Sjómannadagsblaðið - 04.06.1950, Blaðsíða 66

ótakmarkaða lotningu fyrir foringjanum og hans
meðstjómendum, að ég var mjög lengi að venja
mig af gagnrýnislausri skoðun eða dýrkun, á öllu
sem honum og flokknum viðkom.
„Fatakistan mín, herra“.
„Þú meinar fatakistan mín herra þriðji stýri-
maður. Er það ekki?“
„Jú.“
„Jú, herra þriðji stýrimaður. Sko, þú ert svei
mér gáfaður unglingur. Að vera búinn að læra að
ávarpa yfirmenn skipsins, nú þegar.“
Strákurinn skellihló.
Þriðji stýrimaður leit illilega til hans og sljákk-
aði þá hláturinn fljótt.
„Taktu líkistuna þína og komdu henni fyrir í
lúkarnum mömmudrengur. — Þangað til þú þarft
að nota hana“.
Allir ræddu um ástandið heima í Þýzkalandi
og foringjann, en aðfinnzlur voru ekki sparaðar,
bæði á ástandið og Hitler. í fyrstu kunni ég þessu
afar illa. Fannst það ganga guðlasti næst. Því
næst hélt ég að allir væru brjálaðir um borð, eða
jafnvel Gyðingar að ætterni. En síðast komst ég
að þeirri niðurstöðu, að hér voru aðeins menn,
sem höfðu ágæta yfirsýn, yfir alla hluti og atburði,
yfirvegaða í fjarlægð og í kyrrð og tign hafsins.
Enginn til að taka þá fasta fyrir ógætilegt orð,
eða athöfn, sem fóru í bága við fyrirmæli foringj-
ans eða flokksins. — Slíkur er máttur hins víð-
áttumikla ríkis Neptunusar! Þannig voru þessir
menn, sem ég kynntist nú, eftir harðann skóla í
dýrkun á foringjanum og — Stór-Þýzkalandi.
Stríðið var skollið á. Er við vorum ferðbúnir í
Buenos Ayres á leið til heimalandsins. Með dýr-
mætan farm. Fyrstu klukkutímana fyrir burtför-
ina frá S-Ameríku, vorum við í algjörri óvissu
um hvernig fólkið þar, sérstaklega þeir embættis-
menn, sem við þurftum að skifta við, væru í okkar
garð. Það er að segja í garð Þjóðverja og Þýzka-
lands. En brátt komumst við að því, að fólkið
var okkur ekki óvinveitt — svona almennt. — Og
það nægði. —
Hlutlaus þjóð á meginlandi Ameríku var okk-
ur ekki óvinveitt — Það var nóg. Hafði Hitler á
réttu að standa?
„Við höldum auðvitað heim með farminn.
sagði skipstjórinn, á ráðstefnu, sem haldin var í
tilefni þess að viðhorfið í heiminum var breitt á
þennan alvarlega hátt. Og orð hans voru lög um
borð í þessu skipi, ein og í öllum annara þjóða
skipum. — Að sið sjómanna.
Og við héldum heim á leið.
En ekki komumst við allir heim. — I þetta
skiftið.
Við sigldum norðarlega. Allt upp að ströndum
Islands. Það land liggur langt í norðri. — Rétt við
Norðurheimskautabaug, trúi ég. — Það ætti ekki
að heita Island, heldur Paradís.
Suðvestur af Islandi kom að hlið okkar skip.
Ekki var gott að segja í fyrstu hverskonar skip
þetta var. En skipstjórinn, hinn gamli sjóklár, var
fljótur að átta sig.
„Þýzkaland er í stríði. Hér er brexkt herskip.
Við erum vopnlausir. Hver maður gæti skyldu
sinnar í að bjarga sjálfum sér eins og hann hefur
tök á. — Fyrir Þýzkaland.“
Þetta þýddi auðvitað að ekki átti að verjast
og það líkaði mér að minnstakosti vel, því stríðs-
maður hef ég aldrei verið.
Skipið kom að hlið okkar (var miklu hrað-
skreiðara) og skipaði okkur að stöðvast. Því var
auðvitað ekki hlýtt.
Fyrsta skotið drap skipstjórann og tvo háseta.
Annað skotið aðra tvo háseta og annan stýrimann.
--------Stríð er stríð!
Þegar ég lenti í sjónum sá ég strax Laske,
þriðja stýrimann, hangandi í einhverju grænum
rekadrump. Og þegar ég var var búinn að átta mig
í köldum sjónum, sá ég að þetta var líkkistan mín,
sem hn-.n hékk nú á — upp á líf og dauða. — Guð
fyrirgefi mér. Ég brosti. Laske var nefnilega ekki
syntur.
Við vorum aðeins fáir sem komumst að landi
og vorum fluttir til höfuðborgar íslands, Reykja-
vík (Rauchevig). Laske og margir aðrir voru ekki
meðal okkar — því miður!
Hann Laske var ekki þess umkominn að upp-
lifa gestrisni saklausrar þjóðar sem hvorki vildi
né gat viðurkennt ófrið og honum meðfylgjandi
manndráp og aðrar verri fórnir, heldur synti á
milli skers og báru í þessum heildarleik, sem og
öðrum vandræðum sem upp hafa komið milli
þjóða og heimsálfa í hundruði ára. Þjóðar sem
sýndi gestrisni mest hötuðu þjóð heims á tímum,
sem enginn gat hættulaust verið hlutlaus.
Laske fórst, blessuð veri minning hans. En
hann stal líkkistunni minni. Það verður þó aldrei
af honum skafið. Þýtt: M. Jensson.
loftskeytamaður.
46 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ