Sjómannadagsblaðið - 08.06.1941, Blaðsíða 54

10
S .1 ó M A N N A T) A G S B I, A I) I 1)
HENRY HÁLFDANSSON:
Landkostir í Alaska.
Frá sumardvöl á Kodiak, eyjunni fögru,
sem íslendingum stóð til boða að nema.
Einu sinni voru til það stórhuga og bjart-
sýnir Islendingar, að þeir hugou, að menn af
ættstofni þeirra myndu með tímanum' geta orð-
ið öndvegisþjóð við norðanvert Kyrrahaf.
Þeir töldu, að með frjósemi og skipulögðu
landnámi í Alaska, myndu Islendingar þar geta
orðið að miljónaþjóð á tveimur til þremur öld-
um, og yfirburðir kynstofn,sins myndu skyggja
á aðra, sem tækju sér þar bólfestu.
En margt fer öðruvísi en ætlað er. Islend-
ingar slepptu tækifærinu, sem þeim gafst til
að nema hin ríku og ónumdu lönd í Alaska, al-
veg eins og þeir slepptu tækifærunum, sem þeir
höfðu fyrir löngu á Furðuströndum, Hellulandi,
Marklandi og Vínlandi hinu góða.
Það var árið 1874, þegar Ulysses S. Grant var
forseti Bandaríkjanna og Islendingar voru ný-
teknir upp á því að flytja vestur um haf til að
flýja einokun og allskonar óáran heima fyrir,
að íslenzku landnemarnir í fylkinu Wisconsin
komu sér saman um að kjósa nefnd manna til
að fara til Alaska og athuga þar landgæði, með
það fyrir augum, að Islendingar reyndu að halda
sem mest hópinn, og takast mætti að finna þann
stað, sem þeir gætu vel við unað í framtíðinni.
Wisconsin-mennirnir leituðu til Bandaríkja-
forseta um stuðnilng til ferðarinnar og fengu
hjá honum góða áheyrn, og fékk hann þeim al-
væpnað herskip til fararinnar.
Mennirnir, sem valdir voru til þessa vanda-
sama hlutverks að leita að nýju landnámi fyrir
Islendinga, voru þeir Jón Ólafsson ritstjóri, ól-
afur ölafsson og Páll Björnsson.
Jón Ölafsson var hin íslenzka frelsishetja,
sem hafði haldið djarflegast á íslenzka málstaðn-
um gegn Dönum, og hafði hann orðið að flýja
sambúðina við þá og dansklundaða Islendinga
heima fyrir. Það var hann sem orti;
»Frjáls. því að íslands þjóð
hún, þekkir heims um slóð
ei djöfullegra dáðlaust þing,
en danskan lslending!«
Þessir þremenningar fóru svo til Alaska og
skoðuðu þar hin blómlegustu héruð. Leizt þeim
harla vel á sig, þótt þeir kæmu þarna að vetrar-
lagi, og lögðu eindregið til að Islendingar næmu
þar lönd. Sérstaklega mæltu þeir með eyjunni
Kodiak. Skýrsla þeirra er stutt og laggóð og
endaði með þessum orðum:
»Það er sannfæring vor, að Kodiak sé betur lagað
land fyrir Islendinga en nokkurt annað land á jc'íðunn.i«.
Glöggt, má marka af kvæði því, sem hér fer
á eftir, hvílík áhrif náttúrufegurðin á Kodiak
hefir haft á Jón, en hann yrkir það á Kodiak-
eyju 29. okt. 1874, og kallar það Alaska.
Ég hvíli’ í svölum skugga grænna greina
í grasi mjúku s,jáva,rh,amra við;
hér finnur hjart.að fró og létti meina
við fuglarsöng og mararbáru nið.
Mér finnst ég þekkja’ að fornu þenn.a klið,
mér finnst ég útlegð minni læri’ að gleyma,
mér finnst að hér ég geti fundið frið,
mér finnst að hér sé gott að eiga heima.
En stundum nærri sýnist mér það synd
með solli byggðaj- landsins tign að skerða
og inni fornu eyði-ró að raska —.
ó, ekki’ ef þín in munarfagra mynd
vill móðurla.usum Islands börnum verða
framtiðarból og fós.tra ný, Alaska.!
Réttum 50 árum síðar fékk sá, sem þstta rit-
ar, tækifæri til að ferðast um á þessum slóð-
um og dvelja þar um 8 mánaða tíma við ágæta
aðstöðu til að kynnast þar landshögum til h,lít-