Sjómannadagsblaðið - 04.06.1950, Blaðsíða 48

Grímur Þorkelsson, skipstjóri:
Verjum dýrmætustu landsréttindi
í apríl hefti Sjómannablaðsins Víkingur eru
tvær greinar, sem allir þurfa að lesa, báðar um
landhelgina. Gils Guðmundsson skrifar aðra, en
Júlíus Havsteen sýslumaður hina. Báðar hafa þess-
ir menn áður skrifað um landhelgina og stækkun
hennar. Auk þess hefur Júlíus Havsteen flutt er-
indi eða erindaflokk í útvarpinu og rakið þar sögu
landhelgismálanna frá fyrstu tíð og fram á þennan
dag. Fyrir tilverknað þessara manna og nokkurra
fleirri, sem um þessi mál hafa ritað og rætt, veit
alþjóð manna nú góð skil á öllum þessum málum.
Allir vita, nú orðið, um rétt okkar til fiskimið-
anna kringum landið. Hver hallin var fyr á öldum.
Allir vita, nú orðið, hvernig farið er um þennan
rétt okkar og hvers vegna. Allir vita, að það voru
Danir, sem sömdu við Breta um núgildandi land-
helgislínur, án þess að spyrja Islendinga ráða.
Allir vita, að Islendingar hafa aldrei goldið þess-
ari samningsgerð jáyrði sitt og ætla aldrei að gera
fremur en hún hefði aldrei verið til. Fyrir til-
verknað þeirra manna, sem mest hafa ritað og’
rætt um landhelgismál okkar og annan þjóðar
hag, vita nú allir, sem fylgzt hafa með að allar þær
þjóðir, sem fiskveiðar stunda við ísland, gera það í
skjóli samningsins, sem Danir gerðu við Breta
árið 1901. Flestar þessar þjóðir áskilja sér þó
miklu rýmri landhelgi úti fyrir ströndum sinna
eigin landa. Hér virðist vera fótum troðið allt
sem heitið getur réttlæti, þetta getur ekki gengið
lengur. Að láta hafa sig að fótaskrínu án þess að
mótmæla, má ekki eiga sér stað. Gils Guðmunds-
son spyr í apríl hefti Víkingsins hvort sofið sé á
verðinum. Er ekki von að hann spyrji, þeirri
spurningu verður hver og einn að svara fyrir
sjálfan sig. Að lauslega athuguðu máli verður
ekki betur séð, en margur hafi sofið furðu vært
rétt eins og hér væri lítið um að vera. Svo er þó
ekki. Hér er stórt mál á ferðinni mál, sem gerir
út um það hvort hér verður líft fyrir nokkurn
hvítann mann í framtíðinni eða ekki, vegna fá-
tæktar og vesalmennsku, sem í hennar kjölfar sigl-
ir óhjákvæmlega eins og nótt fylgir degi. Margir
telja nú, að hin mikla fiskmergð, sem verið hefur
við Island, sé farin að láta á sjá, sem von er,
því rányrkjan er mikil og eykst ár frá ári, en
en kemst þó fyrst í algleyming þegar fiskveiða-
þjóðirnar eru búnar að ná því marki, sem þær
virðast hafa sett sér, að verða sjálfum sér nógar
með fiskveiðar. þegar svo er komið má fullyrða,
að þröngt verði fyrir dyrum hjá mörgum kot-
bónda á Islandi og þarf ekki kotbónda til. Hinn
þverrandi fiskistofn verður þá varla lengi að ganga
alveg til þurðar og hvergi fæst þá nokkurt hvikindi
úr sjó. Afleiðingum þess fyrir afkomu landsmanna
þarf ekki að lýsa. Það er gott og gagnlegt að
vera búinn að eignast þjóðleikhús á borð við þau
sem bezt eru á Norðurlöndum. Þar geta leikarar
sýnt listir sínar. Leikritahöfundar fá tækifæri til
að þjálfa skáldgáfu sína og ef til vill öðlast heims-
frægð. Leikhúsgestir fá þarna notið lífsins í rík-
um mæli þegar þeir hafa tíma til. Það mun vera
gaman og gagnlegt líka, að hafa sinfóníur og tón-
listafélög, snillingar á því sviði fá notið sín. Al-
menningur nýtur góðs af. Alþýðutryggingar eru
mannúðarmál. Það er gagnlegt fyrir gamalt fólk,
sem er þrotið að kröftum að fá árlega lífeyri þeg-
ar það getur ekki lengur unnið. Sjálfsagt er og í
samræmi við heilbrigðan þjóðarmetnað að hlynna
vel að forsetanum á Bessastöðum. Ekkert má
skerta í viðskiptum við sendiherra erlendra ríkja
og aðra tigna gesti. Allt heyrir þetta menning-
unni til, en hvar á að taka peninga til að halda
þessu uppi þegar búið er að eyðileggja fiskimið-
in. Eimskipafélagið er nýbúið að taka móti far-
þegaskipinu Gullfossi, þessi frækilegi farkostur á
að verða stollt þjóðarinnar á höfunum. Verður
hægt að gera hann út með 65 manna áhöfn. Hefur
fólk efni á að ferðast með þessu skipi þegar búið
er að eyðileggja fiskimiðin? Það er yfirleitt nauð-
synlegt og eftirsóknarvert að halda uppi góðum
28 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ