem var af tig-
inni höfðingjaætt, benti Englendingnum á
1